Kadzidłowiec indyjski – jakie ma zastosowanie?
Kadzidłowiec indyjski (Boswellia serrata) to egzotyczne indyjskie drzewo. Jego surowiec jest stosowany przede wszystkim jako wsparcie leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Żywica kadzidłowca znalazła również zastosowanie w kosmetologii.
Kadzidłowiec indyjski – morfologia
Kadzidłowiec indyjski to roślina pochodząca z Półwyspu Arabskiego, Somalii i Etiopii. Należy do rodziny osoczynowatych i jest drzewem o średniej wielkości i mocno rozgałęzionej koronie.
Surowcem pozyskiwanym w celach leczniczych i kosmetycznych jest żywica. Na przełomie marca i kwietnia korę kadzidłowca nacina się, a wypływającą ciecz zbiera się i przechowuje w specjalnych bambusowych zbiornikach, pozostawiając ją do wyschnięcia. Żywica w zależności od sposobu pobrania, przechowywania, wielkości nacięcia i wieku drzewa może przybierać barwę od złotej do zielono-brązowej. Następnie stałą frakcję żywicy poddaje się obróbce mechanicznej w celu usunięcia pozostałości kory i zanieczyszczeń. W ten sposób ostatecznie powstaje surowiec stosowany w przemyśle.
Kadzidłowiec indyjski w medycynie ludowej
Już w starożytności doceniono zarówno właściwości kory, jak i żywicy pochodzącej z kadzidłowca indyjskiego.
Egipcjanie, Grecy i Persowie przypisywali wręcz mistyczne właściwości dymowi pochodzącemu ze spalania żywicy, z której produkowano kadzidła. Miał on bowiem odstraszać złe duchy.
W Indiach roślinę i jej surowce ceniono przede wszystkim za właściwości przeciwreumatyczne.
Żywicę stosowano również jako środek:
- przeciwgorączkowy,
- przeciwzapalny,
- przeciwkaszlowy,
- przeciwbiegunkowy,
- przeciwgrzybiczy,
- zwalczający choroby skórne,
- zwiększający krążenie,
- wspierający wątrobę,
- zmniejszający wypadanie włosów.
Kadzidłowiec indyjski – właściwości i zastosowanie
Właściwości przeciwdepresyjne
Palenie kadzideł wpływa kojąco na samopoczucie. Ma na to wpływ nie tylko aromat pozyskiwany z olejków eterycznych. Okazuje się bowiem, że spalanie żywicy kadzidłowca działa na receptory kontrolujące nastrój. Stąd też wykazano, że kadzidłowiec może mieć właściwości przeciwdepresyjne, wpływać na zmniejszenie stresu i łagodzić objawy lękowe.
Poprawa pamięci i koncentracji
Kwas beta-boswelinowy znajdujący się w żywicy kadzidłowca zapobiega utracie pamięci i działa neuroprotekcyjnie. W badaniach przeprowadzonych na szczurach wykryto, że ekstrakt z Boswellia serrata wykazuje podobne właściwości do rywastygminy w przypadku choroby Alzheimera. Udowodniono również, że ekstrakt ten wpływa na rozgałęzianie się aksonów – części komórek nerwowych, dzięki czemu przekazywany impulsów nerwowy lepiej rozchodzi się po strukturach neuronów. Dodatkowo zawarty w żywicy octan incezolu działa przeciwzapalnie, neutralizując cytokiny prozapalne, które mogą pojawić się m.in. po wystąpieniu niedokrwienia mózgu.
Właściwości immunosupresyjne
Działanie przeciwzapalne kadzidłowca znajduje również zastosowanie przy spadku odporności – poprzez hamowanie cytokin prozapalnych. Boswellia serrata stymuluje wytwarzanie limfocytów z grupy B. Już 3-tygodniowe stosowanie ekstraktu z tej rośliny przyczynia się do zwiększenia ilości białych krwinek.
Ponadto kadzidłowiec indyjski wykazuje aktywność przeciwnowotworową. Poza właściwościami przeciwzapalnymi i immunosupresyjnymi wywołuje on również apoptozę – śmierć komórek nowotworowych.
Wpływ na krążenie
Kwas beta boswelinowy przeciwdziała zastojowi krwi poprzez zwiększenie produkcji tlenku azotu i innych substancji, które ostatecznie doprowadzają do rozluźnienia mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Ostatecznie skutkuje to obniżeniem ciśnienia krwi. Kwasy boswelinowe wpływają również hamująco na czynnik krzepnięcia krwi.
Obniżenie poziomu cholesterolu
Badania naukowe udowodniły wpływ kadzidłowca indyjskiego na obniżenie poziomu cholesterolu, co jest szczególnie istotne u pacjentów cierpiących na cukrzycę typu 2. U tych pacjentów dzięki suplementacji kadzidłowcem uzyskano spadek frakcji LDL i wzrost frakcji HDL cholesterolu. Dzięki takim właściwościom kadzidłowca można zaliczyć do preparatów działających przeciwmiażdżycowo.
Właściwości hepatoprotekcyjne
W badaniach naukowych udowodniono, że już niewielkie ilości żywicy kadzidłowca zmniejszają poziom markerów wątrobowych i wpływają na zmniejszenie masy narządu po uszkodzeniach wątroby spowodowanych np. zatruciem paracetamolem. Działanie antyoksydacyjne kadzidłowca wspomaga regenerację i funkcjonowanie wątroby.
Pozostałe zastosowania
Dzięki właściwościom przeciwzapalanym kadzidłowiec jest stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów – łagodzi ból i poprawia funkcjonowanie stawów. Połączenie kadzidłowca z kurkuminą lub imbirem lekarskim zwiększa działanie przeciwzapalne i korzystnie wpływa na funkcjonalność stawów.
Prowadzi się również badania nad wpływem kadzidłowca na choroby zapalne jelit. Okazuje się, że kwasy boswelinowe zmniejszą naciek zapalny leukocytów do okrężnicy.
Kadzidłowiec stosuje się również jako środek:
- przeciwbiegunkowy,
- uspakajający,
- wzmacniający,
- odchudzający,
- przeciwastmatyczny,
- obniżający poziom glukozy we krwi,
- wpływający na ruchliwość plemników.
Boswellia serrata – zastosowanie w kosmetyce
Ekstrakt z kadzidłowca jest składnikiem kremów i balsamów. Dzięki właściwościom regenerującym uelastycznia skórę i redukuje zmarszczki. Wpływa również na zmniejszenie zaczerwieniania skóry. Żywica służy również do produkcji kadzidełek stosowanych w aromaterapii.
Kadzidłowiec indyjski – przeciwskazania i skutki uboczne
Choć kadzidłowiec indyjski wydaje się stosunkowo bezpieczną rośliną, to jednak u niektórych osób suplementacja tą rośliną może wywołać następujące skutki uboczne:
- mdłości,
- bóle brzucha,
- biegunki,
- wysypkę.
Boswellia serrata nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Osoby cierpiące na choroby nerek i płuc powinny skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem suplementacji kadzidłowcem.
Ponadto kadzidłowiec wchodzi w niekorzystne interakcje z aspiryną, ibuprefenem i innymi lekami z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Przeczytaj również:
Widłak goździsty – właściwości i zastosowanie
Źródła:
- Abdel-Tawab M., Werz O., Schubert-Zsilavecz M., Boswellia serrata. An Overall Assessment of In Vitro, Preclinical, Pharmacokinetic and Clinical Data, Clin Pharmacokinet 2011; 50 (6): 349-369.
- Ahangarpour A., Heidari H., Ali Akbari Fatemeh R., Pakmehr M., Shahbazian H., Ahmadi I., Mombeini Z., Hajani Mehrangiz B., Effect of Boswellia serrata supplementation on blood lipid, hepatic enzymes and fructosamine levels in type2 diabetic patients, Journal of Diabetes & Metabolic Disorders volume 13, Article number: 29 (2014).
- Szumny D., Szypuła E., Szydłowski M., Chlebda E., Skrzypiec-Spring M., Szumny A., Leki roślinne stosowane w chorobach układu oddechowego, Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, 507-515, Prace Poglądowe.
- Jańczyk A., Sawczuk M., Wybrane suplementy diety stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów (ChZS), FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2019; 12: 29-35.
Bardzo cenne informacje. Dziękuję.