Różeniec górski – kiedy warto go stosować?

Różeniec górski – właściwości 

Różeniec i jego lecznicze właściwości były wykorzystywane od dawna, m.in. przez ludność zamieszkującą Chiny i Europę. Roślina ta była stosowana jako środek adaptogenny (stabilizujący procesy fizjologiczne oraz zapewniający homeostazę organizmu), przeciwzapalny, przeciwdepresyjny. Obecnie prowadzi się rozległe badania, dzięki którym poszerzamy wiedzę o właściwościach leczniczych różeńca. Do potwierdzonych właściwości korzenia arktycznego należą: 

• przeciwbakteryjne,  
• antyoksydacyjne,  
• adaptogenne,  
• poprawiające pamięć i koncentrację,  
• obniżające napięcie i stres,  
• angiomodulujące,  
• immunomodulujące,  
• przeciwnowotworowe.

Różeniec górski – skład 

Za tak szerokie działanie różeńca są odpowiedzialne różne związki fitochemiczne. Należą do nich między innymi: 

• fenylopropanoidy,  
• glikozydy alkoholu cynamylowego: rosaryna, rosawina, 
• kalafonia,  
• fenyloetanoidy, salidrozyd, tyrosol, rodionina, syringina, triandryna, 
• alkohole monoterpenowei ich glikozydy, 
• katechiny, kwas galusowy, pochodne kwasu galusowego,  

• flawonoidy, flawonolignany.  

Różnorodność gatunkowa różeńca oraz miejsce jego pochodzenia mają znaczny wpływ na zmienność fitochemiczną rośliny. Nieustannie bada się związki zawarte w opisywanej roślinie. Wyżej wymieniono jedynie część ze 140, które do tej pory udało się odkryć. Dzięki poszukiwaniu kolejnych związków obecnych w różeńcu możemy określać ich konkretne działanie oraz ekstrahować i poznawać następne związki lub ich grupy. 

Różeniec górski – zastosowanie 

Spekuluje się, iż salidrozyd może być z powodzeniem wykorzystywany jako środek leczniczy w przypadku cukrzycy poprzez jego wpływ na leptynę i uwrażliwienie tkanek na insulinę. Posiada on także zdolność hamowania adipogenezy, co wpływa na redukcję tkanki tłuszczowej.  

Ekstrakty z różeńca są coraz częściej badane pod kątem terapii przeciwnowotworowych. Liczne badania dowodzą, iż posiadają one zdolności ochronne przed wolnymi rodnikami i hamują angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych) w nowotworach.  

Od około 35 lat bada się właściwości adaptogenne różeńca. Przez ten czas dowiedziono, iż świetnie sprawdza się on jako środek poprawiający siłę i wytrzymałość fizyczną. Odpowiada także za szybkie uzupełnienie zasobów energetycznych organizmu po wyczerpującym wysiłku fizycznym oraz zmniejszenie poziomu mleczanów. Ze względu na te właściwości jest chętnie stosowany przez sportowców, którzy potrzebują szybkiej regeneracji. 

Obecność katechin, kwasu galusowego oraz jego pochodnych warunkuje działanie przeciwbakteryjne różeńca górskiego. Dowiedziono, iż rhodiola z powodzeniem hamuje i działa zabójczo na prątki gruźlicy.  

Wyciągi z różeńca znajdziemy w aptekach lub sklepach zielarskich, najczęściej pod nazwą rhodiola.  

Różeniec górski – działania niepożądane 

Pamiętajmy, iż mimo tak szerokich, dobroczynnych właściwości różeniec wykazuje także działania niepożądane. Wiążą się one ze zbyt wysokimi dawkami, które nie powinny być przyjmowane. Po przekroczeniu dozwolonej dawki dochodzi do: 

• zaburzeń rytmu serca,  
• bezsenności,  
• uczucia lęku, niepokoju.  

Objawy te są bardzo charakterystyczne dla przedawkowania substancji pobudzających. 

Różeniec górski – przeciwwskazania 

Nie zaleca się stosowania wyciągów z różeńca podczas karmienia piersią oraz w czasie ciąży. Nie powinny ich również stosować u dzieci poniżej 12 roku życia.

Źródło: 

Rhodiola: An Overview of Phytochemistry and Pharmacological Applications; Pushpender Bhardwaj, Garima Bhardwaj, Rinky Raghuvanshi, Mohan Singh Thakur, Raj Kumar, O. P. Chaurasia; 2018.