Akcesoria przydatne podczas karmienia piersią

Laktator do odciągania pokarmu 

Choć większość mam decyduje się przystawiać noworodka bezpośrednio do piersi, warto na wszelki wypadek wyposażyć się choćby w prosty, ręczny laktator. Może okazać się bardzo przydatny w kilku problematycznych sytuacjach:  

• gdy matka musi rozłączyć się z dzieckiem na dłuższy czas, 
• w przypadku zaburzeń motoryki jamy ustnej dziecka uniemożliwiających efektywne ssanie, 
• w razie niedostatecznej produkcji mleka – dodatkowe odciąganie pokarmu stymuluje laktację, 
• gdy pojawią się zastoje mleka w wyniku zaburzonego przepływu pokarmu w gruczole, 
• jeśli dojdzie do podrażnienia i bolesności brodawek.

Laktator przyniesie ulgę prawie każdej świeżo upieczonej mamie podczas nawału pokarmu. To naturalna reakcja organizmu kobiety wywołana wzrastającym poziomem prolaktyny. Nawał mleczny pojawia się najczęściej w drugiej lub trzeciej dobie po porodzie – piersi stają się napięte, wyraźnie przepełnione i ciężkie. W tym czasie noworodek zwykle nie jest w stanie spożyć takiej ilości wytwarzanego mleka, ponieważ jego produkcja może nawet 10-krotnie przewyższać jego zapotrzebowanie. Wówczas odciągnięcie niewielkiej ilości pokarmu przy użyciu laktatora pomoże zredukować dyskomfort spowodowany nadmiernym obrzmieniem piersi.  

Jeśli w czasie nawału mlecznego kobieta nie może przystawiać dziecka do piersi, powinna odciągać pokarm przynajmniej 8 razy na dobę. 

Istnieje wiele modeli laktatorów, spośród których wyróżnia się odciągacze ręczne, elektryczne i dwufazowe (naśladujące naturalny rytm ssania dziecka). Laktatory ręczne odciągają mleko dzięki podciśnieniu generowanemu rytmicznym uciskaniem pompki. Ich zaletą jest niska cena, cicha praca i poręczność. Laktator ręczny sprawdzi się przede wszystkim do sporadycznego odciągania niewielkich ilości pokarmu. Przy dłuższym użytkowaniu problematyczny staje się ból ręki, która musi nieustannie pompować. Jeśli więc konieczne okaże się regularne odciąganie pokarmu lepiej sprawdzą się laktatory elektryczne, które wykonują całą pracę fizyczną. Tego typu modele charakteryzuje wyższa wydajność ściągania mleka, szybsze opróżnianie piersi oraz możliwość odpoczynku w czasie użytkowania. Dla większej wygody użytkowania można dokupić specjalny gorset lub biustonosz umożliwiający odciąganie pokarmu bez użycia rąk. Wadą laktatorów elektrycznych jest wyższa cena i stosunkowo głośna praca.  

Wybierając spośród dostępnych na rynku modeli, warto zwrócić uwagę na następujące parametry: 

• możliwość używania sprzętu po podłączeniu do gniazda sieciowego i bezprzewodowo na zasilaniu bateriami, 
• natężenie hałasu w czasie pracy, 
• obecność części zapasowych w zestawie, 
• ergonomia nakładki na pierś, 
• możliwość odciągania mleka z dwóch piersi jednocześnie (laktatory podwójne), 
• regulacja siły ssania i ilość trybów odciągania (naśladujących naturalny proces ssania), 
• dodatkowe funkcje (np. wyświetlacz informujący o czasie od ostatniego odciągania). 

Laktator najlepiej zakupić jeszcze przed porodem, aby mieć go ze sobą w szpitalu w pierwszych dniach życia dziecka. 

Poduszka do karmienia 

Dobra technika karmienia wymaga przybrania odpowiedniej pozycji podczas przystawiania dziecka do piersi. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza w kilku pierwszych miesiącach życia, gdy należy zapewnić niemowlęciu stabilne podparcie głowy i kręgosłupa. W znalezieniu optymalnej pozycji z pewnością pomoże poduszka do karmienia, która odciąży mięśnie mamy i zapobiegnie dyskomfortowi. Tego typu poduszki są wyprofilowane w kształt litery “U” lub “C”. Dobrej jakości poduszka powinna być wykonana z antyalergicznych materiałów i posiadać atest, gwarantujący bezpieczeństwo podczas bezpośredniego kontaktu z delikatną skórą niemowlęcia. Najlepiej, aby poduszka nadawała się do prania w pralce i była wyposażona w zdejmowany pokrowiec.  

Wkładki laktacyjne  

Prawie każdej mamie karmiącej zdarza się niekontrolowany wypływ mleka z piersi między karmieniami. Wkładki laktacyjne stosuje się, aby zabezpieczyć odzież przed przemoczeniem oraz czuć się bardziej komfortowo i higienicznie. Dobrze wyprofilowane wkładki chronią także brodawki przed otarciami i podrażnieniami. 

Wkładka ma postać krążka, który umieszcza się wewnątrz miseczki biustonosza.  

• Jednorazowe wkładki bawełniane – to najbardziej popularne wkładki. Są wykonane z prasowanej bawełny, mogą także zawierać wkład żelujący zwiększający ich chłonność. Wkładki poszczególnych firm różnią się między sobą wielkością, grubością i kształtem. Zaletą niektórych wkładek jest obecność samoprzylepnych pasków, które utrzymują je we właściwym położeniu. 
• Wkładki laktacyjne wielokrotnego użytku – są uszyte z naturalnej tkaniny (np. bawełna), dzięki czemu mogą być wielokrotnie prane. Ich zaletą jest ekologiczność, ale wadą nieco niższa chłonność. Takie wkładki sprawdzą się przede wszystkim u kobiet z już ustabilizowaną laktacją. 
• Silikonowe wkładki laktacyjne (muszle laktacyjne) – są wykonane z miękkiego, przyjaznego skórze silikonu. Mogą być wielokrotnie używane, a przy tym łatwo je utrzymać w czystości. Zamiast wchłaniać wyciekający pokarm, zbierają go, dzięki czemu można wykorzystać każdą kroplę mleka. 

Żelowe kompresy 

Żelowe kompresy z pewnością docenią wszystkie mamy, które napotkają na swojej drodze trudności laktacyjne wynikające z: 

• obrzęku i bolesności piersi, 
• podrażnienia brodawek sutkowych, 
• zastoju pokarmu. 

Można je stosować zarówno na zimno po uprzednim schłodzeniu w lodówce lub zamrażarce, jak i na ciepło, podgrzewając w kuchence mikrofalowej. Zimne okłady przyniosą natychmiastową ulgę przy bólach i stanach zapalnych piersi, natomiast ciepłe ułatwią odblokowanie przewodów mlecznych podczas problemów z zastojem pokarmu. 

Ciepły kompres należy stosować przed karmieniem, a zimny już po jego zakończeniu. 

Woreczki i pojemniki do przechowywania pokarmu 

Akcesoria do przechowywania pokarmu przydadzą się, gdy kobieta karmiąca musi wyjść z domu na dłuższy czas, rozstając się z dzieckiem. Odciągnięty wcześniej pokarm umieszcza się w specjalnych woreczkach lub pojemnikach, które trzyma się w lodówce do czasu następnego karmienia.  

Świeże mleko kobiece można przechowywać 24 godziny w lodówce lub 4 godziny w temperaturze pokojowej.  

Woreczki przydadzą się także w sytuacji, gdy ilość wytwarzanego w piersiach mleka przewyższa zapotrzebowanie niemowlęcia. Wówczas pokarm można zamrażać małymi porcjami do późniejszego wykorzystania. Dobrze jest opisywać woreczki datą pobrania mleka, ponieważ ma ono swój termin przydatności. Pokarm przechowywany w zamrażarce przy lodówce należy zużyć najpóźniej do 3 miesięcy, a głębokie zamrożenie w temperaturze -18/-20°C gwarantuje 6-miesięczną przydatność do spożycia. 

Biustonosz do karmienia 

Specjalny biustonosz umożliwia szybki i wygodny dostęp do piersi. Tego typu staniki wyposażone są w odpinaną miseczkę, którą wystarczy odchylić, aby przystawić dziecko do piersi. Większość modeli posiada zatrzaski umieszczone w górnej części miseczek, które łączą się z szelkami. Nieco mniej popularne są staniki z miseczkami zapinanymi od przodu. Biustonosz do karmienia powinien także zapewniać stabilne podparcie dla obciążonego biustu. Na wybór odpowiedniego rozmiaru warto poczekać do ostatniego trymestru, ponieważ w miarę zaawansowania ciąży wielkość piersi systematycznie wzrasta. Należy też wziąć pod uwagę, że w czasie laktacji biust jest zwykle o rozmiar większy niż pod koniec ciąży. Biustonosz dobrze jest spakować do torby, którą zabierzemy ze sobą na poród do szpitala. W pierwszych tygodniach karmienia będzie on przydatny nie tylko w ciągu dnia, ale również w nocy. Zanim laktacja się ustabilizuje, spontaniczny wyciek mleka stwarza konieczność używania wkładek laktacyjnych. 

Pod koniec ciąży warto przyjrzeć się swojej garderobie. Komfort karmienia piersią zapewnią luźne lub rozpinane bluzki i sukienki. Dotyczy to również rozpinanych koszul nocnych, które powinny umożliwiać wygodny dostęp do piersi w czasie nocnego karmienia. 

Maść do pielęgnacji brodawek sutkowych 

Aby przygotować piersi do karmienia, warto zadbać o brodawki już w czasie ciąży. Regularne nakładanie maści ochronnej natłuszcza i odżywia skórę, która dzięki temu staje się bardziej miękka i odporna na podrażnienia. W apteczce mamy karmiącej nie może zabraknąć maści z naturalną lanoliną – jeśli dojdzie do bolesnych otarć lub pękania przesuszonej brodawki, maść ta złagodzi dyskomfort i pomoże w szybszej regeneracji. Co najważniejsze, lanolina jest składnikiem pochodzenia naturalnego, który jest całkowicie bezpieczny dla dziecka. Podrażnione brodawki można więc smarować zgodnie z zapotrzebowaniem, nawet kilka razy dziennie, bez konieczności każdorazowego mycia biustu przed karmieniem.  

Osłonki formujące na płaskie lub wklęsłe brodawki 

Płaskie lub wklęsłe brodawki sutkowe mogą znacznie utrudniać karmienie piersią. Z pomocą przychodzą specjalne silikonowe nakładki, które mają na celu lepsze wymodelowanie brodawek. Osłonki formujące zakłada się na kilkadziesiąt minut przed planowanym karmieniem. Dobre dopasowanie do kształtu piersi i ich delikatny ucisk powoduje “wyciągnięcie” brodawki, co ułatwia dziecku efektywne ssanie. Nakładki sprawdzają się też jako ochrona na poranione brodawki. Niektórzy zalecają ich zastosowanie w karmieniu wcześniaków oraz podczas przechodzenia z karmienia butelką na karmienie piersią. Dobór odpowiedniego modelu oraz technikę zakładania powinno się skonsultować ze specjalistą. 

Klasyczne osłonki na piersi także sprawdzą się w przypadku płaskich i wklęsłych brodawek, ale przede wszystkim przyniosą ulgę poranionym i nadwrażliwym brodawkom. Umożliwiają prawidłowe chwytanie piersi niemowlętom, które mają z tym trudność. W przeciwieństwie do osłonek formujących różnią się rozmiarem.  

Akcesoria do mycia i dezynfekcji 

Jeśli podajemy dziecku odciągnięte wcześniej mleko lub przechowujemy nadmiar pokarmu, musimy zadbać o jałowość stosowanych w tym celu sprzętów (laktatorów, pojemników, butelek itp.). Po każdym użyciu należy je dokładnie wypłukać pod bieżącą wodą i umyć łagodnym, testowanym dermatologicznie detergentem. W aptekach dostępne są specjalne płyny do czyszczenia laktatorów i żele do mycia butelek, które skutecznie usuwają resztki mleka i łatwo się spłukują. Naczynia dobrze jest dodatkowo wyjaławiać poprzez wyparzanie wrzącą wodą. 

Bardziej wymagający rodzice z pewnością docenią profesjonalne sterylizatory parowe. Urządzenia te wyposażone są w komorę, do której wkłada się umyte wcześniej butelki i akcesoria. Podczas kilku- lub kilkunastominutowej pracy, sterylizator wytwarza parę wodną o temperaturze 100°C, skutecznie eliminując wszelkie mikroorganizmy. Sterylizatory różnią się między sobą pojemnością (na jedną lub kilka butelek) oraz ilością dodatkowych funkcji (np. suszenie, podgrzewanie, gotowanie na parze, możliwość mycia w zmywarce).  

Oprócz szerokiej gamy urządzeń parowych, do dezynfekcji można wykorzystać zwykłą kuchenkę mikrofalową. Wystarczy zakupić specjalne woreczki do sterylizacji, w których umieszcza się umyte akcesoria, dolewa odpowiednią ilość wody, a po zamknięciu wkłada na określony czas do mikrofalówki. Zaletą takiego rozwiązania jest łatwość wykonania, wydajność (jeden woreczek można używać wielokrotnie) i szybkość procesu (z reguły wystarczy 1,5 minuty). 

Bransoletka laktacyjna 

Bransoletka laktacyjna to gadżet przydatny zwłaszcza na początkowym etapie laktacji. W pierwszych tygodniach życia dziecko ssie pierś nawet kilkanaście razy na dobę. Zmęczona, niewyspana mama często zapomina o której godzinie i z której strony karmiła ostatnio swojego malucha. Wygodne, wykonane z silikonu kolorowe bransoletki wyposażone w suwak służą do oznaczania przydatnych informacji: 

• z której piersi ostatnio karmione było dziecko, 
• o której godzinie, 
• ile karmień było w ciągu doby, 
• ile razy niemowlę zmoczyło pieluszkę. 

Doświadczone mamy z pewnością obejdą się bez tego gadżetu, ale dla początkujących rodziców to duże ułatwienie w kontrolowaniu czynności fizjologicznych dziecka.  

Karmienie piersią to naturalna czynność, którą rządzi instynkt i hormony. Powyższe akcesoria zostały stworzone po to, aby podnieść komfort codziennego życia mam karmiących. Z ich pomocą można łatwiej przezwyciężyć trudności pojawiające się w czasie laktacji, takie jak nawał lub zastój pokarmu, niekontrolowany wyciek mleka, konieczność przechowywania pokarmu, czy ból i tkliwość piersi.

Przeczytaj również:
Karmienie niemowlęcia poza domem lub pod nieobecność mamy – o tym warto wiedzieć!