Olej z nasion bawełny – czy warto stosować?

Czym jest bawełna? 

Bawełna jest krzewem dorastającym do dwóch metrów wysokości. Łodygi są rozgałęzione i zdrewniałe z pięcio- lub siedmiodzielnymi liśćmi. Kwiaty o żółtej barwie kwitną przez cały rok. Źródło surowców stanowią owoce, czyli torebki zawierające liczne włókna oraz nasiona. Z tych pierwszych wytwarza się tkaniny oraz materiały opatrunkowe, a z tych drugich tłoczony jest olej.

Olej z nasion bawełny 

Olej pozyskuje się głównie z nasion bawełny indyjskiej poprzez tłoczenie na zimno. Gotowy produkt to oleista ciecz o lekkiej konsystencji i żółtej barwie pozbawiona zapachu. Charakteryzuje się dużą zawartością niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (do 75%), takich jak linolowy oraz oleinowy. Obecne są również nasycone kwasy tłuszczowe, w tym palmitynowy. Kolejna grupa związków licznie występująca w oleju to tokoferole, czyli witamina E oraz jej pochodne.  

Olej z nasion bawełny – toksyczność 

Niestety oprócz korzystnych substancji w oleju występują także składniki szkodliwe dla zdrowia. Gossypol to aldehyd polifenolowy odpowiedzialny za toksyczne właściwości, które są wykorzystywane w produkcji środków owadobójczych. Upośledza on funkcje rozrodcze mężczyzn oraz kobiet. Uprawy bawełny przeznaczone są do produkcji tkanin, zatem mogą one być skażone pestycydami. Olej z nasion bawełny poddaje się procesom rafinacji w celu odizolowania szkodliwego gossypolu. Rafinowany olej z nasion bawełny jest bezpieczny dla zdrowia, ale rekomenduje się stosowanie go wyłącznie zewnętrzne.  

Olej z nasion bawełny a zastosowanie na skórę 

Olej z nasion bawełny znalazł zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Można go stosować na całe ciało, nawet w przypadku skóry alergicznej. Jest przeznaczony do codziennej pielęgnacji. Dzięki lekkiej konsystencji doskonale nadaje się do wcierania w skórę twarzy, gdyż nie zatyka porów. Zawarte w nim kwasy omega są odpowiedzialne za odżywienie i zmiękczenie skóry. Chronią także przed utratą wody, więc skóra pozostaje dobrze nawilżona. Natomiast duża zawartość tokoferoli, które niwelują wolne rodniki, przekłada się na efekt odmładzający skórę. Zmarszczki zostają wygładzone, a cera odzyskuje blask. Olej wykazuje również właściwości przeciwzapalne, co wykorzystuje się w produktach przeznaczonych do łagodzenia objawów łuszczycy oraz w szamponach przeciwłupieżowych i kremach po opalaniu. Ponadto przyspiesza gojenie naskórka. Zastosowany wokół paznokci szybko rozwiąże problem suchych skórek.  

Olej z nasion bawełny – zastosowanie na włosy 

Olej z nasion bawełny najczęściej stosuje się do pielęgnacji włosów. Jest idealny do olejowania włosów suchych i łamliwych, jak również puszących się. Efekt gładkich, lśniących włosów uzyskuje się stosunkowo szybko. Dzieje się tak za sprawą lekkiej konsystencji, dzięki której olej dobrze penetruje do wnętrza włosa i go odżywia, nawilża oraz zabezpiecza przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Olej należy nakładać na suche włosy od nasady aż po końce i pozostawić na noc. Następnie rano powinno się go zmyć i pozostawić włosy do wyschnięcia. Najlepiej stosować regularnie go regularnie – dwa lub trzy razy w tygodniu.  

Olej z nasion bawełny w przemyśle spożywczym 

Zawarty w oleju z nasion bawełny kwas palmitynowy przedłuża trwałość produktów spożywczych. Stosowany jest jako dodatek w produkcji żywności wysoko przetworzonej. Można go znaleźć  

w chipsach, różnego rodzaju słodyczach oraz majonezie. Pomimo wielu walorów odżywczych, takich jak zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, tego oleju nie używa się w kuchni ze względu na pestycydy powszechnie używane na plantacjach bawełny.  

Olej z nasion bawełny – ciekawostki 

Olej z nasion bawełny poddawany był licznym badaniom naukowym. W krajach azjatyckich oraz w Brazylii próbowano zastosować gossypol jako pigułkę antykoncepcyjną dla mężczyzn. Okazało się, że działanie upośledzające płodność utrzymuje się długo, bo do kilku lat po zaprzestaniu stosowania.  

Z tego powodu Światowa Organizacja Zdrowia w 1998 roku nie pozwoliła na dalsze badania nad tym zagadnieniem.  

Prowadzone były także badania nad wykorzystaniem oleju z nasion bawełny w obniżaniu cholesterolu u ludzi. Olej ten w porównaniu z oliwą z oliwek przyczynił się do poprawy profilu lipidowego u zdrowych osób. Niemniej jednak do tej pory nie znalazł on zastosowania w leczeniu tej przypadłości.