Odwodnienie hipertoniczne – jak się objawia i jak leczyć?

Odwodnienie hipertoniczne – co to jest? 

Odwodnienie hipertoniczne należy do grupy zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia te charakteryzują się upośledzeniem homeostazy organizmu na skutek nieprawidłowej podaży wody lub nieprawidłowego stężenia elektrolitów w organizmie. 

W zależności od rodzaju występującego deficytu lub nadmiaru zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej mogą być odwodnieniami lub przewodnieniami organizmu. Odwodnienia natomiast dzielimy na: 

• izotoniczne, 
• hipertoniczne, 
• hipotoniczne. 

Przeczytaj również:
Odwodnienie izotoniczne – czym jest? Charakterystyczne objawy i zalecenia
Odwodnienie hipotoniczne – objawy, skutki i leczenie

Odwodnienie hipertoniczne to zaburzenie gospodarki wodnej organizmu. Polega ono na niedoborze wody oraz podwyższonej molalności płynów ustrojowych. Molalność to pojęcie określające stężenie rozpuszczonych składników w płynach ustrojowych. Podwyższona molalność płynów ustrojowych jest inaczej zwana hipertonią. 

Odwodnienie hipertoniczne – przyczyny 

Przyczyny występowania odwodnienia hipertonicznego mogą być zróżnicowane. Wyróżniamy tutaj: 

• nadmierną utratę wody, która jest nisko nasycona elektrolitami, 
• utratę płynów hipotonicznych w przebiegu moczówki prostej – choroby objawiającej się wydalaniem bardzo dużej ilości rozcieńczonego moczu, 
• zbyt mały pobór wody u osób nieprzytomnych, 
• nadmierną diurezę osmotyczną w przebiegu hiperglikemii, 
• hiperwentylację (utratę wody przez płuca). 

Przeczytaj również:
Odwodnienie – rodzaje, objawy, leczenie

Odwodnienie hipertoniczne – objawy 

Odwodnienie hipertoniczne objawia się w zróżnicowany sposób i zależy od stopnia niedoboru wody oraz szybkości narastania odwodnienia. Wyróżniamy tutaj m.in.: 

• suchość błon śluzowych, 
• suchość skóry oraz utrata jej sprężystości, 
• silne pragnienie, 
• omamy, 
• splątanie, 
• tachykardię (przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę), 
• podwyższenie temperatury ciała, 
• wzrost poziomu kreatyniny, 
• hipernatremię (wzrost stężenia sodu w surowicy krwi). 

Objawy ze strony OUN (ośrodkowego układu nerwowego), takie jak omamy czy też splątanie są zdecydowanie bardziej nasilone, gdy odwodnienie następuje szybko.  

Przeczytaj również:
Niedobór wody w organizmie – jak się objawia?

Charakterystyka choroby hipertonicznej 

Choroba hipertoniczna powoduje wystąpienie gradientu osmotycznego, który nasila stopień odwodnienia wewnątrzkomórkowego, czyli utratę wody przez komórki naszego ciała. Ten typ odwodnienia powoduje zwykle większą utratę wody niż odwodnienie izotoniczne. Wzrost ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego powoduje przesunięcie wody z komórek na zewnątrz. Odwodnienie hipertoniczne zatem powoduje utratę wody zgromadzonej wewnątrzkomórkowo. 

Jak leczyć odwodnienie hipertoniczne? 

Leczenie odwodnienia hipertonicznego polega na podawaniu płynów hipotonicznych, czyli niezawierających elektrolitów. Droga podania płynów jest zależna od stanu pacjenta – może to być droga doustna lub w razie konieczności droga dożylna. W przypadku drogi doustnej należy podawać np. niesłodzoną herbatę lub wodę, natomiast w przypadku drogi dożylnej podaje się 0,45% roztwór chlorku sodu. Przetaczanie płynów powinno odbywać się w powolnym tempie – zbyt szybkie podanie płynów grozi obrzękami mózgu. Jeżeli w przebiegu odwodnienia hipertonicznego występuje hipotensja (niedociśnienie tętnicze), to zwykle leczenie rozpoczyna się od podawania płynów izotonicznych do czasu wyrównania ciśnienia tętniczego.  

Pamiętajmy, aby szczególnie w okresie wysokich temperatur dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Pamiętajmy, iż odwodnienie negatywnie wpływa na funkcjonowanie organizmu, dlatego dbajmy o podaż wody na odpowiednim poziomie. Zwróćmy także szczególną uwagę na picie wody podczas zwiększonego wysiłku fizycznego – następuje wtedy wzmożona utrata wody przez skórę.