Szafran. Dlaczego jest taki drogi?
Chociaż wielu osobom szafran kojarzy się tylko z bardzo drogim dodatkiem do potraw, roślina ta ma wiele cennych właściwości zdrowotnych. Jednym z nich jest wsparcie w leczeniu depresji. Dlaczego jeszcze warto sięgnąć po szafran? Ile kosztuje zaledwie 1 gram tej rośliny?
Szafran – co to za roślina?
Szafran (Crocus sativus L.) jest rośliną, z której uzyskujemy najdroższą przyprawę na świecie. Wysuszone słupki kwiatowe szafranu mają gorzkawy smak i specyficzny zapach. Zależy on od odmiany i czasami określany jest jako grzybowy. Ze względu na karminowy kolor szafran nazywany jest „czerwonym złotem”. Rozpuszczony w wodzie tworzy roztwór o żółtej barwie. Dzięki temu używany jest jako żółty barwnik.
Szafran – właściwości i zastosowanie
Po szafran sięgamy nie tylko w kuchni. Jest on również rośliną leczniczą, a jego pierwsze zastosowanie w medycynie datuje się na ok. 3600 lat temu. Od dekad stosowany był w medycynie chińskiej jako środek wykrztuśny i rozkurczowy, a także jako afrodyzjak.
Wiele źródeł naukowych wskazuje na korzystne działanie szafranu m.in. w chorobach układu krążenia, oddechowego, pokarmowego czy endokrynnego. Odpowiadają za nie zawarte w nim substancje czynne takie jak: krocetyna, pikrokrocyna i safranal.
Działają one:
- przeciwdepresyjnie,
- przeciwzapalnie,
- antyoksydacyjnie,
- przeciwnowotworowo,
- przeciwdrgawkowo.
Wspomaga on także pamięć i procesy uczenia się.
Szafran może okazać się pomocny w walce z takimi schorzeniami jak:
- choroba Alzheimera,
- choroba Parkinsona,
- różnego rodzaju nowotwory,
- choroby układu krążenia,
- depresja.
Roślina ta łagodzi również objawy napięcia przedmiesiączkowego (PMS) i pozytywnie wpływa na nasz nastrój.
Szafran to element niektórych diet terapeutycznych, ale warto go również umieścić w swoim jadłospisie profilaktycznie. Ze względu na prozdrowotne właściwości jest klasyfikowany też jako żywność funkcjonalna.
Jednym z najistotniejszych działań szafranu mogą być właściwości przeciwdepresyjne. Testy laboratoryjne na myszach wykazały, że szafran może działać przeciwdepresyjnie w chorobie o nasileniu łagodnym oraz umiarkowanym. Ze względu na cenę surowca do badań używane są liście tej rośliny. Po przeprowadzeniu dokładniejszych testów naukowcy stwierdzili, że efekt przeciwdepresyjny wywołują safranal i krocyna. Prawdopodobnie zwiększają one w mózgu stężenie serotoniny, dopaminy i norepinefryny, dzięki czemu wykazują działanie podobne do syntetycznych leków przeciwdepresyjnych.
Według danych WHO depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób i cierpią na nią miliony ludzi na całym świecie. Naukowcy podkreślają, że ze względu na naturalne pochodzenie wspomnianych wcześniej substancji mogą one w przyszłości okazać się obiecującą alternatywą dla leków pochodzenia chemicznego.
Szafran w kosmetykach
Szafran znajdziemy również w kosmetykach. Ponieważ jest silnym antyoksydantem, skutecznie walczy z wolnymi rodnikami. Dzięki temu zapobiega procesom starzenia się skóry. Korzystnie wpływa na jej regenerację, nawilża ją i chroni przed utratą wilgoci.
Obecna w szafranie kwercetyna rozjaśnia przebarwienia i wyrównuje kolor skóry.
Ile kosztuje szafran?
Szafran to najdroższa przyprawa świata. Jego 1 gram, w zależności od jakości, może kosztować od 20 do nawet 100 zł. Na tak wysoką cenę wpływa konieczność ręcznego zbierania słupków kwiatowych. Jedna sztuka surowca, czyli jeden słupek z trójdzielnym znamieniem znajduje się w jednym kwiecie rośliny. Aby uzyskać 1 kilogram przyprawy, należy zebrać ponad 100 000 kwiatów!
Szafran – przeciwwskazania i działania niepożądane
Przeciwwskazaniem do stosowania szafranu są problemy z krzepliwością krwi. Niektóre składniki szafranu wykazują toksyczność w wyższych dawkach. Z tego względu również kobiety w ciąży i dzieci nie powinny spożywać tego produktu.
Do działań niepożądanych po spożyciu szafranu lub suplementów diety z szafranem należą:
- bóle głowy,
- nudności,
- reakcje alergiczne.
Szafran jest nie tylko najdroższą przyprawą świata, ale również obiecującą rośliną leczniczą. Zawiera substancje aktywne, które wpływają pozytywnie na nasze zdrowie.
Przeczytaj również:
Jak wspomagać leczenie depresji za pomocą diety?
- José Bagur M., Alonso Salinas G.L., Jiménez-Monreal A.M. i in., Saffron: An Old Medicinal Plant and a Potential Novel Functional Food. Molecules (Basel, Switzerland) 2017.
- Siddiqui M.J., Saleh M.S.M., Basharuddin S.N.B.B. i in., Saffron (Crocus sativus L.): As an Antidepressant. Journal of Pharmacy & Bioallied Sciences. 2018.
- Khazdair M.R., Boskabady M.H., Hosseini M., Rezaee R., Tsatsakis A., The effects of Crocus sativus (saffron) and its constituents on nervous system: A review. Avicenna Journal of Phytomedicine. 2015.
- Ashktorab H., Soleimani A., Singh G. i in.,Saffron: The Golden Spice with Therapeutic Properties on Digestive Diseases. Nutrients. 2019.
- Bostan H.B., Mehri S., Hosseinzadeh H., Toxicology effects of saffron and its constituents: a review. Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 2017.
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression.