Wilżyna ciernista – jakie ma właściwości?
Wilżyna ciernista jest rośliną znaną już od starożytności, której właściwości lecznicze wykorzystywane były w leczeniu zatruć krwi i chorób układu moczowego. Wykazuje ona sporo innych korzyści prozdrowotnych dla organizmu, dzięki bogactwu wielu cennych substancji aktywnych zawartych w jej korzeniu.
Wilżyna ciernista (łac. Ononis spinosa) jest niedużą, krzewiastą byliną z rodziny bobowatych, osiągającą około 60 cm wysokości. Powszechnie występuje w Europie, a także w Azji, głównie w miejscach suchych, czasem piaszczystych. W Polsce obecnie jest rzadko spotykana i od 1983 roku została objęta częściową ochroną gatunkową. Charakteryzuje się łodygą pokrytą licznymi cierniami, trójlistkowymi liśćmi z towarzyszącymi licznymi przylistkami, a także pięknymi najczęściej różowymi motylkowymi kwiatami wyrastającymi pojedynczo lub parami w kątach liści. Okres kwitnienia rozpoczyna się pod koniec maja. Surowcem leczniczym jest korzeń wilżyny.
Co zawiera korzeń wilżyny ciernistej?
Z korzenia wilżyny ciernistej wyizolowano wiele cennych substancji aktywnych, z których najważniejsze to:
- flawonoidy (głównie: ononina, onospina, dwuhydroononina);
- trójterpeny (onoceryna);
- garbniki;
- sole organiczne;
- żywice;
- pochodne kumaranochromanu;
- spinozyn;
- olejki eteryczne.
Właściwości korzenia wilżyny ciernistej
Związki aktywne zawarte w korzeniu wilżyny posiadają wiele prozdrowotnych właściwości, z których najważniejsze to:
- profilaktyka kamieni moczanowych;
- właściwości moczopędne dzięki dużej zawartości flawonoidów i soli mineralnych;
- zwiększanie wydalania chlorków, mocznika i innych produktów przemiany materii;
- ochrona przed infekcjami dróg moczowych;
- wsparcie detoksykacji organizmu;
- stymulacja wydzielania żółci przez wątrobę;
- pobudzanie wydzielania kwasu żołądkowego;
- hamowanie niewielkiego krwawienia;
- wspomaganie leczenia infekcji jamy ustnej, zwłaszcza przy dolegliwościach związanych z krwawieniami z dziąseł;
- wspomaganie leczenia reumatyzmu;
- łagodzenie objawów towarzyszącym żylakom odbytu (hemoroidom);
- łagodzenie niektórych problemów skórnych i nadmiernego świądu.
Popiół z korzenia wilżyny wykazuje ponadto właściwości przeciwgrzybicze.
Przeciwskazania do stosowania preparatów z korzeniem wilżyny
Osoby wykazujące nadwrażliwość na związki zawarte w korzeniu nie mogą przyjmować preparatów opartych na wyciągu z tej rośliny. Ponadto dzieci poniżej 12. roku życia oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa nie powinny stosować produktów zawierających w swoim składzie wyciąg z korzenia wilżyny. Ze względu na działanie moczopędne nie zaleca się stosowania u osób przyjmujących niewielkie ilości płynów oraz u osób z zaburzeniami czynności nerek i serca.
Podsumowując, wilżyna ciernista jest rośliną posiadającą liczne właściwości prozdrowotne. Warto korzystać z dobrodziejstwa mnogości wielu składników aktywnych zawartych w jej korzeniu (po wcześniejszej konsultacji lekarskiej) m.in. poprzez sporządzanie domowego naparu z jej korzenia. By sporządzić napar, zalej niedużą ilość sproszkowanego korzenia wilżyny (płaska łyżeczka) gorącą wodą (1,5 szklanki) i pozostaw na około 2 h pod przykryciem. Po przecedzeniu można pić około ¼ szklanki od 2 do 4 razy dziennie, zwracając uwagę na odpowiednie nawodnienie
Przeczytaj również:
Naparstnica – roślina lecznicza czy toksyczna?
Źródła:
- Strzelecka H., Kowalski J., Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Wydawnictwo PWN 2000. Str. 597.
- Orhan I., Terzioglu S., Sener B., Alpha-onocerin: an acetylcholinesterase inhibitor from Lycopodium clavatum. Planta Med. 2003 Mar; 69(3):265-7.
- https://kawon.com.pl/oferta/ziola-sypkie/korzen-wilzyny
- Stojković D., Drakulić D., Gašić U., Zengin G., Stevanović M., Rajčević N., Soković M., Ononis spinosa L., an edible and medicinal plant: UHPLC-LTQ-Orbitrap/MS chemical profiling and biological activities of herbal extract. Food Funct. 2020 Aug 1;11(8):7138-7151.