Delirium. Jak rozpoznać objawy?

Delirium – co to jest? 

Delirium (majaczenie) alkoholowe pojawia się, gdy osoba uzależniona zdecyduje nagle odstawić lub znacząco zmniejszyć ilość spożywanego trunku. Organizm osoby uzależnionej zdążył już przystosować się do konsumpcji określonej ilości alkoholu, dlatego nagłe zaprzestanie może być dla niego szokiem. 

Delirium nie musi wystąpić u każdej osoby uzależnionej i każdorazowo po próbie odstawienia alkoholu. Około 30% osób uzależnionych od alkoholu doświadczyło w swoim życiu objawów majaczenia. Kiedy odstawienie i jego symptomy wystąpią w sytuacji kontrolowanej, czyli w szpitalu psychiatrycznym lub ośrodku odwykowym pod okiem specjalistów, istnieje duże prawdopodobieństwo, że rozpoznają oni objawy delirium i szybko zareagują. Najgroźniejsze dla życia i zdrowia są próby samodzielnego odstawienia substancji. 

Majaczenie alkoholowe nie jest odrębną jednostką chorobową czy zaburzeniem. Funkcjonuje ono jako zespół objawów towarzyszących uzależnieniu od alkoholu. 

Przyczyny delirium 

Podstawową przyczyną delirium jest nagłe odstawienie alkoholu, ale może ono pojawić się także w momencie znacznego ograniczenia po okresach tzw. ciągu, czyli dni nieprzerwanego picia.  

Nie istnieje jednoznaczna odpowiedź na pytanie o źródło delirium. Najprawdopodobniej jest ono związane z zaburzeniem biochemii mózgu przez toksyny. 

Ponadto czynnikami ryzyka rozwoju delirium są:  

• współwystępowanie schorzeń somatycznych w przebiegu choroby alkoholowej, 
• uszkodzenia układu nerwowego, 
• epizod delirium w przeszłości. 

Delirium alkoholowe – objawy 

Majaczenie alkoholowe wywołuje szereg mniej lub bardziej charakterystycznych objawów. Ich wystąpienie często wiąże się ze stanem bezpośredniego zagrożenia życia.  

Do objawów majaczenia alkoholowego zaliczamy: 

• omamy słuchowe i wzrokowe, które są wyłącznie wytworem zaburzonej psychiki chorego; mogą one wywoływać niepokój i silny lęk; 
• zaburzenia świadomości – przeważnie zaburzenia świadomości, gdzie pacjent przebywa, jaki jest dzień itp.; osoba w delirium nie jest w stanie komunikować się w sposób spójny i sensowny; 
• silne drżenia – objaw odstawienia alkoholu; 
• urojenia – często o treści negatywnej (prześladowczej); 
• zwiększoną potliwość, przyspieszoną akcję serca; 
• nudności, wymioty; 
• zaburzenia w odbieraniu dźwięków i bodźców wzrokowych; 
• problemy z pamięcią i mową; 
• wzrost pobudzenia psychoruchowego, chwiejność emocjonalną, skłonność do napadów gniewu lub znaczne spowolnienie reakcji, spowolnienie psychoruchowe.  

Stan pacjenta z delirium może bardzo szybko się pogarszać (z godziny na godzinę). Niezwłocznie wezwij pomoc medyczną. 

Delirium alkoholowe – jak długo trwa? 

Wystąpienie objawów delirium jest bardzo trudnym doświadczeniem dla osoby uzależnionej. Dla niektórych stanowi stały element procesu leczenia. Pojawia się za każdym razem po powrocie do nałogu i ponownej próbie rzucenia picia.  

Ciężki przebieg delirium może spowodować zupełne zaprzestanie spożywania alkoholu z obawy przed ponownym przeżyciem delirium lub wręcz odwrotnie – powrót do nałogu i unikanie okresów abstynencji z obawy, że odstawienie alkoholu wywoła objawy delirium.  

Delirium może trwać dobę lub dwie, a niekiedy kończy się po kilku godzinach.  

To, jak długo trwa majaczenie alkoholowe, zależy m.in. od: 

• czasu trwania uzależnienia, co przekłada się na poziom uszkodzenia układu nerwowego, 
• długości „ciągu”, czyli dni nieprzerwanego picia, 
• ilości spożywanej substancji i jej mocy, 
• stanu zdrowia psychicznego i fizycznego, 
• wieku, 
• liczby przebytych epizodów majaczenia alkoholowego w przeszłości. 

Delirium – diagnoza i leczenie 

Lekarz stawia diagnozę na podstawie obserwacji specyficznych objawów majaczenia alkoholowego. Zwykle doświadczeni specjaliści nie mają problemu z prawidłową identyfikacją delirium. Ważnym elementem jest również morfologia krwi.   

Majaczenie alkoholowe, ze względu na ciężki przebieg, silne objawy i ryzyko wystąpienia powikłań zagrażających życiu, powinno być leczone w warunkach szpitalnych. Hospitalizacja umożliwia stałą obserwację i szybki czas reakcji w przypadku pogorszenia stanu zdrowia i zaostrzenia objawów.  

Głównym elementem leczenia delirium są odpowiednie leki, uzupełnianie płynów oraz suplementacja witaminą B1.

Delirium alkoholowe – powikłania 

W przypadku delirium może dojść do powikłań, jednak nie zdarza się to często. Najpoważniejszym powikłaniem jest oczywiście śmierć.  

Oprócz niej może dojść także do:  

• pojawienia się objawów zespołu Mendelsona (zachłystowego zapalenia płuc), 
• zaburzeń pracy serca, 
• depresji oddechowej (zmniejszenia częstości i spłycenia oddechów).  

Delirium – czy można mu zapobiec? 

Majaczeniu alkoholowemu można zapobiec przede wszystkim poprzez unikanie alkoholu. W przypadku osób już uzależnionych ważne jest, aby proces odstawienia był kontrolowany przez specjalistów i odbywał się w placówce pod okiem doświadczonego personelu. Nie ma wówczas 100% pewności, że objawy delirium nie pojawią się, jednak w przypadku ich wystąpienia ryzyko rozwoju poważnych powikłań i śmierci jest znacząco ograniczone. 

Przeczytaj również:
Wszywka alkoholowa. Jak działa esperal?