Choroba lokomocyjna. Jak sobie z nią radzić?

Choroba lokomocyjna – co to jest?

Nazwa „choroba” jest zwyczajowa, bo nie jest to choroba według definicji. Są to zaburzenia występujące podczas przemieszczania się na skutek zakłóceń odczuwania ruchu przez różne zmysły. Zmysł równowagi (błędnik) znajduje się w uchu środkowym. Dzięki tej strukturze jesteśmy w stanie prawidłowo określić położenie naszego ciała bez udziału wzroku. Prócz błędnika za równowagę odpowiadają też oczy i widziane przez nie obrazy oraz nerwy czuciowe przekazujące do kory mózgowej sygnały z błędnika.

Do wystąpienia choroby lokomocyjnej dochodzi, gdy zmysł wzroku rejestruje zmianę położenia ciała i przekazuje ten sygnał do mózgu, ale błędnik jej nie rejestruje.

W tej sytuacji mózg odbiera sprzeczne sygnały z różnych źródeł. Ma przez to wrażenie, że występują halucynacje (podobnie jak przy zatruciu) i stara się pozbyć „trucizny”, wywołując wymioty.

Sprzeczność na linii „błędnik-oko” występuje również, gdy znajdujemy się na płynącym statku w pomieszczeniu bez okien. Nasz błędnik wyczuwa wówczas kołysanie na fali i związany z tym ruch ciała, ale oczy nie rejestrują tego ruchu. Następuje wówczas konflikt sygnałów dopływających do kory mózgowej (sprzeczne informacje) i pojawiają się objawy choroby lokomocyjnej. Może też wystąpić odwrotna sytuacja, w której to oczy rejestrują ruch, ale ciało go nie wyczuwa. Przykładem może być oglądanie filmu 3D. Nasze oczy rejestrują ruch obrazu na ekranie i odbierają złudne wrażenie, że jesteśmy w ruchu. Tymczasem błędnik odczuwa jedynie, że siedzimy spokojnie w fotelu.

Choroba lokomocyjna – objawy

Najczęstsze objawy choroby lokomocyjnej to:

• wymioty,
• nudności,
• ogólne osłabienie,
• bladość,
• ziewanie,
• ból głowy,
• obfite poty.

Mogą pojawić się również:

• problemy z koncentracją,
• senność i zwolnienie rytmu serca,
• trudności w oddychaniu i ucisk w klatce piersiowej,
• uderzenia gorąca lub zimna,
• zwilgotnienie i ochłodzenie twarzy lub dłoni,
• nadwrażliwość na zapachy,
• brak apetytu,
• ślinotok lub suchość w ustach.

Objawy ustępują, gdy przestajemy się przemieszczać.

Choroba lokomocyjna u dzieci

Choroba lokomocyjna występuje najczęściej u dzieci w wieku 2-12 lat. Ciekawostką jest to, że zwykle nie pojawia się ona u dzieci poniżej 2. roku życia.

Choroba lokomocyjna u dorosłych

W przypadku dorosłych dolegliwości obserwowane są częściej u kobiet, zwłaszcza ciężarnych. Warto jednak podkreślić, że wraz z wiekiem objawy się zmniejszają. Są one na tyle charakterystyczne, że nie wymagają konsultacji lekarskiej ani diagnostyki laboratoryjnej. Wyjątkiem są sytuacje, gdy wymioty prowadzą do odwodnienia. Wówczas konieczna może być wizyta u lekarza, a w skrajnych przypadkach (długotrwałe i męczące wymioty) pacjent powinien otrzymywać dożylnie płyny i leki przeciwwymiotne.

Choroba lokomocyjna – jak jej zapobiec?

Jeśli cierpisz na chorobę lokomocyjną, zapobiegnij jej objawom, zanim jeszcze wystąpią:

• Unikaj gwałtownego poruszania głową.
• Nie pij alkoholu ani napojów gazowanych.
• Nie jedz ciężkostrawnych, pikantnych posiłków przed podróżą.
• Unikaj jedzenia i picia podczas krótkich wycieczek.
• Unikaj przebywania w pomieszczeniach o intensywnych i nieprzyjemnych zapachach.
• Nie siadaj tyłem do kierunku jazdy.
• Podróżując samochodem, usiądź na przednim siedzeniu obok kierowcy i patrz do przodu. Nie czytaj książek i nie oglądaj filmów podczas jazdy.
• Jeśli lecisz samolotem, wybierz miejsca w okolicy skrzydeł. W przypadku długiego lotu sięgaj po małe i lekkostrawne posiłki.
• Jeśli płyniesz statkiem, wybierz kabinę w środkowej części statku (pomiędzy dziobem a rufą) oraz jak najbliżej linii wody. Uczucie bujania będzie tam dużo mniejsze. W trakcie rejsu przebywaj dużo na powietrzu i patrz na linię horyzontu, zamiast na spienione fale odbijające się od burty statku.
• Zdrzemnij się. Zamknięte oczy ograniczają ilość bodźców docierających do mózgu i minimalizują przykre objawy choroby lokomocyjnej.

Choroba lokomocyjna – co może pomóc?

W aptekach dostępne są leki bez recepty zmniejszające dolegliwości związane z chorobą lokomocyjną. Dzieci mogą przyjmować preparaty antyhistaminowe. Działają one przeciwwymiotnie, przeciwuczuleniowo i łagodnie uspokajająco. Wystarczy podać je przed planowaną podróżą zgodnie z zaleceniami na opakowaniu.

Alternatywą są opaski uciskowe na nadgarstek, ssanie cukierków imbirowych czy  imbiru kandyzowanego. Imbir był wykorzystywany od stuleci przez żeglarzy jako środek zapobiegawczy przy objawach choroby morskiej. Ma właściwości przeciwwymiotne (działa na przewód pokarmowy, jak i centralny układ nerwowy) i przeciwzapalne.

Przeczytaj również:
Czym jest zapalenie błędnika?