Jak pobrać kał do badania? Badanie kału a sposób pobrania próbki

W jakim celu pobiera się kał do badania?

Kał pobiera się do badań:

• parazytologicznych (oceniających obecność pasożytów);
• mikrobiologicznych (oceniających obecność bakterii):
  • kał na posiew,
  • kał na podłoże transportowe;
• do celów sanitarno-epidemiologicznych w kierunku nosicielstwa pałeczek Shigella i Salmonella;
• w kierunku obecności wirusów: rotawirusa, adenowirusa, norowirusów, antygenu GDH i toksyny A i B odpowiadających za obecność Clostridium Deifficile.

Jak pobrać kał do badania?

W przypadku choroby stolec pobierz przed rozpoczęciem leczenia lub w odpowiednim momencie po jego zakończeniu. 

Jeśli zaobserwujesz w stolcu śluz, krew lub ropę, pobierz materiał mimo choroby.

W sytuacji wcześniejszego stosowania leków, np. antybiotyków, środków kontrastowych czy leków na pasożyty/ przeciwpasożytniczych, badanie kontrolne kału wykonaj 1-3 tygodnie od zakończenia terapii.

Kał pobierz na czyste i suche podłoże. W tym celu wykorzystaj specjalną nakładkę na sedes, a w przypadku dzieci np. umyty, wyparzony i suchy nocnik. Zasada ta obowiązuje, gdy kał nie musi być pobrany w warunkach jałowych. W przypadku dzieci, które jeszcze nie kontrolują oddawania stolca, materiał do badań pobierz z pampersa.  

Kał przełóż do specjalnego pojemnika za pomocą dołączonej szpatułki. Próbka powinna mieć wielkość orzecha włoskiego. Ważne, by kał nie był zanieczyszczony moczem, wodą z sedesu czy detergentami.

Pobieranie kału do badań mikrobiologicznych

Kał do badań mikrobiologicznych pobierz w następujący sposób:

1. Przygotuj jałowy pojemnik.
2. Przed pobraniem stolca opróżnij pęcherz, by próbka kału nie miała kontaktu z moczem.
3. Materiał do badania pobierz z kilku miejsc, szczególnie tych zawierających krew, śluz lub ropę.
4. Próbkę kału wielkości orzecha włoskiego przełóż do jałowego opakowania. Jeśli kał jest płynny, do badania należy pobrać ⅔ pojemniczka. 
5. Opisz próbkę.
6. Próbkę dostarcz do laboratorium diagnostycznego w możliwie najkrótszym czasie od pobrania (w ciągu 2 godzin). W tym czasie przechowuj ją w lodówce w temperaturze 2-8°C. Jeśli nie możesz dostarczyć materiału do badania w tym czasie, zrób to maksymalnie w ciągu 24 godzin.

Pobieranie kału do badań w kierunku pasożytów jelitowych

Do diagnostyki pasożytniczej kał musisz pobrać trzy razy w ciągu 10 dni w odstępach od 2 do 3 dni. 

Dzięki temu zwiększysz prawdopodobieństwo wykrycia pasożytów, szczególnie cyst pierwotniaków, które są wydalane z organizmu nieregularnie. Przy podejrzeniu giardiozy lub amebozy badania musisz wykonać nawet sześciokrotnie w ciągu 14 dni. Jeśli wróciłeś/aś z tropików, kał do badania musisz pobrać aż czterokrotnie, z czego ostatnia próbka jest sprowokowana środkami przeczyszczającymi.

Uwaga! Jeśli chcesz wykonać kompletne badanie kału w kierunku obecności pasożytów jelitowych, oprócz trzech próbek stolca personel medyczny pobierze od Ciebie wymaz z odbytu.

Kał do badania pobierz z kilku miejsc. Jest to szczególnie ważne w przypadku, gdy w stolcu zaobserwujesz krew, ropę lub śluz.

Pobieranie próbek kału na podłoże transportowe, czyli pobranie wymazu z kału

Do pobrania kału na podłoże transportowe potrzebne Ci będą:

• jałowy pojemnik do oddania kału,
• jałowa wymazówka po pobrania.

Podczas pobierania materiału do badania postępuj według poniższych kroków:

1. Oddaj stolec do jałowego pojemnika.
2. Otwórz jałową probówkę.
3. W jednej ręce trzymaj wymazówkę zakończoną wacikiem, a w drugiej podłoże z żelem. 
4. Zanurz wymazówkę (część z wacikiem) w kale, wykonując kilka obrotów.
5. Pobierz materiał z kilku miejsc.
6. Wymazówkę z materiałem przenieś do podłoża transportowego i zamknij próbkę.
7. Opisz próbkę.
8. Materiał dostarcz jak najszybciej do laboratorium (maksymalnie w ciągu 24 godzin), a do tego czasu przechowuj go w lodówce.

Badanie kału do badań sanitarno-epidemiologicznych

Podczas pobierania kału do badań sanitarno-epidemiologicznych stosuj zasadę trzech.

Pobierz 3 porcje kału przez 3 dni z rzędu z 3 różnych wypróżnień.

Ponadto przestrzegaj poniższych zasad:

1. Oddaj kał do jałowego pojemnika.
2. Pobierz kał na podłoże transportowe.
3. Wszystkie trzy próbki opisz i dostarcz do laboratorium w ciągu 72 godzin od pobrania.
4. Próbkę przechowuj w lodówce.

Pobranie kału w kierunku rotawirusów/ adenowirusów, norowirusów, Clostridium Difficile

Stolec do tego rodzaju badania umieść w jałowym pojemniku. Pamiętaj o jego odpowiednim opisaniu. Próbkę dostarcz do laboratorium w ciągu 2 godzin. Jeśli nie ma takiej możliwości, przechowuj próbkę w lodówce i w ciągu 24 godzin dostarcz ją do laboratorium.

Największa wykrywalność wirusów w kale (od wystąpienia objawów) wynosi:

• w przypadku adenowirusów – 3-13 dni,
• w przypadku rotawirusów – 3-5 dni,
• w przypadku norowirusów – 25-72 godziny.

Jak opisać pojemnik do badania?

Pojemnik z pobraną próbką kału dokładnie opisz. Umieść na nim:

• Twoje imię i nazwisko,
• datę i godzinę pobrania materiału.

Etykietę naklej na zewnętrzną część opakowania.

Często zdarza się tak, że personel laboratorium nakleja na próbkę naklejkę z kodem kreskowym zawierającą Twoje dane osobowe oraz datę i godzinę pobrania materiału. 

Przeczytaj również:
Badanie kału – na co wskazuje jego wynik?
Zmiana koloru moczu i kału – przyczyną mogą być leki!