Trypofobia, czyli lęk przed dziurami. Wykonaj test!

Kilka słów o fobii 

Aby zrozumieć, czym jest trypofobia, musimy najpierw zrozumieć, co kryje się pod pojęciem fobii. Fobia w klasyfikacjach medycznych jest definiowana jako zaburzenie, dla którego charakterystyczny jest silny, paniczny lęk przed określonymi przedmiotami lub sytuacjami. Jest on często niewspółmierny do rzeczywistego zagrożenia. Mimo że osoby dotknięte fobią zdają sobie z tego sprawę, nadal nie są w stanie nad nim zapanować.  

Lęk jest często tak silny, że osoby zmagające się z fobią robią wszystko, aby nie zetknąć się z bodźcem, który ją wywołuje. 

Fobia nie powoduje wyłącznie cierpienia psychicznego. Wiąże się także z dolegliwościami somatycznymi (np. problemy żołądkowe czy bóle głowy). Czasem stanowi przeszkodę w realizacji własnych planów i celów, negatywnie wpływając na życie zawodowe, rodzinne i towarzyskie. 

Fobię rozpoznaje specjalista na podstawie następujących objawów: 

• silny strach lub lęk, który jest ograniczony do jakiejś konkretnej rzeczy bądź sytuacji, np. strach przed widokiem krwi, publicznym przemawianiem, wysokością; 
• nagłe i natychmiastowe pojawienie się symptomów pod wpływem kontaktu z sytuacją wywołującą lęk/strach; 
• silny lęk wywołany konkretną rzeczą/sytuacją niemal za każdym razem i w każdych warunkach; 
• podejmowanie dużego wysiłku, aby unikać bodźców lękotwórczych, np. osoba, która boi się szpitali, unika wizyty u lekarza, nawet w przypadku poważnej choroby, lecząc się na własną rękę. Może to przynieść negatywne konsekwencje i znacząco utrudniać normalne funkcjonowanie; 
• strach i lęk w fobii są nieproporcjonalne do rzeczywistego zagrożenia, jednak osoba z tym zaburzeniem nie jest w stanie nad nim zapanować. 

Specjalista diagnozuje fobię, gdy strach/lęk i unikanie bodźców lękotwórczych są obecne od co najmniej pół roku oraz powodują silne cierpienie i trudności w prawidłowym funkcjonowaniu (np. w sferze zawodowej czy rodzinnej). 

Czego boją się osoby dotknięte trypofobią? 

Osoby dotknięte trypofobią odczuwają silny lęk na widok dziur. Może go wywoływać wiele przedmiotów, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i sztucznego. Trypofobia przeważnie nie jest związana z lękiem przed pojedynczą dziurą. Dotyczy raczej skupisk dziur, które układają się w pewien nieregularny wzór. Ze względu na dużą liczbę przedmiotów w naszym otoczeniu, które mają kształt koła, życie z trypofobią może stanowić ogromne wyzwanie. 

Do przedmiotów, które mogą wywoływać lęk u osoby zmagającej się z trypofobią, zaliczamy: 

• ser z dziurami, 
• plaster miodu, 
• dziury i otwory wydrążone przez owady, np. mrówki, 
• czekolada bąbelkowa, 
• kora drzewa z wydrążonymi dziurami, 
• ciasto drożdżowe pokryte otworami i pęcherzykami, 
• bąbelki w pianie, 
• gniazda owadów, 
• pieczywo, w którym pojawiły się otwory, 
• ubrania w specyficzny wzór (skupiska kształtów dziuropodobnych). 

Jak objawia się trypofobia? 

Głównym i najbardziej charakterystycznym objawem trypofobii jest silny lęk i obrzydzenie na widok skupiska dziur lub otworów.  

Do innych objawów trypofobii zaliczamy: 

• nudności, a czasem nawet wymioty, które są odpowiedzią na pojawienie się bodźca lękotwórczego, 
• osłabienie, 
• gęsia skórka, wzmożona potliwość i lekkie drgawki spowodowane odczuwaniem silnego strachu, 
• kołatanie serca i problemy z oddychaniem (hiperwentylacja), 
• bóle głowy, 
• problemy ze snem, 
• czasem przy silnej trypofobii dodatkowo mogą wystąpić objawy depresyjne lub symptomy innych zaburzeń lękowych (np. lęku uogólnionego czy fobii społecznej). 

Trypofobia – test 

Rozpoznanie trypofobii powinien postawić specjalista. Za pomocą prostego testu możesz jednak samodzielnie sprawdzić, w jaki sposób reagujesz na przedmioty, które u osoby z trypofobią wywołują lęk.  

Przyjrzyj się poniższym zdjęciom i zastanów się, jakie uczucia w Tobie wywołują.  

Plaster miodu

Żółty ser

Folia bąbelkowa

Otwory wydrążone przez mrówki

Chleb

Materiał w kropki

Piana

Możesz również sprawdzić reakcję na przedmioty znajdujące się w Twoim otoczeniu. 

Jeśli zauważysz u siebie poniższe objawy, to istnieje ryzyko, że cierpisz na trypofobię: 

• silne uczucie niepokoju lub obrzydzenia, 
• nudności lub wymioty, 
• wzmożona potliwość, 
• zawroty, ból głowy, 
• przyspieszone bicie serca, dreszcze. 

W takiej sytuacji skonsultuj się z psychologiem lub psychiatrą. 

Jak leczyć trypofobię? 

Jeśli podejrzewasz u siebie trypofobię, skorzystaj ze specjalistycznej pomocy. Zrób to w szczególności, gdy objawy są wyjątkowo nasilone i utrudniają Ci codzienne funkcjonowanie.  

Leczenie powinno opierać się przede wszystkim na psychoterapii z uwzględnieniem technik relaksacyjnych. Psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym może okazać się wyjątkowo skuteczna. Głównym celem terapii powinno być „odwrażliwienie” pacjenta na bodźce wywołujące lęk i nauka konstruktywnych technik radzenia sobie z nim. 

Przeczytaj również:
Nietypowe fobie, o których istnieniu mało kto wie