Liszaj lśniący – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie
Nazwa liszaj od bardzo dawna funkcjonuje w języku potocznym. Często rozumiemy pod nią pojawiające się na skórze bardziej lub mniej dokuczliwe zmiany. W medycynie rozróżnia się wiele rodzajów liszaja.
Liszaj lśniący (lichen nitidus) to rzadka choroba dermatologiczna, w przebiegu której na skórze pojawiają się drobne guzki w kolorze cielistym. Może ona mieć postać miejscową lub uogólnioną. Nie jest to choroba zaraźliwa. Pojawia się głównie u dzieci i młodzieży. Rzadziej występuje u osób dorosłych.
Liszaj lśniący – przyczyny
Przyczyna powstawania liszaja lśniącego nie jest znana. Niektórzy naukowcy twierdzą, że dochodzi tu do powstawania stanu zapalnego w wyniku aktywności komórek układu odpornościowego (limfocytów) przeciwko własnym komórkom (choroby autoimmunologiczne), według innych wpływ mają czynniki genetyczne.
Liszaj lśniący – objawy
Liszaj lśniący charakteryzuje się występowaniem na skórze małych (wielkości główki od szpilki), okrągłych, płaskich i błyszczących guzków. Zwykle są one dosyć liczne i mają kolor ciała, chociaż czasami mogą być nieco jaśniejsze.
Lokalizacja zmian:
- klatka piersiowa,
- brzuch,
- narządy płciowe,
- kończyny górne,
- podeszwy stóp, paznokcie, błona śluzowa jamy ustnej (rzadkie lokalizacje).
Zmiany mogą występować miejscowo lub być uogólnione. Są one zwykle bezobjawowe, ale czasami mogą powodować świąd. Zdarza się, że znikają w jednym miejscu, a pojawiają się w innym. Jeśli liszaj lśniący obejmuje paznokcie, pojawiają się na nich bruzdy i wybrzuszenia. Zmiany na paznokciach pojawiają się zwykle razem ze zmianami na dłoniach. W przypadku zajęcia błony śluzowej jamy ustnej występują na niej szare lub białe grudki. Liszaj lśniący może towarzyszyć innym chorobom, takim jak: liszaj płaski, choroba Leśniowskiego-Crohna, atopowe zapalenie skóry, młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów, gruźlica.
Diagnoza liszaja lśniącego
Liszaj lśniący jest diagnozowany przez lekarza dermatologa na podstawie obrazu klinicznego. Po obejrzeniu wykwitów skórnych i zebraniu wywiadu, lekarz może zlecić badanie histopatologiczne (pobrać biopsję).
Liszaj lśniący – leczenie
Liszaj lśniący to dermatoza, która zwykle nie wymaga leczenia i znika samoistnie, choć może to trwać kilka miesięcy, a nawet do roku. Leczenie podejmuje się w przypadku zmian uogólnionych, swędzących albo kiedy pacjent czuje dyskomfort z powodu swojego wyglądu spowodowanego występowaniem zmian. W terapii można zastosować:
- leki przeciwhistaminowe – podane doustnie lub miejscowo znoszą świąd;
- kortykosteroidy – podane doustnie lub miejscowo zmniejszają stan zapalny, ale przy długotrwałym stosowaniu mają dużo działań ubocznych;
- takrolimus – silny lek zmniejszający odpowiedź immunologiczną;
- retinoidy (acytretyna);
- fototerapię.
Nie jest znana przyczyna powstawania liszaja lśniącego, więc trudno o zastosowanie profilaktyki. Powstawanie zmian skórnych u dzieci czy młodzieży często budzi niepokój u ich rodziców. Niewprawionemu oku trudno rozpoznać, czy jest to dolegliwość wymagająca leczenia czy nie, dlatego warto wybrać się do lekarza rodzinnego lub dermatologa, aby uzyskać diagnozę.
Przeczytaj również:
Rogowacenie słoneczne – przyczyny, objawy i leczenie
Źródła:
- Synakiewicz J., Polańska A., Bowszyc-Dmochowska M., Żaba R.W., Adamski Z., Reich A., Dańczak-Pazdrowska A., Generalized Lichen Nitidus: a case report and review of the literature. Postepy Dermatol Alergol. 2016 Dec;33(6):488-490.
- Schwartz C., Goodman M., LichenNitidus.online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551709/
- Cho E.B., Kim H.Y., Park E.J., Kwon I.H., Kim K.H., Kim K.J., Three cases of lichen nitidus associated with various cutaneous diseases. Ann Dermatol. 2014 Aug;26(4):505-9 online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4135108/
- Kataria V., Singal A., Arora V.K., Lichen Nitidus Associated with Onychodystrophy and Response to Therapy: Report of TwoCases. Skin AppendageDisord. 2019 Apr;5(3):158-161 online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6489074/
- Do M., Kim M., Kim S., Myung K., Choi W., Uogólniony liszaj nitkowy skutecznie leczony wąskopasmową fototerapią UVB: raport o dwóch przypadkach, online https://doi.org/10.3346/jkms.2007.22.1.163
- Mehta V., Balachandran C., Generalized lichen nitidus in childhood, 2008, s. 221-222.