USG tarczycy – kiedy należy je wykonać?
USG tarczycy to najważniejsze z badań stosowanych w diagnostyce obrazowej tego narządu. Pozwala ono na uwidocznienie struktury miąższu oraz ewentualnych jej nieprawidłowości, ich lokalizacji, echogeniczności czy rozmiaru.
USG tarczycy – jak przebiega badanie?
Badanie USG tarczycy wykonuje się przy pomocy aparatu ultrasonograficznego z głowicą liniową. Zasada działania ultrasonografii opiera się na rozchodzeniu się fal ultradźwiękowych w różnych ośrodkach oraz na ich odbiciu na granicy ośrodków. Głowica służy jako emiter fal ultradźwiękowych oraz ich odbiornik. Na ekranie aparatu uwidaczniany jest przekrój badanego narządu.
W czasie badania pacjent kładzie się na plecach i odsłania szyję. Wykonujący badanie lekarz nakłada na głowicę żel do ultrasonografii, a następnie przesuwając przylegającą do ciała głowicę, zmieniając kąt jej przyłożenia oraz stopień nacisku, obrazuje tarczycę oraz struktury zlokalizowane w jej sąsiedztwie. Badanie jest niebolesne, nieinwazyjne i nie wymaga specjalnego przygotowania.
USG tarczycy – wskazania
USG tarczycy jest badaniem wykonywanym w przypadku rozmaitych patologii tarczycy lub ich podejrzenia. Oto niektóre sytuacje, w których lekarz może zdecydować o jego przeprowadzeniu:
- podejrzenie wola guzkowego,
- badanie kontrolne w przypadku wcześniej rozpoznanego wola guzkowego,
- wykryte w badaniu palpacyjnym powiększenie tarczycy lub guzek zlokalizowany w jej obrębie,
- stwierdzenie lub podejrzenie powiększenia węzłów chłonnych bez wywiadu stanu zapalnego okolicy głowy i szyi,
- przypadkowe wykrycie zmian zlokalizowanych w tarczycy podczas badania szyi wykonywanego z innych wskazań,
- podejrzenie procesu rozrostowego w obrębie narządu,
- u osób obciążonych genetycznymi zespołami predysponującymi do wystąpienia nowotworów tarczycy,
- u pacjentów po przebytym leczeniu radioterapią na okolicę szyi.
Jakie informacje lekarz uzyskuje poprzez USG tarczycy?
USG tarczycy pozwala na określenie:
- podstawowych cech narządu – zmierzenie jego wielkości, określenie położenia oraz kształtu, a także struktury miąższu. Zbyt duże wymiary określa się jako wole tarczycy, któremu klinicznie może, lecz nie musi towarzyszyć nadmierna jej aktywność. Zaburzenia struktury, przejawiające się w badaniu zmianą echogeniczności, mogą nasuwać podejrzenie autoimmunologicznych chorób tarczycy.
- cech zmian ogniskowych tarczycy – ich lokalizację, wielkość, kształt oraz echogeniczność. Ta ostatnia pozwala na zróżnicowanie torbieli i zmian zbudowanych z tkanki, czyli litych. Ponadto badanie umożliwia określenie stopnia odgraniczenia zmiany od otaczającego ją miąższu, obecności w jej obrębie zwapnień lub niejednolitej struktury, a przy pomocy specjalistycznych technik również jej ukrwienia (badanie dopplerowskie) lub stopnia elastyczności (elastografia). Cechy te pozwalają na wysunięcie podejrzenia ryzyka charakteru złośliwego zmiany ogniskowej, a co za tym idzie – wdrożenia dalszych procedur diagnostycznych. Wynik badania USG tarczycy nie stanowi podstawy do postawienia rozpoznania nowotworu.
- morfologii, położenia i ewentualnych patologii w obrębie węzłów chłonnych sąsiadujących z narządem.
- optymalnego miejsca nakłucia w czasie wykonywania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej i pobierania materiału do badań cytologicznych, przeprowadzanych zarówno w diagnostyce nienowotworowych schorzeń tarczycy, jak i jej nowotworów złośliwych.
USG tarczycy to badanie bardzo istotne w diagnostyce schorzeń tego narządu. Pozwala na obrazowanie licznych patologii i podejmowanie decyzji o dalszym postępowaniu, prowadzącym do postawienia ostatecznych rozpoznań i wdrożenia leczenia.
Przeczytaj również:
Operacja tarczycy – kiedy jest konieczna?
Nowotwory tarczycy – przyczyny, objawy, leczenie
Niedoczynność tarczycy – badania diagnostyczne, objawy
Zaburzenia pracy i choroby tarczycy
Choroba Hashimoto – przyczyny, objawy, badania
Źródła:
- B. Jarząb, E. Płaczkiewicz-Jankowska „Choroby tarczycy. Badania obrazowe. Ultrasonografia.” w Interna Szczeklika 2019, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
- M. Gietka- Czarnel „Badanie ultradźwiękowe w diagnostyce chorób tarczycy” w Wielka Interna- Endokrynologia, wyd. Medical Tribune Polska, Warszawa.