Leki przeciwwskazane w trakcie karmienia piersią

Czy karmiąca mama może przyjmować leki?

Panuje mylne przekonanie, iż kobiecie karmiącej nie wolno przyjmować żadnych leków. Jest to błędne założenie. Kobieta w okresie laktacji powinna poddawać się leczeniu, aby zadbać o zdrowie własne i dziecka. Jest wiele leków, których stosowanie jest całkowicie bezpieczne w trakcie karmienia piersią. Wynika to z faktu, że ich metabolity nie przenikają do mleka matki, a co za tym idzie – do układu pokarmowego i w późniejszym etapie do układu krwionośnego dziecka. Zatem nie stanowią dla niego żadnego zagrożenia. 

Istnieją jednak preparaty, których przyjmowanie w okresie laktacji jest całkowicie przeciwwskazane. Mleko kobiece, jako pokarm dla dziecka, jest drogą eliminacji niektórych leków z organizmu matki. Oznacza to, że po przyjęciu leku przez matkę karmiącą, jest on metabolizowany, a następnie wydalany wraz z moczem, potem lub kałem. Jedną z dróg eliminacji leku może być również pokarm spożywany przez dziecko. Z reguły stężenie metabolitów w mleku kobiecym nie jest wysokie. Jednak istnieją leki (lub ich metabolity), które przenikają w znacznych ilościach do pokarmu i są szczególnie niebezpieczne dla życia i zdrowia malucha. Są one uznawane za szkodliwe, gdyż w badaniach, które przeprowadzono z udziałem matek karmiących, potwierdzono istotne ryzyko ich stosowania, zarówno dla kobiety karmiącej, jak i dla dziecka. Zalicza się je do kategorii leków L5. 

Leki i substancje przeciwwskazane w trakcie karmienia piersią

Pierwszą grupą leków, których nie należy stosować podczas karmienia piersią, są leki przeciwnowotworowe oraz cytostatyki. Należą do nich: 

• karboplatyna,
• doksorubicyna,
• letrozol,
• mitomycyna,
• paklitaksel,
• tamoksyfen,
• winblastyna,
• winkrystyna,
• winorelbina. 

Po ich zastosowaniu należy zaprzestać karmienia na określony czas, który wynosi od 24 godzin do nawet 35 dni. 

W czasie laktacji nie wolno przyjmować niektórych substancji. Należą do nich:

• kokaina,
• heroina,
• LSD,
• marihuana,
• metamfetamina, 
• THC (tetrahydrokannabinol). 

Są one powszechnie określane mianem substancji narkotycznych. Należą do wysoce toksycznych i szczególnie niebezpiecznych. 

Podczas karmienia bezwzględnie nie powinno się stosować chloramfenikolu – antybiotyk o działaniu bakteriostatycznym oraz amiodaronu (lek przeciwarytmiczny), który może prowadzić do niedoczynności tarczycy u dziecka. 

Karmiąca mama nie może stosować również następujących substancji:

• acytretyna,
• izotretynoina (stosowana podczas leczenia trądziku),
• doksepina (lek przeciwdepresyjny),
• teryflunomid,
• fingolimod (lek immunomodulujący),
• leflunomid (lek przeciwzapalny),
• preparaty z solami złota. 

Przeciwwskazane są niektóre zioła:

• ogórecznik lekarski,
• żywokost,
• caulophyllum thalictroides. 

Niektóre leki, wpływające na gospodarkę hormonalną, mogą hamować laktację (nie wolno ich zatem stosować). Są to kabergolina i bromokryptyna. Innymi lekami z tej grupy są danazol i DHEA. 

Zakazane są również leki przeciwwirusowe, np.:

• efawirenz,
• abakawir,
• tenofowir,
• etrawiryna,
• indynawir,
• lopinawir,
• newirapina,
• rytonawir. 

Są one stosowane m.in. w leczeniu zakażeń wirusem HIV. 

Przyjmowanie leków podczas laktacji jest w dalszym ciągu kwestią problematyczną, zarówno dla kobiet, jak i lekarzy. Wszelkie wątpliwości zawsze należy konsultować z lekarzem bądź farmaceutą. 

Istnieją sytuacje, kiedy przyjęcie leku przewyższa ryzyko ewentualnych działań niepożądanych u dziecka. 

Z reguły, podczas farmakoterapii uznawanej za potencjalnie szkodliwą, kobieta musi zaprzestać karmienia naturalnego i rozpocząć karmienie mlekiem modyfikowanym. 

Większość leków należy do grupy leków potencjalnie niebezpiecznych ze względu na brak badań pod kątem ich przyjmowania w czasie laktacji. Pamiętajmy, aby nie stosować preparatów na własną rękę, bez konsultacji ze specjalistą.