Przedwczesny wytrysk. Jak wydłużyć stosunek?
Przedwczesny wytrysk dotyczy około 30% mężczyzn, jednak wielu z nich czuje opór przed konsultacją z lekarzem. Ze względu na to, że zaburzenie ma zarówno podłoże psychologiczne, jak i biologiczne, dostępnych jest wiele opcji terapeutycznych, które mogą poprawić satysfakcję ze współżycia.
Czym jest przedwczesny wytrysk?
Przedwczesny wytrysk(przedwczesna ejakulacja, PE) jest uważany za najczęstsze zaburzenie funkcji seksualnych w populacji męskiej.
Istnieje wiele różnych definicji tego zaburzenia. Według WHO i Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 jest to niezdolność do kontrolowania wytrysku w stopniu zapewniającym obu partnerom satysfakcjonujący stosunek seksualny. Amerykańskie Towarzystwa Psychiatryczne w DSM-5 określa je bardziej szczegółowo, opisując, że w PE ejakulacja podczas aktywności seksualnej zachodzi przed upływem minuty po rozpoczęciu penetracji waginalnej i przed tym, jak chce tego pacjent przez większość (75-100%) prób aktywności seksualnej. Objawy trwają powyżej 6 miesięcy i powodują niepokój i frustrację.
Problem dotyczy około 30% mężczyzn, a według niektórych badań nawet 75%. U 30% z nich przedwczesna ejakulacja współistnieje z zaburzeniami erekcji. O ile zaburzenia erekcji są obecne głównie u starszych mężczyzn i są związane z innymi chorobami, przedwczesny wytrysk dotyczy wszystkich grup wiekowych.
Sporadyczna utrata kontroli nad wytryskiem jest normalna. Najczęściej zdarza się przy pierwszym stosunku lub po dłuższej abstynencji seksualnej. Z przedwczesną ejakulacją mamy do czynienia, gdy zdarza się to notorycznie, wywołując frustrację i napięcie u partnerów.
Przedwczesny wytrysk – przyczyny
Dokładne przyczyny przedwczesnego wytrysku nie są znane. Można jednak wyróżnić kilka możliwych czynników ryzyka. Dzieli się je na:
- czynniki psychogenne:
- stres,
- zaburzenia lękowe,
- depresja,
- problemy w relacji partnerskiej,
- dłuższa abstynencja seksualna,
- niska samoocena i nierealistyczne oczekiwania,
- epizody przemocy seksualnej,
- niedobory snu,
- brak stałego partnera i nieregularne współżycie;
- czynniki somatyczne:
- obniżenie poziomu serotoniny,
- zaburzenia hormonalne (np. prolaktyny, TSH, LH),
- zapalenie i/lub infekcja prostaty lub cewki moczowej,
- zaburzenia erekcji,
- cukrzyca,
- przebyty udar,
- nadczynność tarczycy,
- nadciśnienie,
- nadużywanie alkoholu i innych używek.
Przedwczesny wytrysk – do jakiego lekarza zgłosić się z tym problemem?
Jedno z badań pokazuje, że 90% mężczyzn nigdy nie rozmawiało ze swoim lekarzem o leczeniu przedwczesnego wytrysku.
Zdrowie seksualne nie zawsze jest tematem poruszanym podczas wizyty lekarskiej. Diagnoza opiera się najczęściej na dokładnym wywiadzie i wykonaniu badań, które ewentualnie wykluczą przyczyny somatyczne. Leczenie może rozpocząć lekarz pierwszego kontaktu, jednak oprócz farmakoterapii niekiedy wskazana jest również terapia behawioralna, dlatego wówczas niezbędna jest konsultacja z psychiatrą i seksuologiem. Jeśli występuje podejrzenie chorób urologicznych, konieczna może okazać się konsultacja z urologiem.
Przedwczesny wytrysk – leczenie
Przed rozpoczęciem leczenia lekarz powinien przedstawić pacjentowi skuteczność i ryzyko wynikające z każdego sposobu leczenia. O wyborze terapii decyduje lekarz, biorąc pod uwagę potrzeby i preferencje pacjenta.
W leczeniu przedwczesnego wytrysku stosuje się:
- farmakoterapię:
- farmakoterapia doustna obejmuje leki z grupy SSRI, inhibitorów 5-fosfodiestrazy i antagonistów receptorów alfa-1. Po zakończeniu leczenia zaburzenia często wracają. Najlepsze efekty daje połączenie farmakoterapii z psychoterapią pary,
- środki działające znieczulająco do stosowania na powierzchnię prącia – należą do nich kremy, żele lub spraye. Zawierają lidokainę i prilokainę. Stosuje się je 20-30 minut przed stosunkiem. Zmniejszają wrażliwość prącia na bodźce, co skutkuje opóźnieniem ejakulacji. Ich skuteczność jest umiarkowana. Dodatkowe stosowanie prezerwatywy wzmacnia działanie leku i zapobiega znieczuleniu pochwy;
- terapia seksuologiczna i psychologiczno-behawioralna – psychoterapia jest stosowana u osób z czynnikami psychogennymi, takimi jak stany lękowe, zaburzenia nastroju czy problemy w związku. Psychoterapia wymaga determinacji od pacjenta (oraz od partnera w przypadku psychoterapii par), czasu i jest mniej efektywna niż leczenie farmakologiczne. Aby zwiększyć skuteczność leczenia, seksuolodzy najczęściej łączą psychoterapię z ćwiczeniami behawioralnymi.
Tabletki na przedwczesny wytrysk
Lekami stosowanymi w leczeniu przewczesnego wytrysku są:
- inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) – są to leki stosowane zwykle na depresję, ale efektem ubocznym ich stosowania jest potwierdzone w badaniach działanie opóźniające ejakulację. Przy przewlekłym stosowaniu działanie następuje po 5-10 dniach. Można stosować je 4-6 godzin przed stosunkiem, ale ich efektywność jest wówczas mniejsza. W leczeniu stosuje się paroksetynę, sertralinę, fluoksetynę i dapoksetynę. Dapoksetyna to nowy lek stworzony specjalnie w celu leczenia przedwczesnej ejakulacji. Cechuje się szybkim czasem wchłaniania i działania oraz krótkim okresem półtrwania.
- tramadol – podejmowano próby leczenia przedwczesnej ejakulacji tramadolem. W porównaniu do paroksetyny po 6 tygodniach oba leki wykazywały podobną skuteczność. Po 12 tygodniach skuteczność tramadolu spadała, natomiast paroksetyny się zwiększyła;
- inhibitory fosfodiestrazy typu 5 (PDE-5) – do tej grupy leków należą sildenafil, tadalafil i wardenafil. Są one stosowane w leczeniu zaburzeń erekcji, ale mogą być również skuteczne w leczeniu przedwczesnej ejakulacji. Z tego powodu zaleca się je pacjentom, u których przedwczesny wytrysk współistnieje z zaburzeniami erekcji;
- antagoniści receptorów alfa-1 – stosuje się je u pacjentów ze współistnieniem przedwczesnego wytrysku i objawów ze strony dolnego odcinka układu moczowego. Tamsulozyna jest zwykle stosowana w leczeniu łagodnego rozrostu prostaty (BPH), jednak może opóźniać ejakulację. Zmniejsza ona również objętość ejakulatu.
Przedwczesny wytrysk – ćwiczenia
Doradztwo psychologiczne i seksuologiczne stanowi ważny element leczenia przedwczesnego wytrysku. Oprócz technik relaksacyjnych i hipnoterapii stosuje się również terapię behawioralną, do której należą:
- technika „stop-start” – w tej technice partner stymuluje prącie do momentu tuż przed ejakulacją. W tym momencie przerywa się stymulację („stop”) i czeka na zmniejszenie odczucia, po czym wznawia stymulację („start”). Ma to wydłużyć fazę plateau i pozytywnie wpłynąć na kontrolę bodźców;
- technika uciskania Mastersa-Johnson – jest to modyfikacja techniki „start-stop”. Polega na uciskaniu żołędzi prącia przez kilka sekund. Ucisk skutkuje skurczem mięśnia opuszkowo-gąbczastego, zmniejszając parcie na ejakulację, a tym samym wydłużając aktywność seksualną.
Terapia behawioralna najlepiej sprawdza się u młodych, zmotywowanych pacjentów, którzy są w stabilnych związkach, a ich partner wykazuje chęć do współpracy. Metody początkowo są skuteczne, ale po czasie następuje nawrót zaburzeń.
Przedwczesny wytrysk jest częstą dysfunkcją seksualną prowadzącą do frustracji pacjenta i jego partnera. Przyczyny nie są do końca znane, a mechanizm zaburzenia jest złożony. Diagnoza polega na klinicznej ocenie i zebraniu wywiadu oraz wykluczenia przyczyn organicznych. W leczeniu stosuje się zarówno psychoterapię, ćwiczenia, jak i farmakoterapię.
Przeczytaj również:
Tadalafil – lek na potencję bez recepty
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/zaburzenia-seksualne/u-mezczyzn/104131,wytrysk-przedwczesny.
- https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/leczenie/104120,wytrysk-przedwczesny-leczenie-farmakologiczne.
- Jarczewska D., Przedwczesny wytrysk, Medycyna po Dyplomie 2010; (19); 10 (175): 121-133.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546701/.
- Raveendran A.V., Agarwal A., Premature ejaculation – current concepts in the management: A narrative review, Int J Reprod Biomed, 2021 Jan 25;19(1):5-22, DOI: 10.18502/ijrm.v19i1.8176.
- https://www.betterhealth.vic.gov.au/.