Zapalenie krtani. Jak rozpoznać objawy?
Zapalenie krtani to choroba, która dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Nieleczona może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie na zapalenie krtani, czym się ono objawia i na czym polega leczenie?
Zapalenie krtani – co to jest?
Krtań to górny odcinek układu oddechowego, który łączy gardło z tchawicą. Dzięki przepływowi powietrza przez krtań jesteśmy w stanie mówić. Zapalenie krtani to stan zapalny obejmujący fałdy głosowe i otaczające je tkanki. Budowa krtani różni się u osób dorosłych i u dzieci, dlatego dzieci ciężej przechodzą zapalenie.
W zależności od czasu trwania infekcji wyróżniamy:
- zapalenie ostre,
- zapalenie przewlekłe.
Zapalenie ostre jest najczęściej skutkiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Przewlekłe może natomiast wynikać z refluksu żołądkowo-przełykowego, a co za tym idzie – przewlekłego drażnienia dróg oddechowych przez treść żołądkową, długotrwałego nadużywania głosu lub drażnienia przez czynniki takie jak dym papierosowy czy leki stosowane drogą wziewną.
W zależności od lokalizacji stanu zapalnego wyróżnia się natomiast zapalenie krtani podgłośniowe i nadgłośniowe.
Kto jest narażony za zachorowanie?
Szczególnie narażone na zapalenie krtani są osoby:
- pracujące głosem (np. nauczyciele, lektorzy),
- przebywające w klimatyzowanych pomieszczeniach,
- często chorujące na zakażenia górnych dróg oddechowych (w szczególności dzieci),
- cierpiące na alergie,
- chorujące na refluks przełyku,
- palące papierosy,
- spożywające alkohol,
- wdychające pyły i opary chemiczne.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Podgłośniowe zapalenie krtani to infekcja często występująca u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat. Choroba wywoływana jest głównie przez wirusy paragrypy, grypy i RSV.
Ten typ zapalenia krtani daje objawy grypopodobne: katar, podwyższoną temperaturą ciała, charakterystyczny „szczekający” kaszel. Mogą pojawić się duszność i obrzęk krtani, co utrudnia oddychanie.
Dzieci narażone są na znacznie cięższy przebieg choroby. Wynika to z faktu, że okolica podgłośniowa jest u nich wąska i nawet niewielkie jej zwężenie na skutek rozwijającego się stanu zapalnego i obrzęku może prowadzić do szybkiego narastania trudności w oddychaniu i duszności.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani – rozpoznanie
Chorobę rozpoznaje się w oparciu o objawy i typowy wywiad. Ponieważ objawy podgłośniowego zapalenia krtani są bardzo charakterystyczne, zwykle nie ma konieczności wykonywania badań dodatkowych. W przypadku silnej duszności konieczne może okazać się jednak zmierzenie saturacji lub pobranie krwi na badanie równowagi kwasowo-zasadowej. Jeśli infekcja ma tendencję do nawrotów, pomocna może okazać się wizyta u laryngologa i endoskopowe badanie górnych dróg oddechowych. Pozwoli to ocenić zaawansowanie stanu zapalnego, a także zdiagnozować nieprawidłowości budowy krtani.
Ostre nadgłośniowe zapalenie krtani – objawy
Ostre nadgłośniowe zapalenie krtani to choroba powodowana najczęściej przez bakterie Haemophilus influenzae typu b (Hib). Podobnie jak podgłośniowe zapalenie krtani, rozpoczyna się symptomami infekcji górnych dróg oddechowych i gorączką. W ciągu kilku godzin dochodzi do rozwoju ostrej duszności i niewydolności oddechowej. Objawy wynikają z nagłego narastania obrzęku okolicy nadgłośniowej krtani i utrudnienia przepływu powietrza w kierunku płuc. Oddech staje się szybki i płytki, pojawiają się nadmierne ślinienie i ból gardła uniemożliwiający przełykanie. Zaobserwować można także zmianę głosu, który staje się stłumiony (tzw. barani głos), a z czasem przechodzi w całkowity bezgłos.
U dorosłych nadgłośniowe zapalenie krtani przyjmuje najczęściej postać łagodną, zwykle objawiającą się bólem gardła, gorączką i trudnościami w przełykaniu. Choroba ma zwykle cięższy przebieg u dzieci, u których niewydolność oddechowa może szybko się pogłębiać i wymagać pilnej hospitalizacji.
Zapalenie krtani – leczenie
W przypadku łagodnego przebiegu choroby możesz zastosować leki przeciwgorączkowe (paracetamol i ibuprofen) oraz wykrztuśne, które ułatwiają usunięcie zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych.
Ból gardła możesz złagodzić za pomocą pastylek do ssania lub sprayów. Ważne jest nawilżanie gardła, dlatego możesz sięgać po tabletki do ssania z porostem islandzkim, tymiankiem i podbiałem czy miodem. Pij dużo ciepłych (ale nie gorących) płynów, głównie wody lub naparów ziołowych.
Ostre zapalenie krtani bardzo obciąża struny głosowe, dlatego postaraj się ograniczyć mówienie do minimum. W razie konieczności mów pełnym głosem, a nie szeptem, który bardziej obciąża struny głosowe. Przy przewlekłym zapaleniu krtani wyeliminuj czynnik drażniący. Zrezygnuj z palenia papierosów, picia alkoholu, nie przebywaj w klimatyzowanych pomieszczeniach.
W przypadku cięższego przebiegu choroby lekarz może zdecydować o wprowadzeniu silniejszych leków – antybiotyków i glikokortykosteroidów.
Przeczytaj również:
Domowe sposoby na zapalenie krtani
- Zielińska-Bliźniewska H., Olszewski J., Ostre podgłośniowe i nadgłośniowe zapalenie krtani, Medycyna po Dyplomie, 12/2019.
- Miętkiewska-Leszniewska D., Podgłośniowe zapalenie krtani, Medycyna po Dyplomie, 04/2014.
- Interna Szczeklika, Kraków 2019.