Potówki – przyczyny, objawy, leczenie

Czym są potówki? 

Potówki to zmiany skórne niewielkich rozmiarów, które występują w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem. Pojawiają się w miejscach narażonych na nadmierne wydzielanie potu, a więc na plecach, dłoniach, stopach, pośladkach, udach, twarzy, pod pachami. Dotykają wszystkich, bez względu na wiek. Nie są one zagrożeniem dla zdrowia, ale wyglądają mało estetycznie, dlatego mogą powodować dyskomfort [1-2].

Potówki – przyczyny 

Główną przyczyną powstawania potówek jest łagodne zapalenie gruczołów potowych, co często prowadzi do zablokowania kanałów potowych, najczęściej w wyniku działania wysokiej temperatury. W rezultacie tego procesu pot nie może przedostać się na powierzchnię skóry, aby swobodnie z niej odparować, dlatego gromadzi się pod skórą. Prowadzi to do rozwoju wysypki od potu, która zwykle po kilku godzinach czasem nawet po kilku dniach samoistnie ustępuje.  

Innymi istotnymi przyczynami powstawania potówek są:  

• niedostosowanie swojego ubioru do temperatury otoczenia; 
• częste noszenie odzieży wykonanej z syntetycznych materiałów nieprzepuszczających powietrza; 
• używanie niewłaściwych kosmetyków pielęgnacyjnych; 
• niewłaściwa higiena osobista; 
• otyłość; 
• życie w nadmiernym i przewlekłym stresie; 
• zaburzenia hormonalne powstałe w wyniku menopauzy i/lub chorób współistniejących, np.: cukrzycy, nadczynności tarczycy; 
• choroby nowotworowe, np.: białaczka, rak trzustki [2-3]. 

Potówki – objawy 

Wyróżniamy trzy rodzaje potówek, które różnią się między sobą charakterystycznymi objawami: 

• potówki zwykłe – są najpopularniejsze, charakteryzują się pojawieniem licznych pęcherzyków i grudek wypełnionych przeźroczystym płynem, które mogą łatwo pękać; 
• potówki czerwone – zlokalizowane w głębszych warstwach skóry lub naskórka, są koloru czerwonego, czasem mogą być wypełnione ropą, dodatkowo towarzyszy im nieprzyjemny świąd i pieczenie oraz bolesność skóry; 
• potówki głębokie – występują bardzo rzadko i pojawiają się w skórze właściwej, najczęściej w postaci mięsistych lub twardych guzów [2].            

Potówki u noworodka 

Potówki u noworodków występują bardzo często w okresie letnim już od pierwszych dni życia. Najczęściej pojawiają się na nogach, rękach, pod pachami, w okolicy karku i szyi. Ich powstawanie związane jest z nie w pełni rozwiniętymi gruczołami potowymi, które nie są jeszcze w stanie sprawnie poradzić sobie z nadmiernym ciepłem.  

Przegrzanie, podczas którego pojawiają się potówki na ciele niemowlęcia jest bardzo niebezpiecznym stanem, dlatego nie wolno go lekceważyć.  

Potówki mogą zostać także nadkażone przez bakterie i doprowadzić do powstania poważniejszych stanów chorobowych skóry. Niemowlęta w ciepłe dni oraz podczas przebywania w ciepłym mieszkaniu powinny być ubierane w przepuszczające powietrze materiały. Jeśli u noworodka zaobserwujemy potówki należy zadbać o jego higienę poprzez częstszą zmianę pieluszek czy stosowanie kremów przeciw odparzeniom oraz poprzez utrzymanie optymalnej temperatury ciała [1-2]. 

Potówki u niemowlaka 

U niemowląt pojawienie się na ciele licznych potówek ma najczęściej związek z niewłaściwym i niedostosowanym ubiorem dziecka do temperatury otoczenia. Zakładanie mało przewiewnych ubrań nie pozwala skórze na swobodne oddychanie.  

Potówki u dziecka 

Podobnie jak u niemowląt, u dzieci oraz młodzieży pojawienie się potówek ma związek z niewłaściwym ubiorem, co powoduje częste przegrzewanie się organizmu lub zakładaniem zbyt przylegającej do skóry odzieży wykonanej z syntetycznych i mało przepuszczalnych materiałów. 

Potówki u dorosłych 

Niedostateczna higiena osobista, noszenie zbyt obcisłej odzieży, często niedostosowanej do temperatury otoczenia czy długie przebywanie w słabo wentylowanych pomieszczeniach są głównymi przyczynami pojawienia się potówek u dorosłych, które często rozwijają się tuż pod naskórkiem. Bagatelizowane mogą łatwo przekształcić się w potówki głębokie zlokalizowane w skórze właściwej, które łatwo są kolonizowane przez liczne bakterie powodujące różne choroby skóry, wymagające leczenia dermatologicznego [2-3]. 

Co na potówki? Jak je leczyć? 

Potówki zwykle ustępują same w ciągu kilku dni, ale jeśli utrzymują się dłużej, a dodatkowo towarzyszy im nieprzyjemny świąd warto zastosować odpowiednie kremy bez recepty z hydrokortyzonem czy doustne leki przeciwhistaminowe. Jeśli krostki te zostaną zainfekowane przez bakterie konieczna jest wizyta u dermatologa, gdyż terapia wymaga włączenia leczenia antybiotykami.  

Warto jednak zadbać wcześniej o odpowiednią higienę poprzez częstsze kąpiele oraz stosowanie optymalnych dla skóry kosmetyków, przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach oraz poprzez dostosowanie swojego ubioru do temperatury otoczenia. Należy pamiętać o zakładaniu w okresie upałów luźnej odzieży wykonanej z oddychających materiałów np. z bawełny. Wszystkie te proste zabiegi pozwolą zdecydowanie zmniejszyć ryzyko blokowania się gruczołów potowych zlokalizowanych w skórze [1-3]. 

Przeczytaj również:
Zaskórniki – poznaj sposoby, aby się ich pozbyć!