Hejt w szkole. Jak pomóc dziecku?

Czym jest hejt w środowisku dzieci i młodzieży? 

Hejt to negatywne zjawisko społeczne, które początkowo obejmowało głównie zachowania w internecie. W tym kontekście chodzi o zamieszczanie obraźliwych lub nawet agresywnych treści, np. w postaci obraźliwych wiadomości, oczerniających komentarzy, ośmieszających zdjęć na portalach społecznościowych itp. W ostatnim czasie można zaobserwować coraz częstszy hejt w szkole.  

Składa się na niego szereg zjawisk, takich jak m.in.: 

• mowa nienawiści z przejawami wstrętu, odrazy, pogardy; 
• język wrogości, który wiąże się z używaniem niedomówień, negatywnych skojarzeń, porównań; 
• piętnowanie i stygmatyzacja, np. wykluczenie dziecka z grupy rówieśniczej z powodu choroby lub wyglądu zewnętrznego; 
• trolling, czyli np. wdawanie się w dyskusję tylko po to, żeby ośmieszyć ofiarę hejtu. 

Jak poznać, że dziecko może borykać się z problemem hejtu? 

Dzieci i młodzież nie zawsze potrafią rozmawiać o tym, co czują. Ważne jest zwracanie uwagi na oznaki, które mogą wskazywać, że coś jest nie tak. Reakcje te zazwyczaj różnią się w zależności od wieku dziecka. Hejt w szkole podstawowej może wiązać się ze strachem i płaczliwością, a w szkole średniej z bardziej złożonymi mechanizmami obronnymi np. z agresją. 

Wśród różnych reakcji na problem hejtu można wyróżnić te, które zdarzają się najczęściej: 

• nagłe zmiany w zachowaniu – dziecko może stać się bardziej wycofane, niespokojne lub agresywne; 
• niska samoocena – zwroty takie jak „nikt mnie nie lubi” mogą być oznaką emocjonalnego cierpienia; 
• zmiany snu i apetytu – bezsenność, trudności z zasypianiem lub utrata zainteresowania jedzeniem; 
• spadek wyników w nauce – problemy z koncentracją i brak motywacji do nauki; 
• dolegliwości fizyczne bez wyraźnej przyczyny fizjologicznej – np. bóle brzucha, nudności, biegunki; 
• oznaki przemocy fizycznej – np. podarte ubrania, siniaki lub częste znikanie przedmiotów osobistych; 
• odmowa chodzenia do szkoły – strach lub lęk przed uczęszczaniem do niej i spotkaniem z rówieśnikami. 

Stres szkolny – jak go rozpoznać? 

Dzieci, które są ofiarami hejtu w szkole, zaczynają traktować uczęszczanie do placówki edukacyjnej jak karę. Coraz mocniej wycofują się społecznie i przestają nawiązywać relacje z rówieśnikami. Unikają również chodzenia do szkoły, bo pobyt w niej jest dla nich źródłem olbrzymiego napięcia. 

Po czym poznać, że dziecko boi się szkoły? Przede wszystkim po zmianach zachowania, takich jak ucieczki z lekcji, osłabienie wyników w nauce, agresja. Do tego dochodzą objawy na gruncie emocjonalnym, np. niepokój, wstyd, oraz fizjologicznym np. tiki nerwowe, wymioty, zaciskanie pięści. Ich pojawienie się świadczy o problemie, z którym boryka się dziecko. 

Jak wesprzeć dziecko w poprawie relacji z rówieśnikami? 

Rolą rodziców i opiekunów jest pomoc dziecku w tym, jak radzić sobie z hejtem w szkole. W przypadku problemów w relacji z rówieśnikami porozmawiaj o tym, czego doświadcza. Powstrzymaj się od oceniania i zawstydzania, nie bagatelizuj sprawy. 

W następnym kroku zaangażuj szkołę. Nauczyciele i dyrekcja powinni mieć świadomość tego, co się dzieje. Wówczas będą w stanie wyciągnąć konsekwencje wobec hejterów. Przydatne dla wszystkich uczniów mogą okazać się warsztaty, na których dziecko nauczy się, jak reagować na hejt w szkole, treningi umiejętności społecznych oraz spotkania z psychologiem. 

Warto również zachęcać dzieci do robienia tego, co lubią i rozwijania hobby. To wzmocni ich pewność siebie i pozwoli im znaleźć życzliwych przyjaciół. Tego typu zajęcia dają młodym ludziom możliwość robienia czegoś, co lubią oraz poznawania ludzi o podobnych zainteresowaniach. 

Jak wesprzeć dziecko w sytuacjach napięcia nerwowego? 

Wzmacnianie poczucia wartości i budowanie odporności psychicznej pomogą uczniowi lepiej poradzić sobie w sytuacjach w szkolne. Pomóż dziecku rozpoznać mocne strony i zrozumieć, że jego wartość wykracza daleko poza akceptację rówieśników. Zachęcaj je do aktywności, w których rozładuje zgromadzone napięcie. Mogą to być zajęcia taneczne lub zwykłe zabawy ruchowe na świeżym powietrzu. 

Wykorzystaj również strategie relaksacyjne, które pomagają uspokoić się w wymagających emocjonalnie sytuacjach. Mogą to być techniki głębokiego oddychania, takie jak powolne wdychanie i wydychanie powietrza oraz liczenie do dziesięciu, a nawet wykorzystywanie wyobraźni do wizualizacji spokojnego i cichego miejsca. Możesz również wspomóc dziecko ziołowymi suplementami diety dla dzieci, np. NervoCalm KIDS Spokój, w którym znane od dawna składniki – wyciąg z melisy i szyszek chmielu – wspomagają zachowanie spokoju i odprężenia. 

Hejt w szkole może mieć poważny wpływ na zdrowie emocjonalne dzieci i młodzieży. Wsparcie rodziny w trudnych sytuacjach, a czasami i pomoc psychologa są niezbędne, żeby pomóc im przezwyciężyć te trudności.