Jak dbać o higienę jamy ustnej?

Płytka nazębna

Ma postać cienkiego filmu będącego warstwą powstającą na zębach wskutek kolonizacji bakterii bytujących w jamie ustnej. Regularne usuwanie płytki nazębnej pozwala na zachowanie prawidłowego stanu zdrowia jamy ustnej. Brak regularnego oczyszczania i pielęgnacji zębów może prowadzić do tworzenia się próchnicy, a w konsekwencji do utraty uzębienia i nieodwracalnych zmian w stawie skroniowo-żuchwowym. Płytkę nazębną można usunąć strumieniem czystej wody lub korzystając z bardziej skutecznych metod, takich jak szczotkowanie i nitkowanie zębów.

Szczotkowanie zębów

Do skutecznego szczotkowania zębów należy używać prawidłowo dobranej szczoteczki. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów szczoteczek, wybór należy jednak ukierunkować na cechy indywidualne, takie jak:

• nadwrażliwość na urazy mechaniczne przyzębia (afty, stany zapalne, krwawienia z dziąseł),
• wiek (wielkość i łatwość w manewrowaniu szczoteczką),
• nadmierne powstawanie płytki nazębnej.

Wybór może paść na jeden z trzech stopni miękkości szczoteczki:

• miękki (soft)
• średnio-twardy (medium)
• twardy (hard)

Szczególnie zalecanymi szczoteczkami u pacjentów z tendencją do urazów mechanicznych są szczoteczki z miękkim włosiem. U pacjentów, u których występuje nadmierna płytka nazębna, lepiej używać szczoteczek twardych lub średnio-twardych. W celu prawidłowej higieny należy szczotkować zęby dwa bądź trzy razy dziennie, rano i wieczorem oraz w wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba.

Podstawowe zasady mycia zębów

Najbardziej skuteczną metodą mycia zębów u osób dorosłych jest metoda ROLL (dziąsło-ząb). Szczotkowanie rozpoczyna się od rozwarcia łuków zębowych (opuszczenie żuchwy) i przyłożenia włosia szczoteczki do dziąsła pod kątem około 45°. Włosie powinno być skierowane ku zębom, nigdy odwrotnie- ku dziąsłom. Następnie wykonuje się ruchy ”wymiatające”  resztki pokarmowe z przestrzeni miedzyzębowych przyciskając delikatnie szczoteczkę do zębów. Zaleca się wykonywanie takich ruchów minimum trzykrotnie, na każde trzy zęby w pojedynczym łuku. Nie należy szczotkować zębów ze zwartymi łukami (z zaciśniętymi zębami) ponieważ nie szczotkuje się wtedy całej powierzchni zębów. Taki powtórzeniowy zestaw ruchów należy zastosować przy higienie wszystkich zębów w jamie ustnej, zarówno od strony policzkowej (górnej zewnętrznej), wargowej (dolnej zewnętrznej) oraz podniebiennej (górnej wewnętrznej) i językowej (dolnej wewnętrznej). Na koniec pozostaje jeszcze wyszczotkowanie powierzchni żujących, czyli tych, którymi formuje się kęs i gryzie pokarm. Czyści się je ruchami naprzemiennymi, do przodu i do tyłu.

Szczotkowanie języka

Często pomijany przy higienie jamy ustnej jest język będący siedliskiem wielu bakterii i grzybów. W celu oczyszczenia języka można stosować specjalnie do tego przeznaczone skrobaczki lub szczoteczkę, którą szczotkuje się zęby. Nie stosuje się w tym celu past do zębów, natomiast wskazane są płukanki. Płucząc jamę ustną oczyszcza się język, redukując przy tym liczbę obecnych na nim bakterii i grzybów.

Nitkowanie przestrzeni międzyzębowych

Do nitkowania przestrzeni międzyzębowych stosuje się nici dentystyczne. Nitkowanie należy rozpocząć od naciągnięcia wygodnego fragmentu nici pomiędzy kciukami obu rąk i delikatnego wsunięcia go w przestrzenie międzyzębowe. Następnie przystępuje się do usunięcia zalegających resztek pokarmowych ruchem prowadzonym po ściankach bocznych sąsiednich zębów.

Pasta do zębów

Pasta umożliwia usunięcie z powierzchni zębów i dziąseł zanieczyszczenia związanego ze spożywaniem pokarmów. Ponadto, odświeża oddech, hamuje powstawanie nowej płytki nazębnej oraz może wybielać zęby nadając im jaśniejszy odcień, ale przede wszystkim zapobiega powstawaniu próchnicy. Składniki pasty do zębów:

• środki ścierne takie jak węglany, fosforany, krzemiany czy związki glinu,
• środki pieniące, które odpowiadają za usuwanie resztek pokarmowych i powstrzymują wysychanie pasty podczas szczotkowania,
• środki zapachowe.

Najważniejszym składnikiem pasty do zębów jest fluor, który wzmacnia szkliwo zębowe i uodparnia je na działanie kwasów. Zawartość fluoru w pastach:

• pasty dla dzieci od 3 do 6 roku życia zawierają od 200 do 500 ppm jonów fluorku
• pasty dla dorosłych i dzieci od 7 roku życia od 1000 do 1500 ppm jonów fluorku.

Płukanki

Na koniec dnia codzienną higienę można uzupełnić o płukanki do jamy ustnej, które przez swoje działanie pieniące pozwalają na usunięcie zalegających resztek i dotarcie do trudno dostępnych miejsc. Dodatkowo, nadają oddechowi przyjemny zapach i mogą wykazywać działanie antybakteryjnie w środowisku jamy ustnej. Pamiętaj! Niezależnie od wieku, zachowaj higienę jamy ustnej. Jest to nie tylko istotne ze względów estetycznych, ale może również uchronić przed poważnymi chorobami jamy ustnej oraz całego organizmu.