Częste omdlenia? Wykonaj test pochyleniowy

Omdlenie – co to takiego? 

Omdlenie to chwilowa utrata przytomności spowodowana zbyt małą ilością tlenu dostarczoną do mózgu. Trwa zazwyczaj około kilku minut. Mogą mu towarzyszyć zimne poty, bladość skóry, zasinienie warg.  

Do głównych przyczyn omdleń zaliczamy: 

• spadek glukozy we krwi, 
• odwodnienie organizmu, 
• nagłą zmianę pozycji z leżącej na siedzącą lub stojącą, 
• silny stres, 
• spadek ciśnienia tętniczego, 
• padaczkę, guzy mózgu, anemię, migrenę, 
• niektóre leki, 
• alkohol. 

Jeśli omdlenie zdarzy się raz lub sporadycznie, raczej nie jest objawem zmian chorobowych lub nieprawidłowości. Częste omdlenia wymagają wizyty u lekarza, który zbada ich przyczynę. 

Czym jest test pochyleniowy? 

Test pochyleniowy (Tilt test, HUTT) jest podstawowym narzędziem diagnostycznym stosowanym w kardiologii. Służy diagnostyce omdleń, których przyczyną są nagłe zmiany w układzie krwionośnym (nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych, szybki spadek ciśnienia tętniczego lub spowolnienie akcji serca) w wyniku nagłej zmiany pozycji, stresu, nagłego spadku masy ciała, chorób układu krwionośnego lub neurologicznych.  

Test wykonuje się na oddziale kardiologicznym pod okiem lekarza i z całą aparaturą pomiarową. Na podstawie badania można określić reakcję układu krwionośnego na długotrwałe przebywanie w pozycji leżącej, stojącej lub siedzącej.  

Do głównych wskazań wykonania testu zaliczamy: 

• pojedyncze omdlenia będące przyczyną urazów, 
• częste omdlenia bez towarzyszącej choroby układu krwionośnego i serca, 
• nawracające omdlenia będące wynikiem choroby serca, 
• diagnostykę różnicową pomiędzy różnymi typami omdleń, 
• nawracające upadki, 
• różnicowanie pomiędzy padaczką a omdleniami z drgawkami, 
• częste omdlenia o niewyjaśnionej przyczynie. 

Przeciwwskazania do wykonania próby pochyleniowej:

• ciąża, 
• choroba niedokrwienna serca, 
• świeży zawał serca lub niestabilna dusznica, 
• niewyrównane nadciśnienie tętnicze, 
• udar w ciągu ostatnich 3 miesięcy, 
• nasilona miażdżyca naczyń mózgowych, choroba wieńcowa serca, ciężka stenoza aortalna, kardiomiopatia.  

Test pochyleniowy – jak się do niego przygotować? 

Pamiętaj o kilku kwestiach przed przystąpieniem do badania. 

• Odstaw leki z grupy beta-blokerów na ok. 1-2 dni, w zależności od rodzaju przyjmowanej substancji leczniczej (jeśli lekarz nie zaleci inaczej). 
• Jeśli masz więcej niż 40 lat, wykonaj USG tętnic szyjnych. 
• Na około 4-6 godzin przed badaniem nie jedz ani nie pij. 
• Zabierz ze sobą wcześniejszą dokumentację medyczną. 

Jak przebiega test pochyleniowy? 

Test pochyleniowy wykonywany jest zazwyczaj rano i trwa około 2 godziny. Badanie wykonuje się na specjalnym stole z podpórką na stopy. Osoba przeprowadzająca badanie przypnie Cię do stołu specjalnymi pasami na wysokości stawów kolanowych, biodrowych i klatki piersiowej, które zabezpieczają przed upadkiem. Test rozpocznie się od podłączenia do aparatury monitorującej funkcje układu krążenia – ciśnieniomierza i monitora EKG. Na bieżąco będzie badana również saturacja mózgu.  

• Etap I – tzw. faza wstępna, w pozycji leżącej, która polega na ustabilizowaniu układu krwionośnego. Trwa około 20-30 minut. 
• Etap II – tzw. faza bierna, czyli pionizacja – stół do badania jest podnoszony do kąta 60-70 stopni. Ten etap trwa 20-45 minut. Jeżeli w jego trakcie nie dojdzie do omdlenia, przejdziesz do ostatniego etapu badania. Omdlenie lub stan przedomdleniowy kończą badanie w tym miejscu. 
• Etap III – tzw. faza aktywna, czyli prowokacja farmakologiczna. Otrzymasz nitroglicerynę podjęzykowo lub izoprotenerol dożylnie w celu przyspieszenia akcji serca. Ta faza trwa ok. 15 minut. 

Po zakończonym badaniu odpoczniesz przez ok. 15-20 min w pozycji leżącej.  

Test pochyleniowy uznaje się za badanie bezpieczne, a hipotonia (niedociśnienie tętnicze) i bradykardia (spowolnienie akcji serca) są oczekiwaną reakcją organizmu. W trakcie badania na bieżąco informuj zespół medyczny o wszelkich niepokojących Cię objawach. 

Co oznacza wynik testu pochyleniowego? 

Jeżeli podczas wykonywania próby pochyleniowej wystąpi omdlenie lub stan przedomdleniowy, oznacza to, że przyczyną są zaburzenia wazowagalne (odruchowe). Wynik testu jest wtedy dodatni.  

Zalecenia w przypadku wyniku dodatniego:  

• Pij minimum 2,5 litra płynów na dobę. 
• Ogranicz kawę, mocną herbatę i alkohol.  
• Unikaj intensywnej aktywności fizycznej oraz długotrwałego przebywania w jednej pozycji i szybkiej zmiany pozycji. 

Jeśli natomiast omdlenie nie wystąpi, konieczna jest dalsza diagnostyka. W tym celu lekarz może zalecić Ci wykonanie badania EEG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego mózgu, morfologii, a nawet oceny psychiatrycznej.

Przeczytaj również:
Domowe sposoby na zawroty głowy