Czy grozi nam zakażenie pałeczką ropy błękitnej?

Czym jest pałeczka ropy błękitnej? 

Pałeczka ropy błękitnej (łac. Pseudomonas aeruginosa) należy do bakterii tlenowych Gram-ujemnych. Występuje w glebie, wodzie, na skórze i w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt. Ma zdolność do produkowania barwników, ale także niebezpiecznych toksyn i enzymów, które ułatwiają jej kolonizowanie i niszczenie komórek zainfekowanego organizmu.  

Pałeczka ropy błękitnej – czynniki ryzyka zakażenia 

Pałeczka ropy błękitnej wywołuje zakażenie w momencie obniżenia odporności organizmu. Rzadko stanowi zagrożenie dla osób zdrowych. Z reguły stwierdza się ją u pacjentów, którzy przebywali w szpitalu ponad tydzień. W skrajnych przypadkach może wywoływać zakażenia śmiertelne.

Na zakażenie szczególnie narażone są osoby, u których występują:  

• mukowiscydoza,  
• choroby hematologiczne,  
• obniżona odporność (osoby po transplantacji, chorujące na AIDS),  
• rozległe oparzenia,  
• nowotwory,  
• cukrzyca,  
• narkomania.  

U osób, które wymagają cewnikowania lub sztucznej wentylacji, ryzyko zakażenia Pseudomonas aeruginosa jest również bardzo wysokie.  

Jak rozwija się pałeczka ropy błękitnej? 

1. Przytwierdzenie i kolonizacja – pierwszym etapem jest przytwierdzenie się bakterii do komórek nabłonka dróg oddechowych. Uszkodzenie tkanek ułatwia bakterii kolonizację i tworzenie biofilmu.  
2. Inwazja – następnie dochodzi do miejscowego zakażenia. Pałeczki ropy błękitnej produkują szereg enzymów i białek: proteazy, elastazy, hemolizynę i cytotoksynę, które niszczą komórki i zaburzają proces odpowiedzi immunologicznej.  
3. Ogólne zakażenie – w kolejnym etapie bakterie rozsiewają się po całym organizmie za pomocą układu krwionośnego. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwoju sepsy.  

Pałeczka ropy błękitnej – objawy zakażenia 

W zależności od zakażonego układu, objawy mogą być zróżnicowane.

Zakażeniu układu oddechowego mogą towarzyszyć: 

• zapalenie płuc,  
• gorączka,  
• duszność,  
• kaszel,  
• dreszcze, 
• odkrztuszanie wydzieliny,  
• świsty w klatce piersiowej,  
• ogólne osłabienie.  

Pseudomonas aeruginosa może także powodować: 

• zapalenie opon mózgowych,  
• zakażenie ucha wewnętrznego (ostry ból i wydzielina z ucha),  
• zakażenia przewodu pokarmowego (biegunka, ból głowy, gorączka), 
• zakażenie układu moczowego,  
• zakażenie ran z niebieskozieloną wydzieliną o słodkawym, jaśminowym zapachu, 
• stany zapalne oka (szczególnie u osób noszących soczewki kontaktowe). 

Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy, niezwłocznie zgłoś się do lekarza. 

Zakażenie pałeczką ropy błękitnej – leczenie 

Leczenie zakażenia pałeczką ropy błękitnej jest trudne. Bakteria ta jest oporna na większość antybiotyków oraz ma zdolność do nabywania oporności na nowe antybiotyki. W leczeniu stosuje się zazwyczaj dwa skojarzone ze sobą antybiotyki. Wcześniej jednak powinno się wykonać antybiogram, który wykaże wrażliwość bakterii na daną grupę antybiotyków. W ciężkich przypadkach, w zależności od zainfekowanego obszaru, istnieje możliwość leczenia chirurgicznego.  

Całkowite wyleczenie zakażenia jest możliwe. Jednak na zakażenia szczególnie narażone są osoby z rozległymi oparzeniami, sepsą czy zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, co może w tych przypadkach prowadzić do zgonu.  

Obecnie na rynku jest dostępna szczepionka przeciwko zakażeniu pałeczką ropy błękitnej. Zawiera ona zabite bakterie Pseudomonas aeruginosa, przez co prowokuje organizm do wytworzenia przeciwciał przeciwko tej bakterii.  

Zastosowanie szczepionki jest wskazane u osób z osłabioną odpornością, rozległymi ranami czy sepsą.  

Zapobiegaj zakażeniu poprzez częste mycie rąk oraz stosowaniu środków odkażających (w przypadku zranień).  

Przeczytaj również: 
Co to jest antybiogram?