Wirus MERS. Czy nadal stanowi zagrożenie?

MERS – co to za choroba? 

MERS to inaczej bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej (Middle East respiratory syndrom). Jest to choroba zakaźna o wysokiej śmiertelności wywołana przez koronawirusa MERS-CoV. Po raz pierwszy wirus pojawił się na terenie Półwyspu Arabskiego. Na człowieka przeniósł się bezpośrednio z zakażonych wielbłądów jednogarbnych lub pośrednio przez kontakt z wydalinami i wydzielinami wielbłądów. Wirus MERS-CoV swoją budową przypomina wirusy SARS-CoV i SARS-CoV-2. Główną różnicą między nimi jest to, że MERS-CoV w niewielkim stopniu przenosi się z człowieka na człowieka. Około 80% zakażeń odnotowanych w Arabii Saudyjskiej spowodował kontakt z chorym zwierzęciem.  

Epidemia MERS 

Wirus MERS został odkryty w 2012 roku. W tym czasie wybuchła pierwsza epidemia MERS w Dżuddzie. Choroba pojawiła się także w Katarze, Bahrajnie, Jordanii, Kuwejcie i Tunezji.  

Kolejna epidemia MERS wybuchła w 2015 roku w Korei Południowej. Wirusa wykryto u mężczyzny, który podróżował po krajach Półwyspu Arabskiego.  

Od czasu wykrycia wirusa MERS-CoV potwierdzono ponad 2600 zakażeń, z czego ponad 900 pacjentów zmarło.  

Objawy zakażenia MERS-CoV 

Czas wylęgania wirusa wynosi od 2 do 14 dni (średnio 5-6 dni). Część pacjentów przechodzi zakażenie bezobjawowo lub z łagodnymi symptomami infekcji dróg oddechowych.  

Do najczęstszych objawów zaliczamy: 

• gorączkę powyżej 38°C, 
• kaszel, 
• bóle głowy, mięśni i stawów, 
• duszność, 
• trudności w oddychaniu. 

Mogą pojawić się także symptomy ze strony układu pokarmowego, np. biegunki. Zakażenie wirusem MERS-CoV może prowadzić również do ciężkiego przebiegu choroby. Występują wówczas zapalenie płuc, ostra niewydolność oddechowa, wstrząs septyczny i niewydolność wielonarządowa.  

Ostry przebieg choroby często dotyczy osób powyżej 65. roku życia i chorujących na następujące choroby przewlekłe: 

• niewydolność układu krążenia, 
• choroby układu oddechowego, 
• niewydolność nerek, 
• cukrzyca, 
• wrodzone lub nabyte niedobory odporności, 
• choroby nowotworowe.  

Śmiertelność zakażenia wirusem MERS-CoV szacuje się na 35%. 

Jak diagnozuje się chorobę MERS? 

Aby zdiagnozować zakażenie MERS, wykonuje się test PCR, który wykrywa RNA wirusa. Personel medyczny pobiera do badania wydzielinę z jamy nosowo-gardłowej lub popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe. Poinformuj lekarza o przebywaniu na terenach, gdzie endemicznie występuje MERS i objawach towarzyszących chorobie, co pomoże w postawieniu rozpoznania. Lekarz może zlecić również wykonanie badania RTG płuc i badań krwi.  

Podczas zakażenia we krwi stwierdza się: 

• leukopenię,  
• trombocytopenię,  
• obniżony poziom CRP,  
• niskie stężenie hemoglobiny,  
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.  

Leczenie MERS 

Nie ma specyficznego leczenia zakażenia MERS.  

W hamowaniu replikacji wirusa stosowane są następujące leki: 

• interferon alfa i beta,  
• lopinawir,  
• rybawiryna,  
• cyklosporyna.  

Pacjenci z łagodnymi objawami mogą leczyć się w domu. W ich przypadku zastosowanie znajdują leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwkaszlowe.

W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja pacjentów. Lekarze stosują u nich leki z grupy antybiotyków i dożylne płyny nawadniające. Często zachodzi potrzeba podłączenia pacjenta do respiratora.  

MERS – zapobieganie 

Do tej pory nie opracowano skutecznej szczepionki, która chroni przed zakażeniem MERS-CoV. Z tego względu co jakiś czas pojawiają się doniesienia o pojedynczych zakażeniach. W ostatnim czasie wirus został zdiagnozowany u 28-letniego pacjenta z Abu Dhabi.  

W Polsce zagrożenie wystąpienia MERS jest bardzo niewielkie.

W przypadku podróżowania do krajów, gdzie wirus występuje endemicznie, przestrzegaj zasad profilaktyki. 

Do podstawowych działań prewencyjnych, które pomogą Ci uchronić się przed zakażeniem MERS-CoV, zaliczamy: 

• odkażanie rąk środkami dezynfekcyjnymi lub ich częste mycie wodą z mydłem, 
• zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu i kichania, np. chusteczką jednorazową, 
• unikanie kontaktu ze zwierzętami oraz ich wydzielinami i wydalinami, 
• higieniczne przyrządzanie i spożywanie posiłków, 
• unikanie kontaktu z osobami, które mają objawy zakażenia.

Jeśli zauważysz u siebie objawy zakażenia podczas przebywania w krajach Bliskiego Wschodu oraz po powrocie z podróży, koniecznie zgłoś się do placówki medycznej.