Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
2

Fitosterole – co to takiego?

Słuchaj artykułu

Fitosterole to grupa steroli wytwarzanych przez rośliny. Dzięki swojej budowie obniżają poziom „złego” cholesterolu LDL, zatem powinny być spożywane przez osoby chorujące na miażdżycę, choroby układu krążenia i cukrzycę typu II.

Fitosterole – co to takiego?

Sterole – czym są? 

Sterole są pochodnymi steroidów, chemicznie zalicza się je do grupy alkoholi. W przyrodzie występują w formie wolnej lub są połączone z kwasami tłuszczowymi za pomocą wiązań estrowych.  

Sterole dzieli się na: 

  • zoosterole (zwierzęce), 
  • fitosterole (roślinne), 
  • mykosterole. 

Najwięcej fitosteroli znajduje się w olejach roślinnych. Podobieństwo fitosteroli do cholesterolu jest bardzo duże (taki sam układ pierścieni z grupą wodorotlenową), różnią się jedynie budową jednego łańcucha bocznego. Tak samo jak cholesterol w błonach zwierzęcych, fitosterole zmniejszają płynność błon (tyle, że w roślinach).  

Najczęściej spotykane sterole to: 

  • beta-sitosterol, 
  • stigmasterol, 
  • brassikasterol (występuje tylko w oleju rzepakowym), 
  • alfa-spinasterol. 

Zdrowe oleje
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Fitosterole – właściwości 

Sterole roślinne obniżają poziom cholesterolu we krwi poprzez hamowanie jego wchłaniania w jelicie cienkim. Są swego rodzaju inhibitorami cholesterolu – wchodzą na miejsce cholesterolu podczas procesów wchłaniania i w ten sposób obniżają jego poziom w organizmie. Taki „wolny” cholesterol zostaje wydalony w procesie wypróżniania. Fitosterole nie wpływają natomiast na poziom „dobrego” cholesterolu HDL.  

Sterole wykorzystuje się w leczeniu I i II stadium łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH). Rozrost gruczołu krokowego spowodowany jest przypuszczalnie zwiększeniem aktywności enzymów (5-alfa-reduktazy i aromatazy), a także wzrostem poziomu białek i stężenia cholesterolu. Fitosterole obniżają aktywność 5-alfa-reduktazy i aromatazy oraz utrudniają wiązania DHT do receptorów androgenowych, w wyniku czego łagodzą dolegliwości spowodowane rozrostem gruczolaka, takie jak: przerywany strumień moczu, oddawanie moczu kroplami, częstomocz, bolesność czy niecałkowite opróżnianie pęcherza sprzyjające zakażeniom bakteryjnym w obrębie dróg moczowych. Nie wpływają natomiast na zmniejszenie rozmiaru gruczolaka. 

Fitosterole – wpływ na organizm człowieka 

Fitosterole mają korzystny wpływ na organizm człowieka, m.in.: 

  • zmniejszają uwalnianie czynnika prozapalnego (prostagladyn), 
  • spowalniają utlenianie „dobrego” cholesterolu LDL. 

Fitosterole – skutki uboczne 

Wśród działań niepożądanych steroli roślinnych wyróżnia się: 

  • obniżenie wchłaniania beta-karotenu, likopenu i witaminy E (szczególnie niebezpieczne u dzieci ze względu na ich duże zapotrzebowanie na witaminy w organizmie); 
  • potencjalne ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca (w przypadku wysokiego spożycia fitosteroli).  

Fitosterole – w jakich produktach się znajdują? 

Do produktów bogatych w fitosterole należą: 

  • otręby ryżowe, 
  • olej kukurydziany, 
  • olej rzepakowy, 
  • olej sezamowy, 
  • olej słonecznikowy, 
  • oliwa z oliwek, 
  • orzechy ziemne, 
  • migdały, 
  • fasola, 
  • kukurydza. 

Dzienna dawka steroli roślinnych w racji żywieniowej powinna wynosić 2-3 g.

Przeciętna dieta dostarcza ich znacznie mniejszą ilość – w diecie wegańskiej to około 900 mg, a w diecie uwzględniającej mięso to około 300 mg. Aby sterole roślinne działały pozytywnie na gospodarkę cholesterolową, należy je spożywać w niedużych odstępach czasu od spożycia steroli zwierzęcych. 

Na rynku znajdziemy szeroki wybór żywności wzbogaconej w fitosterole. Sterole roślinne najczęściej dodawane są do: majonezów, margaryn, jogurtów, mleka, serów, pieczywa żytniego i czekolad. Takie produkty muszą być jednoznacznie oznakowane na etykiecie. Nie powinny być spożywane przez kobiety w ciąży, kobiety karmiące i dzieci w wieku przedszkolnym, ponieważ w tych grupach cholesterol jest niezbędny do prawidłowego rozwoju. Produkty wzbogacone o sterole roślinne nie powinny być także spożywane przez osoby o właściwym poziomie cholesterolu. 

Fitosterole znajdziemy również w aptekach – w formie suplementów. Należy je przyjmować wraz z posiłkiem, aby wspomóc ich wchłanianie. 

Przeczytaj również:
Olej lniany a cholesterol – jak go stosować?


Źródła
Zwiń
Rozwiń

Źródła: 

  1. Kopeć A., Charakterystyka i prozdrowotne właściwości steroli roślinnych, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 3 (76).  
  2. De Smet E., Effects of plant sterol and stanols on intenstinal cholesterol metabolism: Suggested mechanisms from past to present. Molecular Nutrition Food Research, 2012, 56: 1058-1072. 
  3. Nowak A., Fitosterole w codziennej diecie, Postępy Fitoterapii, 2011, 1, 48-51. 
  4. Adaszyńska M., Wybrane wtórne metabolity roślinne jako środki przeciwdrobnoustrojowe, Wiadomości Chemiczne, 2013, 67.  
  5. Rozporządzenie Komisji (WE) z dnia 31 marca 2004 r. dotyczące znakowania żywności i składników żywności z dodatkiem fitosteroli, estrów fitosteroli, fitostanoli i/lub estrów fitostanoli (2004/608/EC).
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę