Glutation. Kiedy warto go suplementować?
Antyoksydanty to temat nieustannie badany przez naukowców. Substancje te mogą korzystnie wpływać na nasze zdrowie, a nawet długość życia. Jednym z nich jest glutation. Jak działa ten składnik i kiedy warto go uzupełnić?
Glutation – co to jest?
Glutation występuje we wszystkich komórkach roślinnych i zwierzęcych. Jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy i chroni struktury białek przed nieodwracalnym uszkodzeniem. Odpowiada też za wiele innych procesów przebiegających w organizmie, np. detoksykację, metabolizm czy transport cząsteczek.
Glutation – gdzie występuje?
Najwyższe stężenie glutationu występuje w cytoplazmie, mitochondriach oraz jądrze komórkowym. Zasoby tego składnika najbardziej wykorzystują: mózg, nerki, płuca, serce, jelita oraz białe i czerwone krwinki. Sporo glutationu zużywają także intensywnie pracujące mięśnie. Wpływa to na ich ochronę przed stresem oksydacyjnym, czyli stanem, w którym powstawanie szkodliwych wolnych rodników przewyższa możliwości obronne organizmu.
Regulacja stężenia glutationu w tkankach jest cechą indywidualną. Warto jednak wiedzieć, że wraz z wiekiem organizm produkuje go coraz mniej.
Badania wykazały, że u osób starszych istnieje wyraźny związek między wysokim poziomem glutationu a dobrym nastrojem.
Glutation – na co pomaga?
Obniżony poziom glutationu towarzyszy wielu chorobom.
W związku z tym warto suplementować ten składnik w przypadku:
- choroby alkoholowej – alkohol zaburza prawidłowy przebieg procesów w komórce, zmniejszając też zasoby glutationu. Prowadzi to do licznych zaburzeń przebiegających we wszystkich tkankach i narządach (zwłaszcza w wątrobie, płucach, mięśniach szkieletowych oraz sercu). Zjawisko to nasila się wraz z wiekiem, ponieważ mechanizmy obronne tkanek są już osłabione;
- cukrzycy – badania na zwierzętach wykazały, że w przypadku cukrzycy dochodzi do zmniejszenia stężenia GSH w komórkach wątroby i erytrocytach;
- chorób neurodegeneracyjnych – spadek stężenia GSH w neuronie wywołuje reakcję prowadzącą do śmierci komórki nerwowej. Za zmiany intelektualne w chorobie Alzheimera odpowiadają przede wszystkim złogi białka β-amyloidu w mózgu. Wpływa on na powstanie stresu oksydacyjnego, co powoduje zmniejszenie stężenia GSH. U osób z chorobą Parkinsona stężenie glutationu w komórkach istoty szarej wynosi o 40% mniej w porównaniu do osób zdrowych;
- palenia papierosów – dym papierosowy zawiera mnóstwo szkodliwych dla zdrowia substancji. Palacze mają obniżone stężenie glutationu we krwi, ponieważ jest on zużywany na potrzeby detoksykacji organizmu;
- HIV/AIDS – u osób zakażonych wirusem HIV odnotowano obniżony poziom glutationu we krwi, a w przypadku pacjentów z zaawansowanymi objawami AIDS stężenie było zmniejszone również w limfocytach. Spadek stężenia GSH u osób zakażonych wirusem HIV osłabia działanie części komórek układu odpornościowego. Według niektórych doniesień podanie glutationu w pierwszych tygodniach od zarażenia wirusem HIV może wpłynąć na regres choroby;
- intensywnych treningów – intensywny wysiłek zwiększa zapotrzebowanie mięśni na glutation.
Nie zawsze to choroba przyczynia się do obniżenia poziomu glutationu. Niekiedy to jego mała ilość może zwiększać ryzyko rozwoju schorzenia. Tak jest w przypadku incydentów sercowo-naczyniowych.
Według badań obniżony poziom GSH może spowodować rozwój zmian miażdżycowych, głównie małych naczyń mózgowych. Może się to przekładać na wzrost ryzyka pojawienia się udaru.
Glutation – jak uzupełnić jego braki?
Podstawowym czynnikiem wpływającym na stężenie glutationu w komórkach jest dieta. Świeże warzywa i owoce oraz świeżo ugotowane mięso są bogate w glutation. Natomiast w produktach mlecznych, jajach, olejach i tłuszczach, napojach i produktach zbożowych znajduje się niewielka ilość tego tripeptydu. O ile mrożenie nie wpływa na zawartość glutationu w żywności, o tyle inne metody konserwacji oraz obróbki jedzenia znacząco go obniżają. Warto jednak wiedzieć, że proces pobierania glutationu przez komórki jest mało wydajny.
W przypadku produkcji glutationu przez organizm bardzo ważne jest dostarczenie składników potrzebnych do syntezy, głównie metioniny i cysteiny.
Dieta bogata w glutation wpływa na zmniejszenie wchłaniania obecnych w pokarmie nadtlenków lipidowych. Według jednego z badań może też zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory jamy ustnej i gardła.
Oprócz diety poziom glutationu możemy uzupełnić również za pomocą suplementacji. Jest dostępny najczęściej w kapsułkach, ale występuje także w formie żelu i płynu. Najlepszym wyborem jest glutation liposomalny. Ze względu na zamknięcie go w mikrokapsułce, czyli liposomie, nie jest on trawiony przez enzymy przewodu pokarmowego. Dzięki temu komórki lepiej przyswajają tę substancję.
Glutation – skutki uboczne
Glutation jest produkowany przez nasz organizm, nie jest zatem toksyczny dla człowieka. Nie odnotowano też działań niepożądanych w czasie suplementacji tego związku.
Glutation – cena
Ceny preparatów z glutationem wahają się od ok. 47 zł do 280 zł, zależnie od marki i postaci suplementu.
Glutation to mała cząsteczka o dużej mocy, która korzystnie wpływa na nasze zdrowie. Warto zatem sięgnąć po suplementy dobrej jakości, które uzupełnią niedobory tego antyoksydantu.
Przeczytaj również:
Skutki stresu oksydacyjnego w organizmie
Astaksantyna. Jeden z najsilniejszych antyoksydantów świata
- Bukowska B., Glutation: biosynteza, czynniki indukujące oraz stężenie w wybranych jednostkach chorobowych, Medycyna Pracy 2004., t. 55, nr 6, s. 501-509.
- Winiarska K., Glutation: niezwykłe funkcje popularnego tripeptydu, Postępy Biochemii 2000, t. 46, nr 4, s. 318-324.
- Markuszewski L., Okoński P., Banach M., Wierzbiński P., Pietruszyński R., Rola stresu oksydacyjnego i reaktywnych postaci tlenu w patogenezie uszkodzenia mięśnia sercowego po reperfuzji. Glutation jako związek zapobiegający uszkodzeniom poreperfuzyjnym, Folia Cardiologica 2006, t. 13, nr 1, s. 9-18.
- Kamińska A., Kumański K., Alkohol a glutation, KOSMOS Problemy Nauk Biologicznych 2012, t. 61, nr 1, s. 105-120.
- Czeczot H., Witwicka J., Charakterystyka dostępnych w Polsce suplementów diety zawierających w swoim składzie glutation (GSH), Bromatologia Farmaceutyczna 2020, t. 76, nr 4, s. 195-202.
Witam,
Czy glutation działa rozrzedzająco na krew w dłuższym stosowaniu, i czy, co za tym idzie, możliwe lub nie jest jego stosowanie z betablokerami, np. Propranololem? Dziękuję za odpowiedź.
Według badań stosowanie glutationu jest bezpieczne, jednak nie badano jego wpływu na gęstość krwi. Podczas stosowania z lekami rozrzedzającymi krew warto kontrolować czynniki krzepnięcia krwi.