Ciągłe uczucie zimna. Co może być powodem?

Jak organizm reguluje temperaturę wewnątrz ciała? 

Człowiek jest stałocieplny, a więc niezależny od warunków zewnętrznych. Temperatura wewnątrz ciała człowieka nieznacznie różni się u poszczególnych osób. Gdy spadnie poniżej 32,2°C lub przekroczy 41,1°C, dochodzi do nieodwracalnych uszkodzeń narządów. Uznaje się, że wychłodzenie ciała poniżej 35°C może być już niebezpieczne. Stan ten nazywamy hipotermią.

Utrzymywaniem głębokiej temperatury ciała na stałym poziomie (dobowe wahania powinny wynosić nie więcej niż 0,7°C) zajmuje się jedna ze struktur mózgu – podwzgórze. Celem termoregulacji jest przede wszystkim zapewnienie odpowiednich warunków dla reakcji biochemicznych i prawidłowego funkcjonowania organów. Gdy temperatura krwi dopływająca do podwzgórza jest zbyt wysoka lub zbyt niska, termodetektory mogą przyspieszyć utratę ciepła z organizmu lub zwiększyć jego wytwarzanie.  

Utrata ciepła może zachodzić przez: 

• skórę (naczynia skórne rozszerzają się),
• układ oddechowy (oddechy pogłębiają się, a serce bije szybciej), 
• przewód pokarmowy i układ moczowy (z kałem i moczem),  
• zahamowanie drżenia mięśniowego. 

Wytwarzanie ciepła odbywa się przez: 

• skórę (naczynia skórne zwężają się), 
• drżenie mięśniowe, czyli dreszcze, 
• pobudzenie układu współczulnego (noradrenalina i adrenalina zwiększają metabolizm tkanek), 
• działanie hormonów tarczycy (przyspieszają metabolizm wewnątrz komórek). 

Ciągłe uczucie zimna a niedoczynność tarczycy 

Hormony tarczycy, czyli trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4), mają ogromny wpływ na termoregulację. Powodują m.in. wytwarzanie ciepła i przyspieszają podstawową przemianę materii. Dlatego też przy niedoczynności tarczycy funkcja reagowania na długotrwałe obniżenie temperatury głębokiej ciała nie działa prawidłowo. Niewystarczająca produkcja hormonów tarczycy przekłada się na wolniejszy metabolizm komórek. W konsekwencji potrzeba organizmu na wytworzenie większej ilości ciepła jest niezaspokojona. Powoduje to odczuwanie zimna z powodu niższej temperatury ciała. 

Ciągłe uczucie zimna a niedokrwistość  

Niedokrwistość to stan, w którym stężenie hemoglobiny transportującej tlen do tkanek osiąga wartości poniżej normy. U mężczyzn wynosi ona 13 g/dl, a u kobiet: 12 g/dl. Również zbyt mała wartość hematokrytu i niedostateczna ilość czerwonych krwinek mówi o niedokrwistości. Tkanki nie otrzymują wówczas dostatecznej ilości tlenu, przez co pacjent doświadcza wielu objawów, np. ze strony skóry i układu krwionośnego. Może to skutkować właśnie uczuciem zimna. 

Ciągłe uczucie zimna a fibromialgia  

Fibromialgia to przewlekły zespół bólowy z grupy chorób reumatycznych. Może dotyczyć nawet 4% populacji na świecie. Zdecydowanie częściej dotyka kobiety w wieku 30-50 lat. Oprócz rozległych bólów mięśni i stawów pacjent może odczuwać wiele dolegliwości, w tym uczucie zimnych rąk lub stóp. Jest to jeden z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych objawów.  

Ciągłe uczucie zimna a niedożywienie 

Ze względu na cieńszą tkankę tłuszczową i niższą temperaturę ciała osobom niedożywionym towarzyszy stałe uczucie zimna. 

Wśród najczęstszych schorzeń prowadzących do niedożywienia wymieniamy: 

• choroby przewodu pokarmowego, które znacznie ograniczają funkcję połykania pokarmu, jego trawienia i wchłaniania; 
• choroby neurologiczne, np. udary mózgu; 
• nowotwory; 
• przewlekłe, układowe choroby zapalne; 
• choroby psychiatryczne, np. depresja; 
• choroby otępienne. 

Przyczyną niedożywienia mogą być również przyjmowane przez chorych leki, które powodują nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki lub utratę apetytu.  

Szczególnym stanem, który oprócz znacznego niedożywienia cechuje się zniekształconym obrazem własnego ciała oraz zaburzeniami hormonalnymi, jest anoreksja. Osoba chora celowo chce zmniejszyć swoją masę ciała, nawet jeśli jest ona prawidłowa. Poziom niedożywienia oceniany jest ​wskaźnikiem masy ciała BMI. Poniżej 18,5 oznacza on niedowagę i jest to równoznaczne z ryzykiem niedożywienia, natomiast BMI poniżej 17 wskazuje na konieczność leczenia żywieniowego.

Anoreksja to ciężka choroba, która doprowadza do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nierzadko nawet do śmierci. Kobiety chorują na nią średnio 10 razy częściej niż mężczyźni.  

W wyniku znacznej utraty masy ciała dochodzi do upośledzenia mechanizmów termoregulacji w organizmie oraz zaburzeń szeregu procesów życiowych, w tym koordynacji ruchowej, pamięci, koncentracji i logicznego myślenia. Organizm osoby z BMI poniżej 16kg/m² lub pacjenta, który nie je przez kilka dni po zabiegu operacyjnym lub cyklu chemioterapii, zaczyna trawić własne tkanki. Dzięki temu produkuje podstawową ilość energii.  

Ciągłe uczucie zimna a uszkodzenie nerwów 

Uszkodzenie nerwów obwodowych zaburza czucie. Może doprowadzić to do pogorszenia ciepłoty skóry, która staje się cienka, sucha i zasiniona.  

W przebiegu długotrwałej lub bardzo nasilonej cukrzycy dochodzi do symetrycznego uszkodzenia nerwów, głównie w obwodowych częściach ciała, czyli stopach i dłoniach. Taki stan nazywamy polineuropatią cukrzycową. Jej typowym objawem jest m.in. wrażenie zimnych stóp czy dłoni. Może ono występować naprzemiennie z uczuciem pieczenia, parzenia, drętwienia i mrowienia. Dochodzi także do pogorszenia czucia dotyku, wibracji, temperatury i bólu. 

Ciągłe uczucie zimna a zaburzenia psychiczne  

Nerwica oraz depresja to choroby, w przebiegu których pacjent może zgłaszać stałe uczucie zimna. Podobne objawy występują przy zaburzeniach somatyzacyjnych. Na dolegliwości psychosomatyczne składa się wiele objawów, przede wszystkim bóle różnych okolic ciała czy uczucie zimna, które nie dają się medycznie wyjaśnić. Ich występowanie tłumaczy się oddziaływaniami między sferą psychiczną a fizyczną człowieka. Dodatkowo narażenie na przewlekły stres, przemęczenie organizmu i problemy ze snem mogą dawać podobne objawy. 

Ciągłe uczucie zimna a choroby tętnic  

Dość częstą w populacji osób starszych i groźną dla zdrowia chorobą jest miażdżyca. Prowadzi do niedokrwienia tkanek zaopatrywanych przez naczynie, które zostaje zwężone przez blaszkę miażdżycową. Uczucie zimna najczęściej dotyczy nóg i stóp.

Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej to rzadka choroba. W jej przebiegu mogą pojawić się objawy neurologiczne i dolegliwości związane z niedokrwieniem kończyny górnej. Jednym z nich jest uczucie zimna w ręce i jej zblednięcie.  

Jeśli ciągle towarzyszy Ci uczucie zimna, warto zastanowić się, czy nie występują przy nim inne dolegliwości. Całościowy obraz objawów pomoże lekarzowi postawić prawidłową diagnozę.