Obturacyjny bezdech senny – jak się objawia?

Na czym polega OBS?  

Gardło jest częścią zarówno układu oddechowego, jak i pokarmowego. Nie posiada „szkieletu” chrzęstnego i kostnego. Jego drożność i funkcja opiera się na napięciu mięśni. W czasie snu napięcie mięśni spada. W przypadku zaistnienia dodatkowych okoliczności może dojść do zwężenia lub zamknięcia drogi przepływu powietrza. W konsekwencji może wystąpić: 

• bezdech – trwające powyżej 10 sekund wstrzymanie oddechu z zachowaną lub zwiększoną aktywnością mięśni oddechowych; 
• spłycenie oddechu.  

W konsekwencji wyżej wymienionych spada stężenie tlenu, a wzrasta stężenie dwutlenku węgla we krwi. Zwiększa się praca mięśni oddechowych, ponieważ organizm „walczy” o nabranie kolejnego oddechu, celem wyrównania wyżej wymienionych zaburzeń. Chory budzi się, napięcie mięśni zwiększa się, a przepływ powietrza zostaje przywrócony. Przebudzenia nie zawsze są uświadomione, często chory ich nie pamięta.

Komu grozi rozwój OBS?   

Czynniki ryzyka OBS należą do wielu grup. W jego rozwoju znaczenie mają uwarunkowania anatomiczne, hormonalne, wiek, płeć, choroby i zaburzenia metaboliczne, a także stosowane leki i używki. Do najbardziej narażonych należą: 

• mężczyźni, szczególnie po 40 roku życia; 
• osoby z nadwagą i otyłe; 
• osoby ze specyficznymi uwarunkowaniami anatomicznymi, takimi jak długie podniebienie miękkie lub języczek podniebienny, małożuchwie lub tyłożuchwie; 
• osoby, u których występuje przerost migdałków podniebiennych lub małżowin nosowych; 
• osoby ze skrzywieniem przegrody nosowej; 
• chorujący na alergiczny nieżyt nosa, akromegalię lub niedoczynność tarczycy niewyrównaną suplementacją hormonalną; 
• kobiety w ciąży; 
• przyjmujący leki zmniejszające napięcie mięśni, w tym uspokajające i nasenne.  

Jakie objawy występują w przebiegu OBS?  

Symptomy występujące w dzień wynikają z braku snu, przerywania go, przez co nie zachodzi pełen fizjologiczny cykl faz pozwalający na prawidłową regenerację nocną oraz z nawracających w jego trakcie epizodów niedotlenienia wynikających z bezdechu i spłycenia oddechu. Do objawów dziennych należą:  

• zmęczenie i senność; 
• trudności w koncentracji uwagi i przyswajaniu nowych wiadomości; 
• bóle głowy, zwłaszcza w godzinach porannych; 
• obniżenie libido i sprawności seksualnej; 
• zaburzenia emocjonalne, rozdrażnienie, apatia, labilność nastroju.  

Objawy nocne są konsekwencją zaburzeń przepływu powietrza przez drogi oddechowe i ich następstw. Należą do nich: 

• chrapanie; 
• bezdechy; 
• uczucie duszności, łapanie powietrza z trudem po wybudzeniu; 
• poty nocne; 
• ból w klatce piersiowej i kołatanie serca; 
• częste oddawanie moczu w nocy; 
• zgaga; 
• uczucie suchości w ustach; 
• bezsenność, trudności w ponownym zaśnięciu po wybudzeniu.  

Przewlekły obturacyjny bezdech senny może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dotyczących głównie układu krążenia. Zaburzenie rytmu dobowego wpływa na rozwój nadciśnienia tętniczego lub jego oporności na stosowane leczenie. Występować mogą również zaburzenia rytmu, a nawet choroba naczyń wieńcowych z ostrymi epizodami niedokrwienia serca włącznie.  

Rozpoznanie i leczenie OBS 

Rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego stawia się na podstawie badania polisomnograficznego, określającego profil snu chorego, typ i ilość epizodów występujących w nocy oraz na podstawie określenia występowania objawów według kryteriów klinicznych choroby.  

Leczenie uzależnione jest od ciężkości zaburzeń występujących u danego chorego. W przypadkach lekkich wystarczająca może się okazać modyfikacja stylu życia: 

• redukcja masy ciała; 
• spanie w pozycji na boku; 
• unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu, zwłaszcza w godzinach wieczornych; 
• unikanie przyjmowania leków nasennych i uspokajających.  

Zalecenia te powinny być stosowane u chorych z każdym stopniem ciężkości zaburzeń, gdyż mogą łagodzić dolegliwości również w przypadkach umiarkowanych i ciężkich.  

W przypadkach, w których modyfikacja stylu życia okazuje się niewystarczająca istnieje możliwość stosowania aparatów pomagających utrzymać przepływ powietrza w drogach oddechowych w czasie snu. Są to aparaty: 

• utrzymujące dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, 
• wysuwające żuchwę, 
• utrzymujące wyciągnięty język.  

Rozwiązaniem jest też leczenie operacyjne.

Przeczytaj również:
Bezdechy u dzieci – jak je leczyć?