Siara a naturalna odporność niemowląt

Czym jest siara i z czego się składa? 

Siara (łac. colostum) to pierwszy pokarm produkowany przez kobietę do 5 dni po porodzie, ma żółty kolor i jest bardzo gęsty. Zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze w wysoko przyswajalnej formie: 

• białka, 
• węglowodany, 
• tłuszcze, 
• makro- i mikroelementy, 
• witaminy. 

W porównaniu do dojrzałego mleka kobiecego charakteryzuje się dużo wyższym stężeniem związków aktywnych biologicznie, m.in. komórek układu odpornościowego: 

• leukocytów, 
• makrofagów, 
• limfocytów T i B, 
• przeciwciał, głównie IgA, odpowiedzialnych za odporność bierną noworodka, 
• innych substancji immunomodulujących takich jak: 
  • laktoferyna, 
  • α-laktoalbumina, 
  • lizozym, 
  • laktoperoksydaza, 
  • polipeptyd bogaty w prolinę (PRP), 
  • kazeina. 

Jaka jest rola siary? 

Dziecko rodzi się z niedojrzałym układem odpornościowym, a jego ochronę przed patogenami stanowią przede wszystkim składniki zawarte w mleku matki. 

Pierwsze mleko, zwane także młodziwem, jest pokarmem o unikalnej kompozycji. Wysoka zawartość substancji immunomodulujących czyni siarę kluczowym czynnikiem w długotrwałym i skomplikowanym procesie kształtowania odporności u dzieci. 

Dzięki obecności oligosacharydów mleko matki ma właściwości prebiotyczne i przyczynia się do kolonizacji przewodu pokarmowego malucha bakteriami kwasu mlekowego z rodzaju Bifidobacteria.  

Immunoglobuliny IgA zawarte w mleku matki są niewrażliwe na działanie enzymów żołądkowo-jelitowych.  Dzięki temu mają zdolność przylegania do ścian przewodu pokarmowego, gdzie część z nich tworzy „płaszcz ochronny”. Zapewnia on miejscową tolerancję na alergeny pokarmowe, chroni przed adhezją i kolonizacją patogenów oraz neutralizuje toksyny. Reszta natomiast jest wchłaniana i transportowana, m.in. do dróg oddechowych czy układu moczowo-płciowego. Tam, podobnie jak w przypadku przewodu pokarmowego, przeciwciała te blokują przywieranie patogenów do błon śluzowych, a tym samym pomagają zapobiegać infekcjom zlokalizowanym w tych miejscach.  

Co ciekawe, stężenie IgA w siarze jest nawet 100-krotnie wyższe w porównaniu do mleka dojrzałego.  

Laktoferyna to glikoproteina wiążąca żelazo. Jest wydzielana przez komórki nabłonkowe do łez, śliny, siary i mleka. Białko to reguluje skład mikroflory jelitowej niemowląt. Wykazuje wybiórczą aktywność bakteriobójczą wobec patogennych szczepów E. coli oraz innych bakterii, zwłaszcza z rodziny Enterobacteriaceae. Działaniem tym nie obejmuje natomiast szczepów bakterii mlekowych z rodzaju Bifidobacterium. Laktoferyna zwiększa także wrażliwość chorobotwórczych bakterii na wybrane antybiotyki. Ponadto stanowi pierwszą linię obrony organizmu w zwalczaniu infekcji o podłożu wirusowym i grzybiczym, zakażeń pasożytniczych i stanów zapalnych, wykazuje również aktywność przeciwnowotworową. 

Lizozym i laktoperoksydaza działają synergistycznie z laktoferyną w zwalczaniu infekcji bakteryjnych. Z kolei laktoalbumina, polipeptyd bogaty w prolinę i kazeina wykazują aktywność przeciwwirusową. 

Dwa ostatnie związki oraz laktoferyna posiadają także właściwości immunomodulujące:  

• aktywują układ odpornościowy i jego komórki w miejscu infekcji,  
• stymulują dojrzewanie limfocytów,  
• regulują wydzielanie mediatorów stanu zapalnego, 
• pomagają utrzymać homeostazę organizmu oraz zapobiegają autoimmunizacji. 

Składniki siary przeciwdziałają również rozwojowi niektórych nowotworów: okrężnicy, płuc czy czerniaka. 

Mleko kobiece jest pokarmem o unikalnym składzie najlepiej dostosowanym do potrzeb dziecka. 

W pierwszym okresie życia chroni ono niemowlę przed alergenami pokarmowymi oraz ciężkim przebiegiem infekcji ze strony układu pokarmowego, oddechowego czy moczowo-płciowego. Badania dowodzą, że dzieci karmione naturalnie rzadziej przechodzą biegunki, zapalenie płuc, ucha czy pęcherza w porównaniu do dzieci karmionych sztucznym pokarmem. Długoterminowe korzyści z karmienia dziecka piersią to zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie, hipercholesterolemia czy otyłość. U dzieci karmionych naturalnie rzadziej występują choroby autoimmunizacyjne, astma, alergie, AZS.   

Siara, czyli esencja kobiecego mleka, nazywana także płynnym złotem, stanowi nie tylko pełnowartościowy pokarm noworodków, ale jest także niezastąpiona z immunologicznego punktu widzenia. Zapewnia bowiem ochronę najmłodszych przed patogenami i alergenami oraz pomaga kształtować ich odporność, co ma wymierny wpływ na kolejne lata ich życia.