Badanie PET. Co wykrywa?

Co to jest badanie PET? 

Badanie pozytonowej tomografii emisyjnej (z ang. Positron Emission Tomography, PET) jest metodą obrazowania, która polega na badaniu emisji promieniowania pozytonów. Powstają one po rozpadzie cząsteczek znakowanych izotopem radioaktywnym. Obraz uzyskuje się za pomocą skanowania przez gamma-kamerę. 

Badanie PET wykorzystuje się w wielu dziedzinach medycyny, np. neurologii, kardiologii, chirurgii, onkologii, ginekologii czy laryngologii. Jego zadaniem jest zlokalizowanie ognisk zapalnych w organizmie. 

Jakie znaczniki stosuje się w badaniu PET? 

Podczas badania najczęściej stosuje się tzw. krótkotrwałe izotopy, których czas połowicznego rozpadu jest stosunkowo krótki i przede wszystkim nie zagraża ludzkiemu zdrowiu. Czas połowicznego rozpadu to czas, w ciągu którego liczba atomów danego izotopu promieniotwórczego zmniejsza się o połowę. 

Podczas badania PET wykorzystuje się izotopy: 

• fluoru,  
• tlenu,  
• węgla, 
• azotu.  

Konieczne, by krótkotrwały izotop był wbudowany do substancji, która ma zdolność wnikania do organizmu, np. glukozy, amoniaku lub wody. 

Jakie zastosowanie ma badanie PET? 

W badaniu PET widoczny jest rozkład radioaktywnego izotopu. Gdy badanie wskaże na podwyższony metabolizm komórek, może to świadczyć o chorobie neurologicznej lub nowotworowej.  

PET najczęściej wykorzystuje się w onkologii. Do przeprowadzenia badania stosuje się cząsteczkę glukozy znakowaną fluorem. Badanie umożliwia pozyskanie niezbędnych informacji o intensywności metabolizmu glukozy w badanych tkankach. Komórki nowotworowe charakteryzują się zwiększonym metabolizmem glukozy. Przemieniają ją w procesie glikolizy, aby uzyskać energię niezbędną do wzrostu. Wzrost metabolizmu komórek można zaobserwować właśnie w badaniu PET. Dzięki temu mechanizmowi można nie tylko zdiagnozować chorobę nowotworową, ale także określić jej stadium. 

Współcześnie najczęściej stosowaną metodą jest PET-CT, czyli nałożenie obrazu uzyskanego w badaniu PET na poszczególne struktury organizmu. Jest to możliwe, ponieważ taki aparat łączy gamma-kamery ze skanerem tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. 

Badanie PET-CT pozwala uzyskać istotne informacje, szczególnie jeśli wyniki badania wskazują na zmianę nowotworową. Badanie PET wykorzystywane w diagnostyce onkologicznej obrazuje zmiany morfologiczne i czynnościowe, co pozwala określić fenotyp ogniska zmiany nowotworowej. Umożliwia różnicowanie nowotworów na poziomie molekularnym.  

Wyniki uzyskanego badania określają: 

• lokalizację zmienionego obszaru,  
• jego rozległość, 
• zaawansowanie procesu chorobowego. 

Dzięki temu możliwe jest szybkie i precyzyjne wdrożenie leczenia.  

Dodatkowo badaniem PET/CT można wspierać się w celu monitorowania zastosowanego leczenia, a tym samym jego skuteczności.  

Na podstawie badania specjalista jest również w stanie ocenić, czy u chorego występuje nawrót choroby.  

Prognozuje się, że to właśnie technika PET z użyciem odpowiednich radiofarmaceutyków będzie w przyszłości sztandarową metodą diagnostyczną.

Jak się przygotować do badania PET? 

Na 24 godziny przed badaniem: 

• nie spożywaj alkoholu, kawy, herbaty i innych używek; w tym czasie możesz pić tylko wodę; 
• nie pal papierosów (również elektronicznych); 
• nie żuj gumy; 
• ogranicz aktywność fizyczną. 

Na 6 godzin przed badaniem nie spożywaj posiłków i napojów. 

Leki przyjmowane na stałe zastosuj zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do badania. Nie wolno Ci samodzielnie decydować o pominięciu dawki leku. 

Jak przebiega badanie PET? 

Przed badaniem personel medyczny poda Ci dożylnie izotop. Z reguły jest to glukoza FDG. Następnie przez godzinę musisz pozostać w pozycji leżącej w zaciemnionym pomieszczeniu. Po upływie tego czasu zostaniesz umieszczony w specjalnym skanerze. W trakcie badania pozostań nieruchomo, swobodnie oddychając i przełykając ślinę. Następnie urządzenie przekształci informacje uzyskane podczas skanowania w obraz. 

Pamiętaj, by po badaniu spożywać dużą ilość wody, co przyspieszy usunięcie izotopu z organizmu wraz z moczem.  

Kiedy badanie PET jest przeciwwskazane? 

Badanie nie może być przeprowadzone u kobiet w ciąży. W przypadku karmienia piersią wskazana jest przerwa w karmieniu przez 24 godziny po podaniu radioznacznika. 

Jeśli chorujesz na cukrzycę, skonsultuj się z diabetologiem, który zdecyduje, czy możesz poddać się badaniu. 

Jeśli masz mocne wahania cukru we krwi i nieustabilizowaną cukrzycę, nie możesz przystąpić do badania. 

W takim przypadku wysoki poziom glukozy we krwi może zafałszować uzyskane wyniki badań. 

Przeczytaj również:
Metody leczenia onkologicznego