Odwodnienie hipotoniczne – objawy, skutki i leczenie

Odwodnienie hipotoniczne – charakterystyka 

Odwodnienie hipotoniczne należy do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia te charakteryzują się nieprawidłową podażą wody i elektrolitów.  

Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej możemy podzielić na pewne grupy, w zależności od stopnia nawodnienia organizmu oraz stężenia składników mineralnych w płynach ustrojowych. Wyróżniamy zarówno odwodnienia, jak i przewodnienia organizmu. Odwodnienia natomiast dzielimy na trzy podstawowe grupy: 

• odwodnienie izotoniczne – charakteryzujące się prawidłowym stężeniem sodu w surowicy oraz prawidłową przestrzenią wodną śródkomórkową, natomiast zaburzeniem w postaci zmniejszenia przestrzeni wodnej pozakomórkowej, 
• odwodnienie hipertoniczne – polegające na zbyt wysokiej wartości stężenia sodu w surowicy oraz zmniejszeniu przestrzeni wodnej pozakomórkowej, gdy śródkomórkowa przestrzeń wodna pozostaje niezaburzona, 
• odwodnienie hipotoniczne – charakteryzujące się zbyt niską wartością stężenia sodu w surowicy oraz zmniejszeniem przestrzeni wodnej pozakomórkowej, z jednocześnie występującym zwiększeniem przestrzeni wodnej śródkomórkowej. 

Przeczytaj również:
Odwodnienie hipertoniczne – jak się objawia i jak leczyć?
Odwodnienie izotoniczne – czym jest? Charakterystyczne objawy i zalecenia

Odwodnienie hipotoniczne polega na niedoborze wody wraz z jednocześnie występującą hipotonią oraz obniżoną molalnością płynów ustrojowych. W praktyce ten rodzaj odwodnienia polega na zbyt małej ilości wody wraz ze zbyt małym stężeniem rozpuszczonych składników mineralnych w płynach ustrojowych. 

Przeczytaj również:
Odwodnienie – rodzaje, objawy, leczenie

Odwodnienie hipotoniczne – objawy 

Odwodnienie hipotoniczne charakteryzuje się brakiem występowania wzmożonego pragnienia. Jest to niezwykle niebezpieczne, ponieważ chory może potencjalnie nie odczuwać braku wody w organizmie. Objawy są mniej charakterystyczne i polegają na obniżeniu ciśnienia tętniczego krwi, skąpomoczu oraz zmniejszonym napięciu mięśni. Mogą wystąpić objawy ze strony układu nerwowego, takie jak:  

• bóle głowy,  
• nudności,  
• wymioty,  
• drgawki, 
• zaburzenia świadomości.  

Skóra chorego staje się mniej elastyczna. Możliwe jest także odczucie metalicznego posmaku w ustach.  

Chorobę rozpoznaje się na podstawie stwierdzenia hipowolemii, hiponatremii oraz zmniejszonej osmolalności surowicy krwi.  

Przeczytaj również:
Niedobór wody w organizmie – jak się objawia?

Jakie są skutki odwodnienia hipotonicznego? 

Odwodnienie hipotoniczne powoduje przemieszczanie się wody do wnętrza komórek. Niedobór wody w przestrzeni międzykomórkowej powoduje hipowolemię lub oligowolemię – schorzenia mogące wywołać zaburzenia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego. Następuje zwiększenie wydzielania wazopresyny – hormonu antydiuretycznego, który powoduje zagęszczenie moczu. Wydzielana wazopresyna dodatkowo nasila nieprawidłowości wynikające z odwodnienia hipotonicznego. Zaburzenia te prowadzą do wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, którego skutki są zależne od stopnia obrzęku komórek ośrodkowego układu nerwowego (OUN). 

Ten rodzaj odwodnienia jest często następstwem leczenia odwodnienia izotonicznego, gdy podawane są płyny bezelektrolitowe. Podczas tego zabiegu może nastąpić obniżenie ciśnienia osmotycznego w przestrzeni zewnątrzkomórkowej oraz przesunięcie płynów do wnętrza komórek. Powoduje to zmniejszenie objętości wody na zewnątrz komórek. 

Odwodnienie hipotoniczne – leczenie i porady 

Leczenie odwodnienia hipotonicznego polega na podawaniu roztworu soli fizjologicznej. W przypadku ciężkiego przebiegu i przewlekłego odwodnienia choremu podaje się także płyny wyrównujące zaburzenia gospodarki potasowej. 

Pamiętajmy, by zawsze dbać o odpowiedni poziom nawodnienia organizmu. Nie każdy rodzaj odwodnienia objawia się wzmożonym pragnieniem, dlatego nie zapominajmy o przyjmowaniu odpowiedniej ilości wody. Warto zadbać o nawodnienie szczególnie w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego oraz w przypadku wysokich temperatur. Nasz organizm w takich sytuacjach wytwarza znacznie więcej potu, który ma służyć obniżeniu temperatury ciała. Wówczas zapotrzebowanie na wodę wzrasta, dlatego w tych sytuacjach powinniśmy więcej pić.