Opalanie w solarium. Wady, zalety, przeciwwskazania

Solarium – co to takiego? 

Solarium to urządzenie elektryczne zbudowane z lamp UV, które emitują promieniowanie podobne do słonecznego. Urządzenie to pozwala na uzyskanie opalenizny bez konieczności zażywania kąpieli słonecznej na zewnątrz. Opalanie odbywa się w pomieszczeniu w pozycji poziomej, na tzw. łóżkach lub w pozycji pionowej (kabiny opalające). Sam proces zajmuje od kilku do kilkunastu minut w zależności od rodzaju wykupionej sesji. 

Promieniowanie słoneczne obejmuje zakresy UVA, UVB, UVC, światło widzialne oraz podczerwień. Z kolei lampy w solarium emitują promieniowanie UVA i UVB.  

Promieniowanie UVA jest określane jako długie, ponieważ dociera do głębszych struktur skóry (skóry właściwej). Skutkiem tego są uszkodzenia w obrębie włókien kolagenowych, przez co skóra starzeje się znacznie szybciej. Skóra narażona na promieniowanie UVA traci elastyczność, pojawiają się na niej pierwsze zmarszczki, może stawać się cienka i sucha. Promieniowanie UVA pobudza melanocyty do produkcji melaniny w znacznie mniejszym stopniu niż UVB.  

Promieniowanie UVB działa głównie na warstwę rogową naskórka i odpowiada za efekt długo utrzymującej się opalenizny. Pobudza ono melanocyty do wytwarzania melaniny w skórze, co skutkuje jej brązowieniem. Jest to fizjologiczna reakcja obronna skóry na promieniowanie słoneczne. Promieniowanie UVB odpowiada także za wytwarzanie witaminy D w skórze. Może powodować rumień, pieczenie, alergię, a nawet prowadzić do nowotworów. 

Solarium – rodzaje lamp  

Lampy stosowane w solariach dzielą się na nisko- i wysokociśnieniowe. Lampy niskociśnieniowe są zazwyczaj umiejscowione poniżej linii ramion, zaś wysokociśnieniowe służą do opalania twarzy, szyi i dekoltu.  

Na rynku polskim i zagranicznym istnieje wiele rodzajów lamp, a każda z nich różni się właściwościami i parametrami. Najbardziej istotnymi są moc znamionowa, wartość promieniowania UVA, UVB oraz żywotność lampy. Oprócz powyższych każda lampa na rynku europejskim powinna spełniać normę 0,3. Norma ta mówi o maksymalnej wartości promieniowania, jaką powinna generować lampa, tj. 0,3 W/m2 (maksymalna wartość promieniowania słonecznego na Ziemi zmierzona w bezchmurny dzień na równiku).  

Oprócz lamp tradycyjnych, na rynku pojawiają się także lampy emitujące światło kolorowe (lampy hybrydowe/kolorowe). Emitują one światło o określonej długości fali, przez co ma konkretną barwę, np. niebieską, żółtą, zieloną. Oprócz właściwości opalających, mogą pozytywnie wpływać na kondycję psychiczną i/lub fizyczną.

Solarium kolagenowe

Lampy kolagenowe emitują promieniowanie podczerwone, które przyczynia się do poprawy kondycji skóry. Podczerwień stymuluje komórki skóry do produkcji kolagenu i elastyny, które są odpowiedzialne za jej prawidłowe napięcie i młody wygląd. Lampy kolagenowe mogą być zamontowane obok lamp opalających lub samodzielnie. Wówczas osiągamy efekt opalenizny i odmłodzenia jednocześnie lub korzystamy z zabiegu anti-aging (bez efektu opalonej skóry).   

Solarium – przeciwwskazania  

Korzystanie z solarium jest przeciwwskazane u osób:  

• w ciąży (I trymestr);  
• niepełnoletnich;
• z licznymi znamionami, piegami, przebarwieniami;  
• obciążonych nowotworami skóry; 
• z aktywną chorobą nowotworową; 
• z rozszerzonymi naczynkami;  
• uczulonych na słońce;  
• chorujących na bielactwo, łuszczycę, rozległy trądzik, opryszczkę, mających silne odczyny zapalne, świeże blizny lub niezagojone rany na skórze;  
• stosujących zabiegi kosmetyczne i/lub kosmetyki z hydroksykwasami, retinolem i jego pochodnymi;  
• przeziębionych, chorych na grypę, gorączkujących;  
• po niedawno przebytej operacji lub w trakcie rekonwalescencji;  
• chorujących na padaczkę lub inne przewlekłe choroby (np. cukrzyca, choroby serca);  
• przyjmujących leki fotouczulające, czyli m.in. antybiotyki, leki przeciwzapalne czy tabletki antykoncepcyjne; 
• w trakcie miesiączki.

Menstruacja jest przeciwwskazaniem do wizyt na solarium, gdyż może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia osoby opalającej się. Jako działania niepożądane po opalaniu w trakcie menstruacji możemy zaliczyć krwotok, zasłabnięcie, omdlenie, infekcje intymne, a nawet udar cieplny. Wizytę w solarium najlepiej zaplanować po miesiączce lub w jej ostatnim dniu, kiedy krwawienie jest najbardziej skąpe.   

Solarium – wady 

Oprócz przyciemnionej skóry, opalanie w solarium może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Do ostrych zmian, występujących świeżo po ekspozycji zaliczamy:  

• reakcję alergiczną,  
• rumień,  
• pokrzywkę,  
• poparzenia skóry (z wystąpieniem pęcherzy z płynem surowiczym),  
• obrzęk skóry,  
• podrażnienie oczu, 
• reakcję fototoksyczną,  
• reakcje fotoalergiczne (reakcja alergiczna skóry na promieniowanie podczas stosowania np. antybiotyków, leków przeciwbólowych, leków przeciwpsychotycznych czy niektórych ziół).  

Na powyższe skutki są szczególnie narażone osoby z bardzo jasną karnacją (fototyp I i II).  

Jakie są przewlekłe skutki uboczne korzystania z solarium? 

• Szybsze starzenie się skóry – zmarszczki, rozszerzone pory, przebarwienia. Jest to szczególnie niebezpieczne u młodych osób. Zmiany, które zachodzą w skórze osoby młodej są najczęściej nieodwracalne, a uszkodzone włókna kolagenowe nie zregenerują się w pełni. Jest to zjawisko przewlekłe, a jego skutki są widoczne dopiero po kilkunastu latach;  
• Zwiększenie ryzyka rozwoju nowotworów – najgroźniejszym z nowotworów skóry jest czerniak złośliwy. Dotyka on szczególnie osób rasy białej, które są narażone na duże promieniowanie słoneczne. Szacuje się, że ryzyko zachorowalności wzrasta na skutek korzystania z solarium nawet o 75% (u kobiet przed 30. rokiem życia, które odbyły kilka wizyt na solarium). 

Solarium – zalety  

Dzięki korzystaniu z solarium możemy osiągnąć efekt wakacyjnej, równomiernej opalenizny. Podczas korzystania z solarium w skórze wytwarzana jest witamina D. Przyczynia się do zmniejszania ryzyka wystąpienia osteoporozy, pobudza wchłanianie wapnia, a także uaktywnia mechanizmy odpornościowe. Już kilkuminutowa sesja z promieniowaniem UVB jest w stanie wytworzyć ilość witaminy D w skórze, która pokrywa dzienne zapotrzebowanie.  

Wizyta na solarium może być także miejscem do odpoczynku, relaksacji czy też polepszenia samopoczucia. Niektóre lampy, oprócz właściwości opalających, emitują światło kolorowe, które ma działanie uspokajające, odprężające.   

Solarium bywa też traktowane jako swego rodzaju fototerapia (w przypadku schorzeń psychicznych, zapalnych, zwyrodnieniowych). Fototerapia jest niefarmakologicznym rodzajem terapii i polega na naświetlaniu ciała lub wybranej jego części. Może być to światło widzialne, ultrafioletowe czy podczerwone. Nie zapominajmy jednak, że ten rodzaj terapii powinien być przeprowadzany z udziałem specjalistycznego sprzętu pod kontrolą lekarza, a nie w solarium. 

Cierpisz na łupież pstry przebiegający z miejscowym odbarwieniem skóry? Twój dermatolog może skierować Cię na 1-2 wizyty w solarium po zakończonym cyklu leczenia. Opalenie się jasnych plam jest oznaką skutecznej terapii.

Solarium na trądzik – fakt czy mit? 

Wśród osób borykających się z trądzikiem krąży opinia, że opalanie się, także w solarium, pomaga wysuszać zmiany, a ciemniejszy koloryt skóry maskuje niedoskonałości. Początkowo faktycznie można zaobserwować poprawę. Jednak po pewnym czasie wysuszona skóra zaczyna produkować większe ilości sebum. Ponadto opalanie się nasila rogowacenie skóry i pracę gruczołów potowych, a w konsekwencji powstawanie zaskórników. Dodatkowo zwiększa się odczyn zapalny krostek, które stają się bardziej czerwone i widoczne.  

Bezpieczne opalanie w solarium

Przed skorzystaniem z usług solarium sprawdź stan stanowisk opalających. Możesz poprosić obsługę o pokazanie certyfikatów lub wyników raportów z przeglądu technicznego sprzętu opalającego. Upewnij się, czy łóżko zostało zdezynfekowane. Pamiętaj także, by podczas wizyty w solarium stosować się do zaleceń osób tam pracujących, a liczbę minut opalania dopasować do swojego fototypu skóry. Jeśli jesteś na solarium po raz pierwszy, koniecznie poinformuj o tym personel. Specjalista doradzi Ci odpowiedni rodzaj łóżka do opalania, a także przekaże wszelkie niezbędne informacje i odpowie na nurtujące pytania.   

O czym jeszcze warto pamiętać?

1. Kilka dni przed wizytą w solarium wykonaj peeling całego ciała, aby usunąć martwy naskórek.
2. Tuż przed samą wizytą nie smaruj ciała oliwką, kosmetykami przyspieszającymi opalanie czy też nawilżającymi produktami perfumowanymi. Nie używaj również tradycyjnych kremów do opalania, perfum, mgiełek, produktów zapachowych.
3. Twarz oczyść z makijażu, a biżuterię zdejmij. 
4. Przed opalaniem nałóż krem z filtrem UVA (specjalistyczny krem do opalania w solarium). Wszelkie znamiona i blizny zabezpiecz specjalnym kremem lub dopasowanym plastrem. 
5. Załóż okulary ochronne, które chronią przed szkodliwym działaniem promieniowania i zmniejszają ryzyko poparzenia oka oraz poważniejszych skutków długofalowych (zaćma, stany zapalne, nowotwory).  
6. Po opalaniu odpocznij kilka minut przed wyjściem na zewnątrz, napij się wody.  
7. Po wizycie w solarium zastosuj kosmetyki nawilżające i regenerujące skórę. Wybierz balsam lub krem z aloesem, pantenolem, witaminą E, kwasem hialuronowym czy masłem shea. 

Solarium – jak często z niego korzystać?  

Częstotliwość korzystania z solarium powinna być dopasowana indywidualnie, w zależności od fototypu skóry oraz posiadanych predyspozycji. W tej kwestii zalecamy skonsultowanie się z obsługą solarium oraz dobór odpowiedniego planu opalania.

Pamiętaj, aby nie opalać się codziennie, a między kolejnymi wizytami zachować przynajmniej 48 godzin przerwy.

Jeśli korzystasz z solarium nie opalaj się naturalnie (na zewnątrz), aby nie potęgować ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.   

Czego nie robić po solarium? 

Po wizycie w solarium unikaj długich, gorących kąpieli. Nie stosuj także kosmetyków o silnym działaniu złuszczającym. Jeśli tego dnia masz w planie sport odczekaj kilka godzin i pozwól organizmowi ochłonąć. Zrezygnuj z ubrań ze sztucznych materiałów i nie doprowadź do odwodnienia organizmu. 

Solarium a ciąża i karmienie piersią

Korzystanie z solarium w ciąży jest tematem budzącym wiele kontrowersji. Wedle najnowszej wiedzy korzystanie z niego jest możliwe od II trymestru ciąży, jeśli nie ma innych przeciwwskazań, a przyszła mama stosuje się do zasad bezpiecznego opalania. W I trymestrze korzystanie z solarium nie jest zalecane. Promieniowanie słoneczne może obniżać ilość wchłanianego kwasu foliowego. Skonsultuj kwestię opalania w solarium ze swoim lekarzem prowadzącym. 

Dotychczas nie został wykazany negatywny wpływ promieniowania UV na laktację. Korzystając z solarium, pamiętaj jednak o środkach ostrożności i zagrożeniach. W szczególności zadbaj o ochronę brodawek sutkowych oraz dobrą kondycję skóry na tułowiu i rękach. Podrażnienia tej okolicy po wizycie w solarium mogą powodować dyskomfort podczas przystawiania dziecka do piersi.  

Przeczytaj również:
Na co zwrócić uwagę, wybierając kosmetyk przeciwsłoneczny?