Doksazosyna – kiedy się ją stosuje?

Doksazosyna – wskazania do jej stosowania 

Wskazania do stosowania doksazosyny wiążą się z jej dwoma głównymi punktami uchwytu. Stosuje się ją jako: 

• lek przeciwnadciśnieniowy – rozszerza naczynia krwionośne tętniczek i żył, zmniejszając w ten sposób całkowity opór obwodowy; lek stosuje się zarówno u kobiet, jak i mężczyzn;
• lek wykorzystywany w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego – zmniejsza napięcie mięśni gładkich szyi pęcherza oraz prostaty, poprawiając w ten sposób przepływ moczu, również w wyniku zmniejszenia oporu cewki moczowej; tym wskazaniu lek może być stosowany nawet bez istnienia nadciśnienia tętniczego.

Doksazosyna działa korzystnie na profil lipidowy, obniżając również stężenie cholesterolu. Może być stosowana również w cukrzycy, ponieważ zwiększa tkankową insulinowrażliwość, a także jest pozbawiona niekorzystnych działań metabolicznych. Ponadto zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, a także przerost lewej komory serca. Hamuje również agregację płytek krwi (działa przeciwzakrzepowo). 

Ponadto podjęto próby leczenia doksazosyną koszmarów nocnych u osób z zespołem stresu pourazowego (PTSD). Próby te dały obiecujące wyniki. Doksazosyna może stać się alternatywą dla stosowanej dotychczas prazosyny. 

Doksazosyna – w jakiej postaci występuje? 

Preparaty z doksazosyną mogą mieć postać: 

• tabletek o natychmiastowym uwalnianiu – dostępne dawki to 1 mg, 2 mg i 4 mg. Zalecane jest rozpoczęcie przyjmowania leku od mniejszych dawek i w razie potrzeby stopniowe ich zwiększanie; 
• doustnego systemu terapeutycznego, tzw. GITS (Gastro-Intestinal Therapeutic System, żołądkowo-jelitowy system terapeutyczny) – wyglądem przypomina zwykłą tabletkę, jednak istotnie różni się od niej budową i sposobem uwalniania substancji czynnej. System będący pompą osmotyczną uwalnia substancję czynną ze specjalnego zbiorniczka. Takich tabletek nie należy żuć, gryźć i dzielić. Nie powinna budzić obaw osłonka tabletki wydalona z organizmu w stanie niezmienionym. Dostępne dawki to 4 i 8 mg; 
• tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu – profilem działania zbliżone do GITS. 

Doksazosyna – przeciwwskazania 

Najważniejsze przeciwwskazania do stosowania doksazosyny obejmują: 

• nadwrażliwość na doksazozynę lub pochodne chinazoliny, np. prazosynę, terazosynę; 
• niedociśnienie tętnicze (przy łagodnym rozroście gruczołu krokowego); 
• niedociśnienie ortostatyczne; 
• przewlekłe zakażenie dróg moczowych; 
• kamica pęcherza moczowego; 
• niedrożność/zwężenie przewodu pokarmowego – dla systemów terapeutycznych GITS. 

Doksazosyna jest przeciwwskazana w czasie karmienia piersią. 

Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania doksazosyny w ciąży. Należy ją stosować, tylko jeśli według lekarza korzyści dla matki przeważają możliwe ryzyko dla płodu. 

Ponieważ nie zbadano, czy stosowanie doksazosyny jest bezpieczne i skuteczne u dzieci i młodzieży, lek jest przeciwwskazany u pacjentów poniżej 18. roku życia. 

Doksazosyna – kiedy należy zachować ostrożność? 

Doksazosyna na początku stosowania potrafi wywołać tzw. niedociśnienie ortostatyczne. Jest to stan nagłego spadku ciśnienia, który może spowodować zawroty głowy, „mroczki przed oczami”, zasłabnięcie, a nawet omdlenie. Jest to szczególnie niebezpieczne u osób starszych, a także u osób prowadzących pojazdy lub obsługujących np. maszyny przemysłowe. Stąd zalecenie stopniowego zwiększania dawki początkowej oraz ostrożności w sytuacjach, które mogą powodować spadki ciśnienia, np. nagła zmiana pozycji ciała z leżącej na stojącą. 

Hipotonię ortostatyczną może spowodować również połączenie doksazosyny z inhibitorami 5-fosfodiesterazy (PDE-5), czyli m.in. sildenafilem, tadalafilem, wardenalfilem. Zaleca się co najmniej sześciogodzinny odstęp pomiędzy tymi lekami, a także rozpoczynanie leczenia PDE-5 od najmniejszej skutecznej dawki. 

Znane są również przypadki przedłużonej erekcji oraz priapizmu (bolesnego, przedłużającego się wzwodu, niezwiązanego z podnieceniem lub bodźcem seksualnym) po zastosowaniu doksazosyny. 

Doksazosynę należy stosować ostrożnie również przy niewydolności serca, chorobie wieńcowej, przy zaburzeniach czynności wątroby i po operacji zaćmy. 

Oprócz wspomnianych wcześniej inhibitorów PDE-5 działanie doksazosyny mogą nasilać inne leki obniżające ciśnienie, w tym rozszerzające naczynia krwionośne (azotany). Natomiast jej działanie mogą osłabiać m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne i estrogeny. 

W istotną interakcję z tą cząsteczką wchodzą również inhibitory CYP 3A4, m.in. klarytromycyna, intrakonazol, ketokonazol. 

Doksazosyna – działania niepożądane 

Główne działania niepożądane doksazosyny to: 

• niedociśnienie, hipotonia ortostatyczna, 
• zawroty głowy, bóle, senność, 
• zakażenia układu moczowego, 
• zakażenia układu oddechowego, 
• kołatanie serca, tachykardia, 
• kaszel, duszność, 
• bóle brzucha, nudności, niestrawność, 
• osłabienie, ból w klatce piersiowej. 

Doksazosyna jest cząsteczką o wielu korzystnych właściwościach. To jedyny lek przeciwnadciśnieniowy, który jednocześnie poprawia komfort życia u mężczyzn z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego i wynikającymi z tego problemami z nietrzymaniem moczu. Należy jednak pamiętać, że to lek na receptę i nie u każdego może być wskazany. Jego zastosowanie indywidualnie ocenia lekarz, dobierając preparat na podstawie ogólnego stanu zdrowia chorego oraz swojego doświadczenia. 

Przeczytaj również:
Czym jest łagodny rozrost prostaty (BPH)?
Nadciśnienie tętnicze – jak się je leczy?