Astma sercowa – przyczyny, objawy, leczenie

Astma sercowa – przyczyny 

Bezpośrednim powodem występowania astmy sercowej jest najczęściej: 

• zawał serca,  
• zapalenie mięśnia sercowego,  
• wady anatomiczne, np. niedomykanie zastawek, 
• choroba wieńcowa, 
• nieleczone nadciśnienie tętnicze. 

Przyczyny te prowadzą m.in. do szybkiego męczenia się, niezdolności do podejmowania wysiłku i problemów z dźwiganiem nawet lekkich przedmiotów. 

Astma sercowa – objawy 

Objawami astmy sercowej są: 

• świszczący oddech, 
• duszność, 
• kaszel, 
• wrażenie „zachłyśnięcia”, 
• problemy z odkrztuszaniem, 
• przyspieszony oddech, 
• męczliwość, 
• nadmierne pocenie się, 
• lęk, 
• osłabienie, 
• blada i zimna skóra, zimne dłonie i stopy, 
• czasem ból w okolicy serca. 

Powyższe objawy nie muszą występować jednocześnie, ale charakterystyczny jest fakt, że te ze strony układu oddechowego nasilają się po nadmiernym wysiłku fizycznym, a także w pozycji leżącej, często budząc chorego ze snu. Symptomy te przemijają po około pół godziny od przebudzenia i zmianie pozycji na pionową, a czasem są na tyle uciążliwe, że chory może spać tylko na siedząco w fotelu. Objawy dychawicy sercowej są przyczyną dużego stresu u chorego.  

Przy przedłużającym się napadzie i/lub pogorszeniu objawów należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.  

Chorego należy ułożyć w pozycji półleżącej, najlepiej takiej, w której mu najłatwiej oddychać. Powinno się także zapewnić dostęp świeżego powietrza. 

Astma sercowa – jak ją leczyć? 

Astma sercowa w objawach jest bardzo podobna do astmy oskrzelowej, jednak ze względu na inne przyczyny jej farmakoterapia znacząco się różni. 

Leczenie przyczynowe, o ile jest możliwe, obejmuje korektę wad anatomicznych,  poprawę ukrwienia serca (np. przy chorobie wieńcowej) i regulację rytmu serca (np. poprzez wszczepienie rozrusznika serca). 

 W skrajnych przypadkach niewydolności przeprowadza się przeszczep serca. 

Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków stosowanych typowo w niewydolności serca: 

• inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI), 
• betablokery, 
• antagoniści aldosteronu,  
• diuretyki. 

Czasem do podstawowego leczenia dołącza się inhibitory receptora angiotensyny, glikozydy naparstnicy (digoksynę) i iwabradynę. 

Leczenie niefarmakologiczne to tradycyjne działania, wspomagające leczenie i profilaktykę wielu chorób: 

• aktywność fizyczna – regularna, nieforsowna, 
• odpowiednia, niskosodowa dieta, 
• odpowiednia podaż płynów, 
• zaprzestanie palenia tytoniu, 
• ograniczenie spożywania alkoholu, 
• utrzymanie prawidłowej masy ciała, 
• odpowiednie leczenie infekcji sezonowych (w tym odpoczynek i pozostanie w domu). 

Naturalne wspomaganie leczenia opiera się na środkach działających uspokajająco i tonizująco na serce, zawierających surowce  pochodzenia roślinnego, takie jak: 

• korzeń kozłka lekarskiego (walerianę), 
• liść melisy, 
• szyszkę chmielu, 
• liść naparstnicy purpurowej, 
• kwiatostan i owoc głogu, 
• ziele konwalii majowej, 
• ziele jemioły. 

Powyższe produkty roślinne mogą mieć postać tabletek, płynów doustnych lub kropli. Ich stosowanie zawsze należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. 

Odpowiednie zdyscyplinowanie pacjenta w postępowaniu niefarmakologicznym jest kluczowe w kontrolowaniu tej choroby i pomaga spowolnić jej postęp i złagodzić objawy. Współpraca z personelem medycznym, stosowanie się do zaleceń, a także odpowiednia opieka ze strony bliskich może znacząco poprawić komfort życia. 

Źródła: 

1. Jorge S., Becquemin M-H., Delerme S., Bennaceur M., Isnard R., Achkar R., Riou B., Boddaert J., Ray P.: Cardiac asthma in elderly patients: incidence, clinical presentation and outcome. BMC Cardiovasc Disord. 2007; 7: 16. 
2. https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca. 
3. Tanabe T., Rozycki H.J., Kanoh S., Rubin B.K:. Cardiac asthma: new insights into an old disease. Expert Rev Respir Med. 2012 Dec;6(6):705-14.