Teleopieka jako forma wsparcia bliskich – jak działa?
Co oznacza bycie seniorem? Przez ostatnie lata na pewno wiele się w tej kwestii zmieniło. Wiek nie jest przeszkodą, aby korzystać z życia, jednak zobowiązuje do dokładniejszego monitorowania zdrowia. Rozwój techniki sprawia, że staje się to dużo łatwiejsze.
W ciągu ostatnich lat seniorzy stali się grupą, do której częściej kierowane są m.in. oferty rozrywkowe czy edukacyjne. Warto wspomnieć tu o aktywnościach prowadzonych w ramach Klubów Seniora, Uniwersytetu Trzeciego Wieku czy kół zainteresowań. Oferują one np. zajęcia plastyczne, literackie lub teatralne. Wpływają one z pewnością na dobrostan psychiczny osób starszych, ale co z fizycznym? Wraz z biegiem lat większość seniorów musi mierzyć się z chorobami, choćby takimi jak nadciśnienie czy cukrzyca. Faktem jest, że polskie społeczeństwo starzeje się, co stanowi jedno z największych wyzwań przyszłych dziesięcioleci.
Nie zawsze możemy być obok naszych bliskich, aby zareagować w odpowiednim momencie, jednak nauka i nowoczesne technologie potrafią poradzić sobie nawet z tym problemem.
Medycyna w nowoczesnym świecie
Telemedycyna stała się jednym z najszybciej rozwijających się sektorów ochrony zdrowia [1]. Dodatkowo pandemia, która pojawiła się w 2020 roku, przyspieszyła wprowadzanie nowoczesnych technologii i rozwiązań do polskich gabinetów lekarskich, przychodni i szpitali. Wykorzystanie telemedycyny w 2021 roku wzrosło aż 38-krotnie, a pacjenci państw należących do Unii Europejskiej mają dostęp do ponad 350 tysięcy aplikacji pomagających dbać o zdrowie [2]. Dziś możemy umówić się przez Internet na telekonsultację z lekarzem, podczas której otrzymamy e-receptę czy e-skierowanie.
Telemedycyna to także monitorowanie stanu zdrowia pacjentów w ich domach, czyli teleopieka. Ta forma wsparcia seniorów jest już popularna w państwach takich jak Wielka Brytania, Niemcy i Norwegia. Z teleopieki w Wielkiej Brytanii, dzięki zaangażowaniu sektorów prywatnego, publicznego oraz pozarządowego, w 2018 roku skorzystało ok. 1,7 mln osób [3]. Brytyjska Ustawa o Opiece Społecznej z 2013 roku rekomenduje także zapewnienie opieki seniorom w miejscu ich zamieszkania. Norwegia podjęła pierwsze próby wprowadzenia teleopieki już w latach 90., a obecnie wdrażana jest głównie za pośrednictwem administracji publicznej. Z kolei Niemcy mają 21% obrotów na rynku teleopieki i e-zdrowia, co daje temu państwu drugie miejsce (zaraz po Wielkiej Brytanii).
W Polsce systemy monitorujące zdrowie seniorów stają się coraz bardziej popularne, a ich zastosowanie zalecane jest przez instytuty badawcze, m.in. podległe Ministerstwu Rodziny i Polityki Społecznej. Teleopiekę wskazuje się jako podstawową formę organizacyjną wsparcia osób z niskim poziomem samodzielności. W kraju jasno rekomenduje się wprowadzenie teleopieki i telepomocy do powszechnego systemu wsparcia osób po 75. roku życia [4].
Jak działa zdalny monitoring?
Podstawowym narzędziem systemów teleopieki są opaski bezpieczeństwa wyposażone w przycisk alarmowy, a także pozwalające na monitorowanie podstawowych funkcji życiowych. Proste w obsłudze, niewielkie urządzenia nie przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, a my możemy dbać o bezpieczeństwo naszych bliskich na odległość. Ich plusem jest elegancki, a jednocześnie nowoczesny wygląd, który przypomina zegarek. Senior zakłada opaskę i, co najważniejsze, nie ma poczucia bycia kontrolowanym lub szpiegowanym, w przeciwieństwie do np. ciągłych telefonów z pytaniem o zdrowie i samopoczucie lub kamer w pomieszczeniach. Użytkownik zyskuje natomiast poczucie bezpieczeństwa i ochrony. Nowoczesne systemy opasek na bieżąco monitorują i analizują najważniejsze parametry życiowe, co pozwala na szybkie wykrycie wszelkich nieprawidłowości.
Opaski wyposażone są w funkcje m.in. poglądowego pomiaru ciśnienia krwi, saturacji, pulsu, temperatury, wykrywania upadków czy monitorowania lokalizacji.
Mogą także przypominać o przyjęciu leków i wizytach u lekarza. Wgląd do danych może mieć użytkownik, opiekun, ale także Centrum Teleopieki koordynujące ewentualne akcje ratunkowe. W sytuacji zagrożenia życia senior może połączyć się z numerem alarmowym i przy pomocy jednego kliknięcia porozmawiać z dyspozytorem. Co więcej, urządzenia mogą same powiadomić służby lub rodzinę, jeśli wykryją upadek lub zmianę parametrów życiowych.
Wykaż się wyrozumiałością
Niektórzy seniorzy mogą być sceptycznie nastawieni do nowych technologii, których nie przyswajają tak łatwo jak młodsze pokolenia. To zrozumiałe, że mogą czuć się zakłopotani. W takich sytuacjach należy wykazać się wyrozumiałością i stopniowo opowiadać im o plusach urządzenia, które zadba o ich zdrowie pod naszą nieobecność. Należy zapewnić ich o zachowaniu prywatności, a także wytłumaczyć, że opaski nie będą ich podglądać czy podsłuchiwać. Będą jedynie monitorować parametry i reagować w przypadku zagrożenia.
Jako przykład mogą służyć opisywane w mediach historie osób starszych, których uratowało właśnie noszenie opaski.
Opaski bezpieczeństwa to nowoczesne rozwiązania, które mogą uratować życie. Te niewielkich rozmiarów urządzenia pozwalają zachować niezależność i samodzielność naszych bliskich. To przekłada się z pewnością na ich kondycję psychiczną, a dla nas – dzieci, wnuków, opiekunów – to duże ułatwienie i jeszcze większa dawka spokoju. Nie zawsze możemy być w pobliżu naszych bliskich, jednak zawsze możemy o nich dbać.
Źródła:
- https://www.mp.pl/kurier/104937,plusy-i-minusy-telemedycyny
- https://www.rynekzdrowia.pl/E-zdrowie/Pacjenci-w-Europie-korzystaja-juz-z-350-tys-aplikacji-zdrowotnych-To-efekt-pandemii-RAPORT,227996,7.html
- Kierunek rozwoju teleopieki w Polsce na tle doświadczeń Wielkiej Brytanii, Norwegii i Niemiec – wstęp do dyskusji, Gerontologia Polska 2018, 299-306.
- Raport: Standardy usług asystenckich i opiekuńczych dla osób starszych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, 2018.