Najczęstsze problemy w karmieniu piersią

Trudne początki 

Pierwsze karmienie piersią może być stresem dla mamy, szczególnie jeśli nigdy wcześniej tego nie robiła. Laktacja jest naturalnym procesem, który pojawia się już podczas ciąży. Po porodzie znacznie się uaktywnia, a dodatkowo ssące dziecko pobudza nerwy czuciowe, co z kolei aktywizuje wydzielanie prolaktyny, która wpływa na produkcję mleka. Stąd tak ważne jest częste dostawianie dziecka do piersi, aby kobiecy organizm na bieżąco produkował odpowiednią ilość pokarmu.  

Według badań optymalnym czasem na pierwsze karmienie piersią jest pierwsza godzina po narodzinach, a dokładniej pomiędzy 20 a 50 minutą życia. Wtedy to dziecko jest w największej gotowości do ssania. 

Należy zaznaczyć, że karmienie nie powinno być przeprowadzane na siłę ani w żaden sposób wymuszone. Warto zadbać wówczas o wygodną pozycję, w tym podparcie pleców. Wiele kobiet korzysta ze specjalnych poduszek do karmienia, które poprawiają komfort karmiącej. Pozycja dziecka również jest bardzo istotna. Powinno być ono skierowane brzuszkiem do brzucha mamy, a jego główka, ramiona i biodra znajdować się w jednej linii.  

Pamiętaj, jeśli masz problemy z pierwszym karmieniem, masz prawo pytać personel medyczny o poradę i prosić o pomoc! 

Ból podczas karmienia 

Nierzadko podczas karmienia pojawia się ból. Najczęściej dzieje się tak na początku laktacji, kiedy piersi napełniają się mlekiem, stając się obrzmiałe i obolałe, szczególnie w okolicach brodawek. Taki stan ma prawo się utrzymywać do 4 dni po porodzie. W tym czasie organizm i ciało przyzwyczajają się do nowej sytuacji. Bywają momenty, gdy problem leży głębiej, np. dziecko źle chwyta pierś do ssania, a wytwarzane przy tym podciśnienie jeszcze bardziej drażni i tak już wrażliwą pierś (szczególnie tę nieprzyzwyczajoną do karmienia). 

Problem bolesnego karmienia może szybko narastać, doprowadzając nawet do pękania brodawek i krwawień, co jest bolesne i mało komfortowe, zwłaszcza gdy piersi są pełne mleka. Warto więc być w kontakcie z lekarzem lub konsultantką laktacyjną, która odpowiednio pokieruje karmiącą mamę, np. poleci zmianę pozycji podczas karmienia.  

Przeczytaj również:
Sposoby na łatwe i przyjemne karmienie piersią
Karmienie piersią – jakie korzyści daje mamie i dziecku

Jak zadbać o piersi w tym pięknym, ale trudnym okresie? 

• W trakcie kąpieli nie stosuj na skórę piersi kosmetyków, obmywaj je samą wodą. Zawarte w kosmetykach składniki mogą usuwać naturalne sebum brodawek, chroniące je przed wysuszeniem i podrażnieniami.  
• Po kąpieli nie wycieraj piersi ręcznikiem, pozostaw je do samodzielnego wyschnięcia. 
• Składniki zawarte w matczynym mleku sprzyjają gojeniu się ran powstałych na brodawkach, dlatego też śmiało możesz wetrzeć odrobinę mleka w brodawkę zarówno przed, jak i po karmieniu.  
• Używaj wkładek laktacyjnych, jednak pamiętaj o ich częstej wymianie. Zbyt rzadka zmiana wkładek może doprowadzić do rozwoju drożdżycy, grzybicy i innych infekcji. 
• Na rynku dostępny jest szereg produktów łagodzących bolesne objawy karmienia – wkładki hydrożelowe, maści i kremy, osłonki na piersi, lejki do karmienia chroniące pierś, a także odpowiednio zaprojektowane biustonosze, wykonane z oddychających i delikatnych dla skóry materiałów. 
• Pamiętaj, że pojawiające się na brodawkach rany są najczęściej wynikiem nieprawidłowego ssania. 

Niewystarczająca ilość mleka 

Mała ilość na początku karmienia jest normalnym zjawiskiem, które ustępuje w ciągu kilku dni po porodzie. Niewielka ilość mleka staje się problemem w momencie, gdy dziecko zaczyna tracić na wadze, zbyt rzadko się załatwia lub przejawia objawy odwodnienia. W takiej sytuacji warto spróbować odciągać pokarm przy pomocy laktatora szpitalnego naśladującego rytm ssania podczas karmienia. Warto też zasięgnąć porady konsultanta laktacyjnego. Pamiętaj, że w układzie matka karmiąca-dziecko też jesteś ważna, dlatego zadbaj o dobre odżywianie i w miarę możliwości spokój i odpoczynek. Staraj się karmić dziecko na żądanie, a nie według przyjętego harmonogramu (np. co 2-3 godziny).  

Przeczytaj również:
Czy moje dziecko najada się podczas karmienia piersią?
Jak ułatwić wypływ mleka podczas karmienia piersią?
Mikrobiom pokarmu kobiecego – dlaczego mleko jest najlepszym sposobem żywienia dziecka?

Nawał mleczny – jak sobie z nim poradzić? 

Kiedy kilka dni po porodzie zauważysz u siebie bardzo intensywne wytwarzanie pokarmu (nawet 10-krotne). Oznacza to, że pojawił się tzw. nawał mleczny, świadczący o dużej ilości pokarmu i teoretycznie udanej laktacji. Teoretycznie, bo zbyt duża ilość mleka, którego dziecko nie jest w stanie zjeść, ma znaczny wpływ na mamę i jej samopoczucie. Piersi stają się ociężałe i pełne, a kobiecie jest po prostu niewygodnie i niekomfortowo. Co możesz zrobić? 

• Często karm dziecko i pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej pozycji zarówno swojej, jak i dziecka. 
• Sprawdzaj, czy dziecko dobrze chwyta brodawkę. 
• Między karmieniami możesz odciągać pokarm, aby zyskać większy komfort. 
• Nawał mleczny powinien się ustabilizować w ciągu pierwszych tygodni karmienia. 
• Zadbaj o swoje piersi – rób zimne okłady. 

Dziecko nie chce ssać piersi 

Dziecko może nie chcieć ssać piersi z różnych przyczyn: 

• nie potrafi odpowiednio chwycić brodawki, 
• jest zbyt głodne i zaniepokojone, 
• pomiędzy karmieniami minęło zbyt mało czasu, a dziecku jeszcze się nie odbiło, 
• duża ilość mleka zbyt intensywnie wypływa i dziecko nie może spokojnie jeść, ponieważ pokarm je „zalewa”. 

Stan zapalny piersi 

Problemy takie jak obrzęk piersi lub ich stan zapalny najczęściej spowodowane są nieprawidłowym sposobem karmienia dziecka lub problemami w uchwyceniu piersi. Wtedy to pełne od pokarmu przewody mleczne wywołują ucisk na naczynia krwionośne, co powoduje wydostawanie się osocza do tkanki piersi, powodując bolesny obrzęk. W takich sytuacjach pierś może stać się zaczerwieniona, wrażliwa i gorąca. Jeśli obrzęk nie zostanie szybko zahamowany, do tkanki piersi wydostanie się mleko, niosąc ze sobą stan zapalny. Objawy, które najczęściej towarzyszą zapaleniu piersi, to gorączka, dreszcze, złe samopoczucie (objawy podobne do grypy).  

Co można zrobić? 

• Stosować ciepłe i zimne okłady (ciepłe – przed karmieniem, zimne – po). 
• Przyjmować leki przeciwzapalne (po konsultacji z lekarzem). 
• Przystawiać dziecko do obu piersi w różnych pozycjach (należy pamiętać, aby były one prawidłowe). 
• Skonsultować się z poradnią laktacyjną. 

Karmienie piersią to bardzo rozległy temat. Powyżej zawarto tylko część problemów związanych z karmieniem piersią. Warto jednak być w stałym kontakcie z lekarzem prowadzącym, położną i konsultantem laktacyjnym, aby mieć pewność, że zarówno dziecko, jak i mama są na dobrej drodze do szczęścia.