Czy THC jest szkodliwe?

Co to jest THC? 

Tetrahydrokannabinol (THC) to substancja zaliczana do kannabinoidów. Te związki chemiczne swoją nazwę zawdzięczają łacińskiej nazwie konopi (Cannabis sativa), z których zostały pierwotnie wyizolowane.  

Obecnie kannabinoidy dzielą się na 3 grupy: 

• fitokannabinoidy – występują głównie w konopiach i zalicza się do nich m.in. THC, kannabidiol (CBD), kannabinol (CBN), kannabigerol (CBG), kannabiwaryna (CBV); 
• endokannabinoidy – związki występujące w organizmie człowieka będące mediatorami lipidowymi, m.in. anandamid (AEA) i 2-arachidonyloglicerol (2-AG); 
• syntetyczne kannabinoidy – grupa różnorodnych związków, które poza wykorzystaniem w badaniach naukowych znalazły się również w tzw. dopalaczach lub jako dodatek do marihuany w celu wzmocnienia jej działania; działają silniej niż THC, a ich przyjmowanie może nawet prowadzić do śmierci. 

THC w największych ilościach występuje w żywicy produkowanej przez włoski wydzielnicze (tzw. trichomy) konopi. Jest obecny w marihuanie (suszonych kwiatostanach żeńskich z niewielką domieszką liści), haszyszu (suszonej i sprasowanej żywicy), olejkach haszyszowych/olejkach THC (ekstraktach surowca o dużej zawartości THC). 

Medyczna marihuana a THC 

Określenia „medyczna marihuana”, „lecznicza marihuana”, „medyczne konopie” nie są terminami oficjalnymi. Pod tym pojęciem zwykle rozumie się marihuanę (ale również ekstrakty) pozyskiwaną ze specjalnych odmian konopi o określonej zawartości głównych kannabinoidów (w Polsce THC i CBD), sprzedawaną w aptekach na receptę.  

W Polsce zarejestrowano jak dotąd kilka rodzajów suszu konopi o różnej zawartości procentowej THC (nawet ok. 20%) i CBD oraz ekstrakt zawierający THC. Wszystkie te produkty mają status surowców do receptury, z których sporządza się w aptece lek recepturowy wydawany na receptę.  

Medyczna marihuana nie jest tym samym co THC, ponieważ zawiera nawet 100 różnych kannabinoidów oraz wiele dodatkowych związków, w tym terpenoidy będące składnikami olejku eterycznego nadającego konopiom charakterystyczny zapach. Wszystkie te substancje mogą wywierać swoje określone działania terapeutyczne, a dodatkowo modulować działanie THC. Stąd też różne odmiany medycznej marihuany mogą dawać odmienne efekty i w związku mogą być przepisywane w różnych wskazaniach. 

THC – jak działa na organizm? 

THC łączy się ze specjalnymi strukturami na komórkach – receptorami kannabinoidowymi. Wyróżniamy dwa typy tych receptorów, z których CB1 obecny jest głównie w układzie nerwowym, a CB2 w immunologicznym. Oba typy receptorów odnaleziono w większości tkanek organizmu, stąd THC i inne kannabinoidy mogą wpływać na funkcje wielu narządów.  

Ze względu na swoje działanie odurzające (m.in. uczucie odprężenia, euforia) produkty zawierające THC są powszechnie stosowane w celach rekreacyjnych. W wielu krajach, w tym w Polsce, są jednak nielegalne (poza zastosowaniem medycznym). Te właściwości narkotyczne nieco ograniczają wykorzystywanie terapeutyczne THC, jednak nie w każdym przypadku leczniczego stosowania występuje efekt odurzenia.  

THC, w porównaniu do innych nielegalnych narkotyków oraz legalnych używek (np. alkoholu), jest bezpieczny, o niskim potencjale uzależniającym. Według badań nie jest możliwe osiągniecie dawki śmiertelnej u człowieka. Jednak w ostatnim czasie pojawiają się doniesienia o wystąpieniu zawałów serca i innych groźnych powikłań kardiologicznych u młodych zdrowych ludzi palących marihuanę. Inną ważną kwestią są również wypadki komunikacyjne spowodowane przez osoby pod wpływem marihuany.  

THC – zastosowanie 

Produkty pozyskiwane z konopi (marihuana, haszysz) od tysięcy lat były wykorzystywane nie tylko ze względu na swoje działanie narkotyczne, ale również terapeutyczne.  

Właściwości lecznicze THC obejmują działanie: 

• przeciwbólowe,  
• przeciwzapalne,  
• pobudzające apetyt,  
• przeciwwymiotne,  
• ochronne na komórki nerwowe (neuroprotekcyjne),  
• przeciwlękowe,  
• przeciwastmatyczne,  
• przeciwjaskrowe. 

Jednak zarejestrowane w Polsce lub na świecie leki zawierające THC obejmują jedynie wąską grupę wskazań: 

• THC i CBD (w stosunku 1:1) wyizolowane z konopi – spastyczność w stwardnieniu rozsianym; 
• dronabinol (syntetyczny THC) – anoreksja związana z AIDS, nudności i wymioty wywołane chemioterapią; 
• nabilon (syntetyczny analog THC) — nudności i wymioty wywołane chemioterapią. 

W przypadku tzw. medycznej marihuany (susz, ekstrakty), z uwagi na to, że jest ona surowcem do receptury, nie ma zarejestrowanych wskazań ani określonego dawkowania. Lekarz na podstawie swojej wiedzy decyduje w jakim wskazaniu i jakiej dawce zaleci pacjentowi stosowanie określonego produktu. 

THC – drogi podania 

THC, zależnie od produktu, w którym się znajduje, może być przyjmowany różnymi drogami. Droga wziewna jest najpopularniejszą formą zapewniającą bardzo szybkie działanie (początek działania do 10-15 minut). Najczęściej wybieranym sposobem wziewnego przyjmowania THC zawartego w marihuanie jest palenie. W czasie spalania suszu konopi powstają substancje mogące szkodzić zdrowiu, podobnie jak w przypadku palenia papierosów.  

Inną formą jest waporyzacja, która polega na podgrzewaniu suszu lub ekstraktów konopi, bez wdychania dymu spalonego surowca. Wadą jest natomiast konieczność zakupu specjalnego urządzenia – waporyzatora (ceny zależnie od modelu wahają się od kilkuset do ok. 3000 zł).  

Inną formą przyjmowania THC jest droga doustna, której działanie jest opóźnione (po ok. 1 h). Z suszu pacjenci mogą samodzielnie przygotować napary. Ponadto mogą przyjmować THC doustnie w postaci olejów/ekstraktów THC, kapsułek, tabletek (syntetyczny THC), doustnego aerozolu. Rzadziej THC przyjmowany jest w formie czopków, globulek, maści i kremów na skórę czy też kropli ocznych. Nie wszystkie z wymienionych form są obecnie dostępne w Polsce. 

THC – działania niepożądane 

• Zmęczenie i senność, 
• kołatanie i przyspieszona akcja serca, 
• rozszerzenie naczyń, zaczerwienienie twarzy, 
• hipotonia ortostatyczna (spadek ciśnienia po wstaniu), 
• ból brzucha, nudności, wymioty, 
• suchość w ustach, 
• zawroty głowy, 
• zaburzenia koordynacji ruchowej, 
• zaburzenia myślenia,  
• euforia,  
• lęk i nerwowość,  
• halucynacje. 

THC zaburza sprawność psychofizyczną, co jest szczególnie istotne dla osób prowadzących pojazdy lub wykonujących pracę wymagającą uważności. 

W przypadku długotrwałego przyjmowania THC mogą również wystąpić: 

• problemy z układem oddechowym (u palaczy marihuany), 
• zespół amotywacyjny (obojętność, bierność), 
• zaburzenia nastroju, 
• zaburzenia procesów poznawczych i pamięci, 
• tolerancja i uzależnienie, 
• konsekwencje społeczne (problemy z dostosowaniem społecznym, gorsze osiągnięcia w szkole, mniejsza satysfakcja z życia). 

THC – przeciwwskazania 

THC nie powinien być stosowany w przypadku: 

• nadwrażliwości na THC lub inne składniki zawarte w danym preparacie, 
• młodego wieku pacjenta (poniżej 25. r.ż.), 
• zaburzeń rytmu serca, 
• ciąży i karmienia piersią, 
• niektórych chorób psychicznych (choroba afektywna dwubiegunowa, zaburzenia psychotyczne, schizofrenia), 
• zaburzeń rytmu serca,  
• uzależnienia od alkoholu, leków lub innych substancji psychoaktywnych. 

THC może również wchodzić w interakcje z innymi lekami, np. uspokajającymi i nasennymi (może nasilać ich działanie). 

THC a CBD 

CBD w przeciwieństwie do THC nie ma właściwości odurzających. Ze względu na złożony mechanizm działania może okazać się pomocny w leczeniu wielu schorzeń. Obecnie wchodzi w skład tylko 2 zarejestrowanych leków stosowanych w lekoopornych padaczkach.

CBD jest popularnym składnikiem suplementów diety (nalewki, olejki), kosmetyków, produktów do waporyzacji czy też dodatkiem do żywności i napojów.  

Porównanie THC i CBD przedstawiono w tabeli:

Przeczytaj również:
Olejek CBD. Jak wpływa na zdrowie?