Plamienie implantacyjne – czym jest? Czy może być objawem ciąży?

Plamienie implantacyjne – kiedy się pojawia?

Wiele osób mylnie uważa, że zapłodnienie występuje od razu po stosunku. Faktycznie zależy to jednak od tego, w którym dniu cyklu doszło do zbliżenia i terminu wystąpienia owulacji. Plemniki zwykle żyją w drogach rodnych do 3 dni, niekiedy czas ten wydłuża się do 7 dni. Uwolniona z pęcherzyka Graafa komórka jajowa żyje natomiast 12-24 godziny (maksymalnie 48) i w tym czasie musi zostać zapłodniona.

Zapłodniona komórka jajowa przemieszcza się do jamy macicy i zagnieżdża w błonie śluzowej (endometrium). Całość trwa zwykle 6-10 dni. W tym momencie może wystąpić krwawienie implantacyjne. Po implantacji jaja płodowego, organizm kobiety produkuje hormony podtrzymujące jego rozwój, co uważa się za początek ciąży. Sumując czas trwania tych procesów, od stosunku do oficjalnego początku ciąży może minąć 12-16 dni [1, 11]. 

Jak wygląda plamienie implantacyjne? 

Plamienie implantacyjne to lekkie krwawienie lub plamienie. U niektórych kobiet nie występuje w ogóle, a przez niektóre nie jest zauważane, szczególnie jeśli jest niewielkie [9]. Może się ograniczać do obecności krwi przy podcieraniu lub wymagać wkładki higienicznej lub cienkiej podpaski. Krew może, ale nie musi być zmieszana ze śluzem szyjkowym. Jej kolor zależy od czasu, który minął od wypłynięcia krwi z ciała. Świeża krew ma kolor różowy, jasnoczerwony lub pomarańczowy, jeśli jest zmieszana z innymi wydzielinami z pochwy. Starsza krew ma kolor brązowy, ze względu na jej utlenienie [7]. 

Plamienie implantacyjne często jest również mylone z miesiączką, ponieważ występuje mniej więcej w tym samym czasie, w którym powinna wystąpić menstruacja. Plamienie implantacyjne jest jednak mniej obfite i trwa krócej. Wystąpienie niewielkiego krwawienia lub plamienia w ciąży zwykle nie oznacza żadnej patologii, jeśli nie występują inne niepokojące objawy [2].  

Ile trwa plamienie implantacyjne? 

Plamienie implantacyjne jest najczęściej bardzo skąpe i trwa krótko – zwykle od kilku do kilkunastu godzin, chociaż czasem może trwać nawet kilka dni. Krwawienie implantacyjne ustępuje samoistnie i nie wymaga leczenia. W przypadku przedłużającego się krwawienia należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym [2, 7]. 

Plamienie implantacyjne a okres – różnice 

Niestety nie tak prosto jest rozróżnić plamienie implantacyjne od miesiączki. Może to być powodem początkowych błędów przy ustalaniu daty porodu, która jest wyliczana na podstawie daty ostatniej miesiączki zgodnie z regułą Naegelego. Termin ten może być później poprawiony na podstawie oszacowania wieku ciążowego w badaniu USG. 

Krwawienie implantacyjne w teorii występuje trochę wcześniej niż spodziewana miesiączka. Więc jeśli krwawienie występuje trochę wcześniej niż było spodziewane, trwa krócej i jest lżejsze, może oznaczać krwawienie implantacyjne, a nie menstruacyjne. Plamienie implantacyjne często jest jaśniejsze niż krwawienie miesiączkowe i towarzyszy mu nieco mniejszy ból podbrzusza. Dodatkowo, menstruacja zaczyna się niewielkim krwawieniem, które z stopniowo staje się silniejsze. Krwawienie implantacyjne zwykle nie charakteryzuje się progresywnie zwiększającą się objętością wydzieliny [9].  

W praktyce jednak bliskość terminu plamienia implantacyjnego i menstruacyjnego utrudnia ich rozróżnienie, szczególnie jeśli ilość krwawienia jest podobna, a kobieta ciężarna nie miesiączkuje regularnie [5, 8]. Na datę miesiączki ma też wpływ wiele czynników zewnętrznych, takich jak m.in. stres, zmiana klimatu, infekcja. Warto zwrócić uwagę zarówno na kolor, konsystencję, jak i na częstość krwawienia. Diagnostyka krwawienia implantacyjnego to diagnoza z wykluczenia – lekarz najpierw wykluczy inne przyczyny krwawienia, na przykład polipy. Najlepszym sposobem na potwierdzenie krwawienia implantacyjnego jest wykonanie testu ciążowego [7-8]. 

Czy plamienie implantacyjne występuje u każdej kobiety? 

Krwawienie implantacyjne nie występuje u każdej kobiety. Czasami jest również na tyle niewielkie, że pozostaje niezauważone przez ciężarną. Obecność krwawienia implantacyjnego lub jego brak nie wpływa na ciążę [9]. 

Plamienie implantacyjne – kiedy wykonać test ciążowy? 

Ciążę można potwierdzić na kilka sposobów. Testy ciążowe opierają się na wykrywaniu hormonu – gonadotropiny kosmówkowej (β-hCG). Hormon ten jest wydzielany po zagnieżdżeniu się zarodka. Implantacja jest procesem trwającym klika dni, zachodzącym między 6. a 12. dniem po zapłodnieniu. W tym czasie może wystąpić plamienie implantacyjne. Po całkowitej implantacji zarodka stężenie β-hCG gwałtownie wzrasta, podwajając się co 48 godzin, osiągając maksimum w 8-10 tc, co pozwala na jego wykrycie różnymi metodami [1, 6].

Najpopularniejszą z nich jest domowy test ciążowy dostępny w każdej aptece. Wykrywa on obecność gonadotropiny kosmówkowej w moczu. β-hCG w moczu pojawia się później niż we krwi, dlatego zalecany czas wykonania takiego testu to dzień spodziewanej miesiączki. Jeśli wykonamy go wcześniej, może wyjść fałszywie ujemny.  

Inną popularną metodą potwierdzenia ciąży jest wykonanie testu ciążowego z krwi. Ze względu na to, że β-hCG we krwi pojawia się wcześniej niż w moczu, jest w stanie potwierdzić ewentualną ciążę przed spodziewanym terminem miesiączki. Dodatni wynik testu oznacza wykrycie gonadotropiny kosmówkowej powyżej określonego (zwykle 25 IU/l) stężenia i może świadczyć o dokonanej implantacji. Bardziej wiarygodne będzie jednak oznaczenie stężenia β-hCG w laboratorium. Znając wzrost stężenia tego hormonu w ciąży fizjologicznej, możliwe jest oszacowanie wieku ciążowego i monitorowanie rozwoju ciąży.  

Pozytywne testy wykrywające β-hCG nie zawsze świadczą o ciąży. Podwyższone stężenie gonadotropiny kosmówkowej może występować przy niektórych nowotworach (np. jajnika, piersi, skóry, płuca, wątroby), marskości wątroby, a nawet po przyjęciu marihuany [12]. Dlatego ostatecznym i pewnym potwierdzeniem ciąży jest uwidocznienie pęcherzyka ciążowego w badaniu USG. Pęcherzyk powinien być widoczny przy β-hCG ok. 1000 mIU/ml [6]. 

Obfite plamienie implantacyjne – jaka ilość krwi powinna zaniepokoić? 

Niewielkie krwawienie na początku ciąży występuje dość często i nie stanowi powodu do niepokoju. Warto jednak zwrócić uwagę na jego charakter oraz występowanie innych objawów.   

Niepokojącymi objawami wymagającymi zgłoszenia się do szpitala są: 

• obfite krwawienie (wymagające wymiany podpaski co pół godziny); 
• obecność skrzepów; 
• wyczuwalne skurcze macicy, ból podbrzusza lub barku; 
• gorączka i dreszcze; 
• zawroty głowy i omdlenia; 
• upławy o cuchnącym zapachu. 

W celu wykluczenia poronienia i innych patologii lekarz wykona badania: krwi, ginekologiczne i USG [2, 10]. 

Plamienie i krwawienie mogą wzbudzić niepokój ciężarnej, jednak nie zawsze oznaczają patologię. Plamienie implantacyjne jest definiowane jako niewielkie krwawienie lub plamienie występujące 10-14 dni po zapłodnieniu i jest spowodowane implantacją zarodka w jamie macicy. Krwawienie na wczesnym etapie ciąży może być spowodowane również stosunkiem płciowym lub badaniem ginekologicznym. Krwawienie w pierwszym trymestrze zdarza się często i w większości przypadków kończy się porodem zdrowych dzieci. Jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub wystąpienia dodatkowych objawów wskazana jest konsultacja z ginekologiem.

Przeczytaj również:
Nieprzyjemny zapach z pochwy – jakie mogą być tego przyczyny?