Ból żuchwy i szczęki – z czego może wynikać?

Ból w wyniku rozwoju próchnicy 

Próchnica uznawana jest przez WHO za chorobę cywilizacyjną, która dotyka ponad 90% osób powyżej 15. roku życia oraz około 40% osób w wieku od 65 do 75 lat. Liczby te mówią o skali problemu, którego powikłaniem dla wielu osób może być nawet utrata zęba. Ból związany z procesem próchnicowym ujawnia się dopiero wtedy, gdy ząb jest już w znacznym stopniu zainfekowany bakteriami próchnicotwórczymi. Morfologicznym przejawem procesu jest obecność na powierzchni zęba ubytku próchnicowego, drążącego jego tkankę i dochodzącego do komory zęba.

Ból związany ze schorzeniami stawu skroniowo-żuchwowego 

Problemy związane ze stawem skroniowo-żuchwowym (SSZ) objawiać się mogą bólem i zmniejszoną ruchomością w stawie, co powodować może zdecydowane pogorszenie jakości życia. Schorzenia związane ze SSZ można podzielić na problemy dotykające mięśni oraz na dysfunkcje wynikające z budowy kości i patologii struktur kostnych tworzących staw.  

Do zaburzeń mięśniowych zaliczyć można: 

• przykurcze zabezpieczające, czyli inaczej szczękościsk powstający w wyniku reakcji mięśni na silny bodziec, np. zabieg chirurgiczny na żuchwie;
• mialgię modulowaną ośrodkową objawiającą się przewlekłym bólem mięśniowym, który może trwać nawet kilka miesięcy;
• miejscową tkliwość mięśni wynikającą z długotrwałego obciążenia mięśni, np. w wyniku urazu okolicznych tkanek albo długotrwałej wymuszonej pozycji mięśniowej (np. szeroko otwarte usta w czasie zabiegu stomatologicznego).   

Bardzo szeroką grupę stanowią problemy bólowe, których podłożem są nieprawidłowości struktur kostnych i wewnątrzstawowych. Do niektórych z nich zaliczają się: 

• nadmierna ruchomość krążka stawowego, 
• dyslokacja krążka stawowego z jego zablokowaniem, 
• różnego rodzaju zmiany kształtu anatomicznego stawu, 
• zwichnięcie lub podwichnięcie SSZ, 
• choroba zwyrodnieniowa SSZ. 

Stan zapalny w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego 

Tego typu stan chorobowy objawiać się może ciągłym bólem z tendencją do nasilania się podczas żucia i mowy. Obejmować może błonę maziową stawu, torebki stawowe albo tkanki zakrążkowe.  

Do przyczyn powstawania stanu zapalnego SZZ zalicza się między innymi urazy ostre i przewlekłe, zakażenia, przewlekłe zapalne choroby tkanki łącznej. 

Ból związany z neuralgią nerwu trójdzielnego 

Nerw trójdzielny jest nerwem czaszkowym dzielącym się na część oczną, szczękową i żuchwową. W obrębie twarzoczaszki występują dwa bliźniacze nerwy, jeden z lewej strony, a drugi z prawej. Nerw ten odpowiedzialny jest za unerwienie czuciowe – czucie bólu, ucisku, dotyku, temperatury, oraz motoryczne – ruch mięśni w obrębie twarzy. Unerwia także zęby, jamę ustną, zatoki przynosowe, spojówki i rogówki oka. Bierze też udział w odczuwaniu smaku na języku. Neuralgia nerwu trójdzielnego zdecydowanie częściej obserwowana jest u kobiet niż u mężczyzn, a jej pierwsze symptomy objawiają się zwykle między 40. a 60. rokiem życia. 

Neuralgia, rwa twarzowa albo nerwoból, bo tymi określeniami można nazwać to schorzenie, to naruszenie ciągłości struktur nerwu powodujące silny ból połowy bądź całej twarzy. Najczęściej ból ma charakter napadowy, piekący, palący albo kłujący i trwa kilka sekund.  

Ma on tendencję do nawracania i może promieniować w okolice oka, żuchwy czy szczęki. Przyczynami tego może być uszkodzenie nerwu albo ucisk na przykład przez rozrastający się nowotwór. Wymienione przyczyny nie są jedyne, dlatego w momencie wystąpienia wyżej wymienionych objawów należy udać się do lekarza w celu poszerzonej diagnozy. 

Ból w okolicy żuchwy i szczęki może przybierać rożne formy kliniczne i wynikać z różnych procesów patologicznych obejmujących tkankę kostną, tkanki miękkie, układ nerwowy, kostno- stawowy i inne. Dlatego ważne jest, by nie bagatelizować tego typu objawów i w razie ich zaistnienia udać się lekarza albo do lekarza dentysty.

Przeczytaj również:
Dieta a próchnica – jaki ma wpływ na jej przebieg i rozwój?