Kosmetyki naturalne. Czym kierować się przy wyborze?

Czym właściwie są kosmetyki naturalne?  

Prawo nie daje nam jednoznacznej odpowiedzi. W nadrzędnym akcie prawnym – tj. w rozporządzeniu kosmetycznym (nr 1223/2009) nie istnieje definicja kosmetyku naturalnego.  

Taką definicję możemy znaleźć m.in. w wytycznych Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy (ESCOP): „Kosmetyk naturalny to produkt, który ma upiększać i pielęgnować za pomocą substancji naturalnych, przyjazny dla skóry i środowiska (…), a otrzymywany jest ze składników pochodzenia naturalnego (roślinnego, zwierzęcego, mineralnego), uzyskanych metodami fizycznymi (np. tłoczenie, ekstrakcja, filtracja, destylacja, suszenie itp.), mikrobiologicznymi lub enzymatycznymi”.

Z kolei w normie ISO 16128 mamy zdefiniowane składniki naturalne. Muszą one być pozyskiwane wyłącznie z roślin, zwierząt, minerałów lub mikroorganizmów. Istotne są również sposoby ich pozyskania.  

Wśród nich wymieniamy:  

• procesy fizyczne (suszenie, destylacja, mielenie),  
• ekstrakcję z użyciem naturalnych rozpuszczalników,  
• naturalną fermentację.  

Kosmetyki naturalne – czego szukać w składzie? 

Ze względu na mnogość składników kosmetycznych i brak ujednoliconych regulacji odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.  

Przede wszystkim są to różnego rodzaju ekstrakty roślinne, np. Aloe Barbadensis Leaf Extract. Jednak nie zawsze mamy 100% pewności, że będzie to naturalny ekstrakt. Uwzględniając wytyczne normy ISO, do ekstrakcji nie mogą być wykorzystywane inne rozpuszczalniki niż naturalne, a tego, jaki rozpuszczalnik był użyty w danym surowcu kosmetycznym nie dowiemy się ze składu INCI. 

Innymi naturalnymi surowcami są: 

• oleje roślinne, np.: Linum Usitatissimum Seed Oil; 
• masła roślinne, np.: Butyrospermum Parkii Butter; 
• hydrolaty, np.: Lavandula Angustifolia Water; 
• surowce pochodzenia zwierzęcego, np.: lanolina (Lanolin), wosk pszczeli (Beeswax); 
• fermenty pochodzenia mikrobiologicznego, np.: Lactobacillus Ferment;  
• olejki eteryczne, np.: (Eucalyptus Globulus Leaf Oil) zamiast syntetycznych kompozycji zapachowych (Parfum), aczkolwiek pod nazwą Parfum mogą również występować kompozycje pochodzenia naturalnego; 
• niektóre konserwanty, np.: Benzyl Alcohol, Sodium Benzoate, Potassium Sorbate; 
• naturalne antyoksydanty, np.: Tocopherol; 
• naturalne barwniki, np.: czerwień buraczana (INCI: Beetroot Red), beta-karoten (INCI: CI 40800), czerwony tlenek żelaza (INCI: CI 77491); 
• mineralne filtry UV, np.: tlenek cynku (INCI: Zinc Oxide) i ditlenek tytanu (INCI: Titanium Dioxide);
• woda (INCI: Aqua) również jest zaliczana do surowców naturalnych według normy ISO.  

Popularny SLES (INCI: Sodium Laureth Sulfate), czy alkohol cetylostearylowy (INCI: Cetearyl Alcohol) mogą również być pozyskiwane z surowców roślinnych. Dlatego tak trudne jest rozszyfrowywanie składów INCI i klasyfikowanie surowców naturalnych. Wymaga to dużej wiedzy i doświadczenia, a i to nie zawsze wystarcza. Tylko producent kosmetyku wie, jakiego pochodzenia surowca użył.

Naturalne kosmetyki emulsyjne 

Na rynku mamy wiele naturalnych / naturalnego pochodzenia kremów do twarzy i balsamów do ciała. Jest to spowodowane szeroką dostępnością emulgatorów pochodzenia naturalnego – składników niezbędnych do stworzenia emulsji.  

Wśród nich możemy wymienić m.in.: 

• Cetearyl Alcohol, 
• Glyceryl Caprylate, 
• Sorbitan Olivate, 
• Glyceryl Linoleate, 
• Lanolin Cera, 
• Palmitic Acid. 

Innymi bazowymi substancjami wchodzącymi w skład emulsji są m.in. emolienty (np.: Glyceryl Stearate Citrate, Squalane, Beeswax) i humektanty (np.: Glycerin, Hyaluronic Acid). 

Naturalne kosmetyki myjące 

Wiele surfaktantów (substancji o działaniu myjącym i pianotwórczym) jest pochodzenia naturalnego. Chociażby popularne Cocamidopropyl Betaine, Lauryl Glucoside czy Sodium Coco-Sulfate, są otrzymywane z surowców naturalnych (np. z oleju kokosowego).   

Naturalne kosmetyki do włosów  

Trudnością w tworzeniu naturalnych kosmetyków do włosów jest znalezienie skutecznych zamienników silikonów, które efektywnie pielęgnują włosy i ułatwiają rozczesywanie. Naturalnymi alternatywami dla silikonów mogą być oleje roślinne, np. Brassica Oleracea Italica Seed Oil czy też niektóre emolienty, np. Isoamyl Laurate.  

Naturalne kosmetyki kolorowe 

W przypadku naturalnych kosmetyków do makijażu kluczową sprawą jest obecność naturalnych barwników. Mogą być one zarówno pochodzenia roślinnego, np. kurkuminy (CI 75300), jak i pochodzenia mineralnego, np. ditlenek tytanu (CI 77891). 

Naturalne kosmetyki dla dzieci 

Naturalne kosmetyki dla dzieci wyróżnia m.in. obecność naturalnych olejów roślinnych, np. oleju słonecznikowego – Helianthus Annuus Seed Oil czy też oleju ze słodkich migdałów – Prunus Amygdalus Dulcis Oil, zamiast syntetycznych emolientów typu parafina. Filtry UV w takich produktach powinny być pochodzenia mineralnego, a zastosowane konserwanty zgodne np. z wytycznymi COSMOS. 

Czego nie powinny zawierać naturalne kosmetyki? 

Kosmetyki naturalne nie powinny zawierać substancji syntetycznych i otrzymywanych m.in. za pomocą procesów chemicznych.  

Najbardziej powszechne to: 

• silikony, np. Dimethicone; 
• PEG-i, np. PEG-8; 
• karbomery (Carbomer), 
• substancje etoksylowane, np. Laureth-9; 
• oleje mineralne i parafiny (Mineral Oil, Paraffinum Liquidum); 
• barwniki syntetyczne, np. CI 19140, CI 42090; 
• syntetyczne kompozycje zapachowe; 
• syntetyczne filtry UV, np. Ethylhexyl Methoxycinnamate; 
• parabeny, np. Methylparaben,
• fenoksyetanol (Phenoxyethanol). 

Czy warto wybierać kosmetyki naturalne? 

Naturalność kosmetyku nie ma wpływu na jego bezpieczeństwo. Wszystkie kosmetyki obecne na rynku Unii Europejskiej, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego, muszą spełniać wymogi bezpieczeństwa opisane w Rozporządzeniu 1223/2009. Co więcej, surowce naturalne (np. składniki olejków eterycznych) często mogą wywoływać reakcje alergiczne.  

Wybór kosmetyków naturalnych jest więc decyzją związaną ze stylem życia i naszymi indywidualnymi upodobaniami. Istotna jest świadomość, jakich substancji powinniśmy unikać, np. ze względu na wspomniane alergie. 

Przeczytaj również:
Składniki kosmetyczne, które warto łączyć