Różyczka. Jak wyglądają objawy?
Różowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych i ogólne osłabienie mogą być objawami różyczki. Choroba ta niemal zapomniana dzięki szczepieniom, nadal stanowi zagrożenie, zwłaszcza dla kobiet w ciąży. Dlaczego różyczka jest tak niebezpieczna? Jak chronić się przed tą chorobą?
Różyczka – co to za choroba?
Różyczka to choroba zakaźna. Wirus różyczki przenosi się drogą kropelkową, przez mocz, krew, kał oraz łożysko. Po wniknięciu do organizmu namnaża się w węzłach chłonnych. Okres wylęgania trwa 12-23 dni, a chory zaraża inne osoby od około 7 dnia przed wystąpieniem objawów aż do 6 dni po ich ustąpieniu.
Różyczka – objawy
U około połowy osób zakażenie przebiega bezobjawowo.
U pozostałych objawy pojawiają się w następującej kolejności (nie wszystkie objawy muszą się pojawić):
- objawy zwiastujące – ból głowy, mięśni, gorsze samopoczucie, niewielki wzrost temperatury ciała, utrata apetytu, katar, suchy kaszel, zapalenie spojówek;
- powiększenie węzłów chłonnych – na 1 dzień przed pojawieniem się typowej wysypki; dotyczy zazwyczaj węzłów chłonnych na karku, szyi, za uszami i potylicznych; może utrzymywać się przez kilka tygodni;
- osutka – plamisto-grudkowa różowa wysypka, która początkowo pojawia się za uszami, na twarzy i tułowiu; po 1-2 dniach pojawia się także na kończynach; może wywoływać świąd i delikatne złuszczanie; zazwyczaj znika po 2-3 dniach bez pozostawiania przebarwień.
Czasem w przebiegu choroby pojawiają się: powiększenie śledziony, zapalenie gardła, czerwone plamy na podniebieniu, przemijające zapalenie wątroby.
Różyczka u dorosłych i młodzieży częściej przebiega z bólem głowy, oczu, gardła, gorączką, jadłowstrętem czy ospałością. U młodszych dzieci te objawy pojawiają się rzadziej.
Różyczka czy uczulenie?
W przebiegu różnych chorób na skórze może pojawić się wysypka, która kojarzy się z uczuleniem. Ostateczną diagnozę zawsze powinien postawić lekarz.
Wysypkę przy uczuleniu powoduje konkretny czynnik (pokarm, kontakt skóry z lateksem, niklem itp.). Ma ona postać bladych wypukłych zmian, które są zaczerwienione na obwodzie. Wywołuje ona silny świąd.
W przypadku różyczki zmiany skórne mają różowy kolor, są drobne i pojawiają się na określonych miejscach na ciele. Mogą wywoływać świąd, ale nie u wszystkich osób.
Różyczka w ciąży
Różyczka jest bardzo niebezpieczną chorobą dla kobiet w ciąży, ze względu na to, że wirus przenika przez barierę łożyskową. Samo zachorowanie nie jest niebezpieczne dla matki, ale może wywołać ciężkie uszkodzenie płodu. Mówimy wtedy o różyczce wrodzonej. Zakażenie jest szczególnie niebezpieczne w pierwszych tygodniach ciąży, zwłaszcza do 8. tygodnia.
Wirus powoduje wiele wad wrodzonych płodu:
- upośledzenie słuchu, głuchotę,
- wrodzone wady serca,
- zaćmę,
- jaskrę wrodzoną,
- opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
- zapalenie wątroby,
- zwapnienie wewnątrzczaszkowe,
- nieprawidłową budowę zębów.
Około 20% zakażonych płodów obumiera i dochodzi do poronienia. Zakażenie różyczką przed zajściem w ciążę nie stanowi zagrożenia dla dziecka.
Jeśli planujesz ciążę, a nie przeszłaś jeszcze różyczki, zaszczep się. Jest to jedyne działanie profilaktyczne chroniące dziecko przed różyczką wrodzoną.
Różyczka – powikłania
Przechorowanie różyczki może wiązać się z powikłaniami. Nie wystąpią one u każdej osoby.
Do najczęstszych powikłań zaliczamy:
- zapalenie stawów,
- skazę krwotoczną,
- zapalenie mózgu,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie nerwu wzrokowego,
- zespół Guillaina-Barrégo (ostra choroba zapalna nerwów).
Różyczka – leczenie
Różyczka jest chorobą, która zwykle ma łagodny przebieg. Leczenie polega na odpoczynku, nawodnieniu, ewentualnym podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Objawy choroby zazwyczaj ustępują po kilku dniach.
W przypadku różyczki wrodzonej dzieci powinny pozostawać pod ścisłą opieką lekarza.
Czy różyczka jest zaraźliwa?
Tak, różyczka jest chorobą, która przenosi się drogą kropelkową z człowieka na człowieka. Oznacza to, że można się zarazić od osoby chorej, przebywając z nią w jednym pomieszczeniu. Jeśli jesteś w ciąży, bezwzględnie unikaj kontaktów z osobami chorymi na różyczkę.
Podczas różyczki w organizmie są wytwarzane komórki pamięci immunologicznej. Oznacza to, że jedna osoba może zarazić się zazwyczaj tylko raz w życiu.
Szczepienie jest najlepszą formą ochrony, ponieważ pozwala uniknąć ewentualnych powikłań po chorobie. Dzieci w wieku 2 i 6 lat otrzymują obowiązkową szczepionkę przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Przeczytaj również:
Świnka. Przyczyny, objawy, leczenie
- Wysocki J. i in., Szczepienia w profilaktyce zespołu różyczki wrodzonej, Przewodnik lekarza.
- Drutz J., Różyczka, Pediatria po Dyplomie, 2011.
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2024/