Depresja u mężczyzn – czy chorują inaczej i jak ich wspierać?

Męska depresja często bywa niezauważona lub bagatelizowana. Mężczyznom trudniej jest się przyznać (przed samym sobą i przed otoczeniem), że z czymś sobie nie radzą i potrzebują pomocy. W przeciwieństwie do kobiet nie lubią mówić o swoich uczuciach i tłumią je w sobie. Uwarunkowania kulturowe i stereotypy płciowe sprawiają, że nie chcą okazywać słabości. Choroba jest dla nich źródłem wstydu i porażki. Uważają, że muszą być twardzi i samodzielnie rozwiązywać swoje problemy. W konsekwencji rzadziej korzystają z profesjonalnej pomocy oraz później rozpoczynają leczenie.

Objawy depresji u mężczyzn

W przypadku obu płci podstawowe objawy oraz przebieg depresji są podobne, jednak nie identyczne. W obrazie choroby mogą wystąpić pewne różnice. Zdarza się, że mężczyźni maskują oznaki depresji lub wyrażają je w sposób mniej charakterystyczny i nieco inny niż kobiety. 

W porównaniu z nimi rzadziej odczuwają smutek i doświadczają obniżenia nastroju. Za to dużo częściej przejawiają:

• wzmożoną drażliwość,
• wybuchy złości,
• ataki agresji.
  

Zaczynają popadać w konflikty i spory. Pojawiają się również zachowania ryzykowne i autodestrukcyjne (szybka jazda samochodem, przypadkowe kontakty seksualne), a także uzależnianie się od różnych substancji (alkohol, narkotyki) i czynności  (Internet, gry, praca). 

Do pozostałych objawów depresji u mężczyzn należą:

• dolegliwości bólowe (ból głowy, mięśni, brzucha),
• problemy ze snem,
• brak apetytu,
• choroby układu sercowo-naczyniowego, 
• choroby układu pokarmowego,
• obniżenie odporności na stres,
• wycofanie (z życia towarzyskiego i zawodowego),
• zmniejszone odczuwanie przyjemności,
• zmęczenie,
• niepokój,
• zanik chęci do życia,
• zachowania samobójcze.

Przyczyny depresji u mężczyzn

Nie ma jednej przyczyny powodującej powstanie depresji u mężczyzn. Rozwój choroby stanowi efekt współdziałania kilku różnych czynników:

1. Biologicznych (np. predyspozycje genetyczne, zaburzenia w pracy neuroprzekaźników w mózgu, choroby przewlekłe).
2. Psychologicznych (np. traumatyczne wydarzenia, trudności w relacjach z innymi osobami).
3. Społecznych i kulturowych (np. brak wsparcia, samotność, sytuacja ekonomiczna). 

Jako najczęstsze przyczyny depresji u mężczyzn wskazuje się:

• niepowodzenia w sferze zawodowej (brak lub nagła utrata pracy, brak oczekiwanego awansu, degradacja na niższe stanowisko, przeciążenie pracą, wypalenie zawodowe, nadmierny stres),
• problemy w relacjach z bliskimi osobami (konflikty z partnerem, separacja, rozstanie, rozwód, ograniczenie lub utrata kontaktu z dziećmi),
• obowiązki rodzinne (pojawienie się dziecka, poczucie odsunięcia na dalszy plan w relacji z partnerką, odpowiedzialność za rodzinę),
• trudności materialne,
• traumatyczne wydarzenia życiowe (choroba lub śmierć bliskiej osoby, wypadek),
• problemy ze zdrowiem (przewlekła choroba, niepełnosprawność),
• zaburzenia sprawności seksualnej,
• styl i tempo życia (stawianie  wysokich wymagań i dążenie do perfekcjonizmu),
• brak umiejętności radzenia sobie ze stresem,
• samotność i brak wsparcia,
• przejście na emeryturę (trudność w dostosowaniu się do nowego rytmu dnia).

Jak wspierać mężczyznę z depresją?

Bliscy przeważnie mają duży wpływ na stan psychiczny chorego. Co możesz zrobić, aby pomóc partnerowi lub przyjacielowi cierpiącemu na depresję?

• Depresja to poważna choroba, która nie ustępuje samoistnie, lecz można ją leczyć. Zachęcaj bliskiego do podjęcia terapii. Wytłumacz, że im później rozpocznie leczenie, tym dłużej będzie ono trwało. Pomóż mu znaleźć dobrego specjalistę. Przekonaj go, że korzystanie z pomocy terapeuty nie jest powodem do wstydu ani oznaką słabości, a bagatelizowana i nieleczona depresja może prowadzić do pojawienia się myśli samobójczych.
• Wspieraj bliskiego w przestrzeganiu zaleceń lekarskich.
• Dowiedz się jak najwięcej na temat depresji. Sięgnij po rzetelne książki, odwiedź forum poświęcone depresji, porozmawiaj ze specjalistą lub kimś, kto również zmagał się z tą chorobą. Dzięki temu lepiej zrozumiesz chorego i udzielisz mu skutecznego wsparcia.  
• Nie narzucaj się, ale bądź blisko. Zaoferuj swoją pomoc i daj do zrozumienia, że w każdej chwili można na ciebie liczyć.
• Okaż zrozumienie dla zachowań chorego i zaakceptuj jego stan psychiczny. Nie mów: „weź się w garść”, „weź się za siebie”, „nie przejmuj się”. Osoba chora na depresję z pewnością chciałaby to zrobić, ale nie potrafi. 
• Staraj się prezentować pozytywne nastawienie do świata, ale nie próbuj na siłę rozweselać swojego bliskiego i organizować mu czasu. 
• Bądź cierpliwy, delikatny i empatyczny. 

Pamiętaj! Depresja w znaczący sposób wpływa na relacje chorego z innymi ludźmi oraz obniża jakość jego życia. Nie jest oznaką słabości lub utraty męskości.

Depresja jest chorobą i wymaga leczenia. Nieleczona może stać się powodem problemów z alkoholem, prowadzić do rozpadu związku lub utraty pracy oraz przyczyniać się do rozwoju chorób somatycznych. Mogą towarzyszyć jej nawet myśli samobójcze. Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, charakterystyczne dla depresji – nie zwlekaj i skontaktuj się ze specjalistą, który udzieli ci profesjonalnej pomocy.

Przeczytaj również:
Depresja – jak ją rozpoznać i leczyć?
Depresja u kobiet – jakie mogą być jej przyczyny?