Hibiskus. Jakie ma właściwości?
Hibiskus kojarzy nam się z herbatkami owocowymi. Jego kwaśny posmak nadaje im często ciekawego charakteru. Czy wiesz, że poza walorami smakowymi hibiskus wykazuje również szereg właściwości leczniczych? Dlaczego warto pić herbatę z hibiskusa?
Jak wygląda hibiskus?
Hibiskus jest nazywany ketmią szczawiową (łac. Hibiscus sabdariffa L.). Jest to roślina występująca w klimacie tropikalnym i subtropikalnym w różnych krajach świata. Jest rośliną jednoroczną osiągającą nawet 2,5 m wysokości. Kwiaty mają intensywną, czerwoną barwę i są grube i mięsiste. Mają niespecyficzny, słaby zapach i wyraźnie kwaśny smak. Przybierają postać kielichów i kieliszków. Stanowią surowiec farmaceutyczny i są zbierane w czasie dojrzewania owoców. Następnie podlegają suszeniu.
Hibiskus – kiedy kwitnie?
Okres kwitnienia hibiskusa trwa od lipca do października.
Hibiskus – odmiany
Wyróżniamy aż 220 gatunków hibiskusa. Najczęstszą odmianą hodowaną w przydomowych ogródkach jest hibiskus syryjski (Hibiscus syriacus). Jest krzewem, który ma wielkość do 3 metrów. Liście są szarozielone i ząbkowane. Średnica kwiatów to ok. 6 cm.
Inne przykładowe odmiany hibiskusa to:
- Ardens
- Lavender Chiffon,
- Red Heart,
- French Cabaret,
- Woodbrigde.
Hibiskus – skład
Związkami chemicznymi występującymi w hibiskusie są:
- antocyjany (delfinidyna),
- flawonoidy,
- kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy, winowy, szczawiowy, hibiskusowy),
- polisacharydy (śluzy, pektyny),
- fitosterole,
- kwasy fenolowe (kwas protokatechowy),
- eugenol (olejek eteryczny o właściwościach antyseptycznych).
Hibiskus – właściwości
Hibiskus dzięki swoim cechom charakterystycznym jest powszechnie wykorzystywany w przemyśle spożywczym. Bywa stosowany jako składnik napojów, dżemów, galaretek, kisieli i wina. Wchodzi również w skład powszechnie stosowanych herbat czy mieszanek ziołowych, także tych wykorzystywanych w celach leczniczych. Poprawia ich smak i wygląd.
Hibiskus jest wykorzystywany od wieków w medycynie ludowej w formie naparów, zwłaszcza w krajach azjatyckich. Przypisuje się mu skuteczność w różnych stanach chorobowych. Jak się okazuje, wiele jego właściwości potwierdzają również badania naukowe.
Hibiskus wykazuje właściwości:
- hipotensyjne (obniża ciśnienie tętnicze krwi),
- obniżające poziom cholesterolu,
- przeciwbakteryjne,
- immunomodulujące,
- ochronne na wątrobę,
- przeciwnowotworowe,
- antyoksydacyjne,
- łagodnie przeczyszczające,
- pobudzające łaknienie,
- moczopędne,
- żółciopędne,
- przeciwrobacze,
- zmniejszające stany zapalne skóry i błon śluzowych.
Hibiskus – zastosowanie
Hibiskus może być stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia – obniża ciśnienie tętnicze i cholesterol. Ze względu na zawartość związków o charakterze antyoksydacyjnym działa ochronnie na naczynia krwionośne.
Może być również stosowany u osób z brakiem apetytu i jako łagodny środek przeczyszczający przy zaparciach. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwrobacze daje możliwość jego zastosowania w zakażeniach przewodu pokarmowego i w przypadku chorób skóry. Ze względu na działanie immunomodulujące wykorzystuje się go pomocniczo w budowaniu odporności. Ze względu na działanie żółciopędne może być wykorzystywany w zaburzeniach trawienia, a także pomocniczo w chorobach wątroby (działanie hepatoprotekcyjne). Hibiskus jest również wykorzystywany w kosmetologii i dermatologii, zwłaszcza w preparatach dedykowanych cerze naczynkowej.
Herbata z hibiskusa – jak ją stosować?
Aby przygotować herbatę z hibiskusa, łyżeczkę suszu zalej szklanką wrzątku. Pozostaw całość pod przykryciem na ok. 5 minut. Dokładny czas parzenia znajdziesz na opakowaniu danego produktu. Może on się różnić w zależności od producenta.
Hibiskus – przeciwwskazania
Hibiskus korzystnie wpływa na nasze zdrowie. Nie może być on jednak stosowany przez każdego.
Hibiskusa nie powinny stosować:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią – spekuluje się, że w hibiskusie znajdują się substancje, które mogą wywołać poronienie; nie jest to potwierdzone w badaniach naukowych, jednak ze względów bezpieczeństwa kobiety w ciąży nie powinny stosować hibiskusa;
- kobiety w trakcie terapii hormonalnej – regularne spożywanie naparu z hibiskusa może wpływać na poziom estrogenów, dlatego kobiety w trakcie terapii hormonalnej powinny omówić kwestię stosowania tej rośliny z lekarzem;
- osoby, które zmagają się z niskim ciśnieniem.
Przeczytaj również:
Gotu kola – właściwości, zastosowanie, skutki uboczne
- Znajdek-Awiżeń P., Matławska I., Właściwości lecznicze ketmii szczawiowej, Postępy Fototerapii 3/2011, 197-201.
- Ali B.H., Wabel N.A., Blunden G., Phytochemical, Pharmacological and Toxicological aspects of Hibiscus sabdariffa L.: an overview. Phytother Res 2005; 19:369-75.
- Matławska I., Farmakognozja, UM Poznań, Poznań 2008.
- Lamer-Zarawska E., Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, 2010.