Siność siatkowata – przyczyny, diagnostyka i leczenie

Siność siatkowata jest zaburzeniem regulacji skurczu i rozkurczu obwodowych naczyń krwionośnych. Objawia się ono występowaniem sinych lub sinoróżowych mozaikowatych wzorów, najczęściej zlokalizowanych na skórze kończyn pacjenta, znacznie rzadziej na jego tułowiu. Mechanizm ich powstawania polega na zaistnieniu nierównomiernego, odcinkowego skurczu drobnych tętniczek skóry, z jednoczesnym rozszerzeniem jej drobnych żyłek. Żyłki ulegają nadmiernemu wypełnieniu odtlenowaną (wizualnie ciemniejszą) krwią, co prowadzi do wytworzenia obrazu charakterystycznej mozaiki.

Istnieją trzy rodzaje siności siatkowatej, różniące się obrazem klinicznym: 

• livedo reticularis – zmiana łagodna, o morfologii sinej lub sinoróżowej mozaiki położonej w poziomie skóry, zazwyczaj ustępującej pod wpływem ciepła; 
• livedo racemosa – wzór tworzony przez rozszerzone żyłki skórne nie leży w poziomie skóry, a jest lekko wypukły, mozaice może towarzyszyć powstawanie brunatnych przebarwień; 
• livedo necroticans – poza mozaikowatym wzorem na skórze powstają ogniska martwicy.   

Przyczyny występowania siności siatkowatej 

Siność siatkowata to zaburzenie, które może występować autonomicznie, bez związku z innymi patologiami czy symptomami, może jednak również być objawem licznych chorób. 

Postacią fizjologiczną, czyli występującą u osób zdrowych jest cutis marmorata, czyli skóra marmurkowata. Występuje ona zwykle na skórze kończyn dolnych, często u małych dzieci i pod wpływem działania niskiej temperatury. Ustępuje po ogrzaniu. 

Innymi postaciami siności siatkowatej niewykazującymi związku z chorobami czy patologiami ustroju są siność siatkowata pierwotna i siność siatkowata idiopatyczna. Charakterystyczną cechą pierwszej z nich jest pojawianie się i znikanie mozaikowatych wzorów na powierzchni skóry bez związku ze zmianami temperatury otoczenia. Postać idiopatyczna występuje zwykle u kobiet, jest utrwalona i ogrzanie nie powoduje jej ustąpienia. 

Siność siatkowata jest także niespecyficznym objawem występującym w szeregu licznych chorób dotyczących rozmaitych narządów i układów. Należą do nich np.: 

• układowe choroby tkanki łącznej; 
• zapalenia naczyń; 
• zaburzenia dotyczące układu krzepnięcia, np. zespół antyfosfolipidowy czy krioglobulinemia; 
• cukrzyca; 
• niektóre choroby zakaźne, np. wirusowe zapalenia wątroby typu B i C; 
• zatorowość naczyń obwodowych. 

Wystąpienie siności siatkowatej może być wyrazem działania niepożądanego niektórych leków. Pośród nich należy wymienić amantadynę, chinidynę i streptokinazę. 

Diagnostyka i leczenie siności siatkowatej 

Rozpoznanie siności siatkowatej w większości przypadków stawia się na podstawie wnikliwego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Dodatkowe testy zleca się jedynie w przypadku, gdy objawy towarzyszące lub dane z historii choroby pacjenta sugerują możliwość istnienia choroby ogólnoustrojowej i są nakierowane na jej wykrycie. 

Siność siatkowata niebędąca wyrazem innej choroby nie wymaga leczenia, jedynym zaleceniem dla pacjentów jest unikanie niskich temperatur, jeśli ekspozycja na nie powoduje nasilenie zmian skórnych. 

W przypadkach, w których siność siatkowata jest objawem lub towarzyszy innej chorobie, leczenie powinno być nakierowane na leczenie choroby wyjściowej. 

Siność siatkowata to objaw mogący zarówno być niegroźnym defektem kosmetycznym, jak i sygnalizować obecność choroby ogólnoustrojowej. Decyzję o konieczności pogłębienia diagnostyki podejmuje lekarz na podstawie dokładnego wywiadu i badania.

Przeczytaj również:
Zaawansowane żylaki – jak je leczyć?