Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu. Jak działają?

Czym są tabletki dojelitowe? 

Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu to specjalny rodzaj tabletek, który pozwala uzyskać dłuższe działanie leku i uwolnienie substancji w miejscu jej działania. Dodatkowo zapewniają ochronę błony śluzowej żołądka przed podrażnieniami. Dzięki temu nie musisz przyjmować leków tak często, jak w przypadku klasycznych tabletek powlekanych. 

Tabletki dojelitowe uwalniają substancje lecznicze dopiero w jelicie, a nie tak jak zwykłe tabletki w żołądku. Mają specjalną otoczkę, dzięki której przechodzą od jamy ustnej przez żołądek w niezmienionej postaci. Otoczka jest odporna na działanie kwasu solnego w żołądku. Dzięki temu dopiero w jelicie cienkim, gdzie następuje zmiana pH, dochodzi do rozpadu tabletki i uwolnienia substancji czynnej. Dzięki takim właściwościom tabletek dojelitowych chronimy błonę śluzową żołądka przed drażniącym działaniem substancji leczniczych.  

Dodatkowo uwalnianie substancji leczniczej w jelicie umożliwia podawanie leków, których zadaniem jest działanie miejscowe. Przykładem jest mesalazyna, która jest stosowana w chorobach zapalnych jelita cienkiego i grubego. 

Tabletki dojelitowe umożliwiają transport substancji leczniczych wrażliwych na kwaśne pH żołądka oraz związków o charakterze zasadowym, które mogłyby zakłócić proces trawienia. Dzięki otoczce przechodzą przez żołądek nienaruszone i uwalniają się dopiero w jelicie. 

Przykładowymi substancjami leczniczymi występującymi w postaci tabletek dojelitowych są: 

• diklofenak, 
• kwas acetylosalicylowy, 
• pantoprazol, 
• bisakodyl. 

Pamiętaj, że tabletek dojelitowych nie wolno dzielić, kruszyć, rozgryzać i żuć. Tabletki te przyjmuj w całości, popijając odpowiednią ilością wody.  

Co oznacza przedłużone uwalnianie? 

Przedłużone uwalnianie to nic innego jak uwalnianie substancji leczniczej dłużej niż w standardowej tabletce. Dzięki temu stężenie leku w Twoim organizmie będzie utrzymywało się na stałym poziomie przez 8 do 12 godzin, a czasem nawet do 24 godzin.  

Co to dla Ciebie oznacza? Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie. Klasyczną tabletkę najczęściej musisz przyjąć dwa, trzy lub nawet cztery razy dziennie. Dzięki przedłużonemu uwalnianiu tabletkę stosujesz raz lub maksymalnie dwa razy na dobę.  

Stężenie substancji leczniczej utrzymuje się na stałym poziomie przez określony czas. Dzięki temu będziesz łagodniej odczuwać działania niepożądane leku lub wystąpią one z mniejszą częstotliwością. 

Generalna zasada mówi o połykaniu tabletek o przedłużonym uwalnianiu w całości. Jednak w niektórych przypadkach producenci dopuszczają dzielenie tabletek wzdłuż podziałki. Taka informacja jest wówczas zamieszczona w ulotce leku. 

Pamiętaj o tym, że w porównaniu do klasycznej tabletki ta o przedłużonym uwalnianiu zawiera wyższą dawkę substancji aktywnej. Dzięki zastosowanej technologii jest ona uwalniana przez określony czas na całej długości przewodu pokarmowego. 

Przykłady substancji leczniczych o przedłużonym uwalnianiu: 

• metformina, 
• diltiazem, 
• monoazotan izosorbidu, 
• tramadol, 
• ropinirol, 
• tamsulosyna, 
• oksykodon. 

Wyróżniamy kilka metod otrzymywania tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Najbardziej popularną jest metoda powlekania, czyli pokrywania tabletki różnymi substancjami. Dzięki niej można powlekać nie tylko same rdzenie tabletek, ale także granulaty czy peletki (kulki, w których zawarty jest lek wraz z substancjami pomocniczymi). 

Innymi metodami otrzymywania tabletek o przedłużonym uwalnianiu są: 

• metoda inkorporowania – polega na zawieszeniu substancji leczniczej w nośniku, który opóźnia uwalnianie;   
• metoda kompleksowania – ma na celu stworzenie trudno rozpuszczalnego kompleksu substancji leczniczej ze związkiem wielkocząsteczkowym. Produkty, które w ten sposób powstają, umieszcza się w kapsułkach lub tworzy się postać tabletek, a uwalnianie leku ma miejsce w miarę rozkładu kompleksu; 
• metoda wiązania substancji leczniczej na jonitach – stosuje się ją dla substancji o charakterze kwasowym lub zasadowym. Na kationitach osadza się leki o charakterze zasadowym, natomiast na anionitach o charakterze kwasowym. Lek uwalnia się na zasadzie wymiany jonowej w środowisku przewodu pokarmowego. 

W przypadku tabletek szkieletowych (matrycowych) otrzymywanych metodą inkorporowania substancja lecznicza uwalnia się w przewodzie pokarmowym, a resztki nośnika wydalane są razem z kałem. Jest to zjawisko całkowicie normalne i nie musisz się go obawiać. 

Podczas stosowania tabletek o przedłużonym uwalnianiu pamiętaj o tym, aby nie popijać ich gorącymi napojami czy alkoholem. Może wówczas nastąpić zbyt szybkie i nagłe stopienie nośnika lub rozpuszczenie otoczki.  

Może to doprowadzić do natychmiastowego uwolnienia substancji leczniczej i stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia. 

Jak działają tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu? 

Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu są specjalnym rodzajem tabletek, które uwalniają substancję leczniczą dopiero w jelicie. Ponadto dzięki swojej budowie utrzymują jej stężenie na stałym poziomie przez dłuższy czas. Pozwala to na ograniczenie dawkowania do pojedynczego podania w ciągu doby. 

Przykładem substancji leczniczej, która występuje w postaci tabletek dojelitowych o przedłużonym uwalnianiu, jest mesalazyna. 

Jak przyjmować tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu? 

Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu musisz połknąć w całości, aby zadziałały prawidłowo. Nie wolno Ci ich kruszyć, rozgryzać i żuć. Podzielenie tabletki dojelitowej o przedłużonym uwalnianiu może skutkować natychmiastowym uwolnieniem całej dawki substancji czynnej i nasileniem działań niepożądanych, co jest bardzo niebezpieczne. Pamiętaj, że nawet przypadkowe uszkodzenie otoczki tabletki może spowodować natychmiastowe uwolnienie całości substancji czynnej. 

Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu, podobnie jak pozostałe postacie leku, muszą być przyjmowane ściśle według dawkowania, które ustala lekarz.  

Tabletki dojelitowe o przedłużonym uwalnianiu umożliwiają poprawne i systematyczne stosowanie leków, co przekłada się na skuteczność terapii.

Przeczytaj również:
Tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu substancji leczniczej – co warto o nich wiedzieć?