Jak zwiększyć ilość erytrocytów (czerwonych krwinek)?

Produkcja krwinek w organizmie

To czerwone ciałko krwi jest okrągłą, dwuwklęsłą komórką w kształcie dysku o średnicy 6-9 μm. Od urodzenia wytwarzane są one w szpiku kostnym czerwonym, który znajduje się w istocie gąbczastej w części nasadowej kości długich i kościach płaskich. To właśnie tam zachodzi proces erytropoezy, gdzie erytrocyty powstają z erytroblastów (komórek macierzystych) z szybkością ok 120 mln/min. Średnia długość życia tej komórki to cztery miesiące. Dorosły mężczyzna ma około 5 mln czerwonych krwinek w 1 µl krwi, a kobieta około 4,5 mln. Te wartości mogą się zmieniać w zależności od miejsca, w którym znajduje się człowiek oraz od panującego ciśnienia, np. wysoko w górach  ilość erytrocytów może się zwiększyć do 8 mln/ml krwi.

Funkcje erytrocytów

Głównym zadaniem czerwonych krwinek jest transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek organizmu. Jest to możliwe dzięki obecności w każdym z nich czerwonego barwnika – hemoglobiny, potrafiącego nietrwale łączyć się z cząsteczką tlenu. Na zasadzie różnic w ciśnieniu parcjalnym dochodzi do przekazania tkankom cząsteczek tlenu i odebrania dwutlenku węgla.

Zaburzenia ilości czerwonych krwinek

Najczęstszym problemem związanym z czerwonymi ciałkami krwi jest ich niedobór, nazywany erytrocytopenią. Może to świadczyć o anemii (niedokrwistości). Objawami charakterystycznymi dla tej choroby są: bladość skóry, ogólne osłabienie, zmniejszenie wydolności organizmu, obniżenie koncentracji i senność. Dochodzi również do nadmiernego wypadania włosów i łamania paznokci. Konieczne tutaj będzie wykonanie badań laboratoryjnych w celu ustalenia jej rodzaju i przyczyny.

Najczęściej spotykana jest anemia z niedoboru żelaza. Jej leczenie polega na uzupełnianiu braku żelaza w organizmie. W aptece dostępnych jest dużo preparatów zarówno z przepisu lekarz, jak i bez recepty. Wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym i jego przyswajanie ułatwiają witamina C i kwas foliowy. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, czy wybrany przez nas preparat posiada w składzie te związki. Korzystna jest również suplementacja witaminą B12. Witamina ta odgrywa bardzo ważną rolę w procesach metabolizmu szybko dzielących się komórek, w tym komórek krwi. Jej niedobór może doprowadzić do anemii megaloblastycznej, charakteryzującej się zwiększeniem objętości erytrocytu (MCV), który tak zniekształcony nie potrafi już zachować swoich podstawowych funkcji. Inne przyczyny spadku ilości czerwonych krwinek to: ich nadmierny rozpad, zanik szpiku kostnego, utrata dużej ilości krwi, choroby nerek i przewodu pokarmowego, reumatoidalne zapalenie stawów czy nowotwór.

Dieta – na co zwrócić uwagę?

Nic nie zastąpi odpowiedniej diety, która skutecznie wspomoże leczenie farmakologiczne anemii i będzie jej idealną profilaktyką. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na produkty bogate w żelazo, takie jak: czerwone mięso, wątróbka, brokuły, szpinak, rośliny strączkowe. Istotne jest również dostarczenie z posiłkiem mikroelementów –  manganu, miedzi, kobaltu i cynku, gdyż pełnią one ważną funkcję w budowaniu czerwonych krwinek. Znajdziemy je w produktach pełnoziarnistych, jajach, orzechach i roślinach strączkowych. Innym ważnym mikroelementem jest molibden obecny również w produktach pełnoziarnistych, roślinach strączkowych czy pomidorach. Mimo iż jego dzienne zapotrzebowanie jest niewielkie,  dostarczany w odpowiednich ilościach zwiększa wchłanianie żelaza z pożywienia. Z witamin niezbędnych do procesu krwiotworzenia na czołowym miejscu znajdują się:

• kwas foliowy (zielone warzywa, sałata, szpinak, fasola),
• witamina C (pietruszka, cytrusy, pomidory),
• witamina E (oleje roślinne, zielone  warzywa, razowe pieczywo),
• witaminy B6 i B12 (sery żółte, orzechy, awokado, produkty pełnoziarniste).

Należy jeść produkty pełnowartościowe, zawierające dużo białka, węglowodanów złożonych i zdrowych tłuszczy. Codziennie należy sięgać po kilka porcji owoców i warzyw bogatych w witaminy. Najlepiej byłoby wyeliminować z diety cukier, produkty cukiernicze, słodycze, białe pieczywo oraz ograniczyć picie kawy i herbaty, utrudniających wchłanianie żelaza ze względu na obecność taniny. Korzystnie natomiast wpływa sporadyczne wypicie kieliszka czerwonego wytrawnego wina do głównego posiłku.