Wpływ oleju kokosowego, sojowego, ryżowego i palmowego oraz smalcu na układ krążenia

Czy tłuszcze zwierzęce są bogatym źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych? 

Z wyników dotychczasowych badań jasno wynika, że wysokie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych zwiększa poziom lipoprotein o niskiej gęstości LDL we krwi i nasila ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Do najczęściej spożywanych źródeł pokarmowych nasyconych kwasów tłuszczowych zalicza się masło, smalec, tłuste gatunki mięsa i ich przetwory, pełnotłuste produkty mleczne oraz słodycze i wyroby ciastkarskie. Jak się jednak okazuje, wyjątkowo zasobne w nasycone kwasy tłuszczowe są także oleje tropikalne, takie jak olej palmowy i kokosowy, które powszechnie wykorzystywane są obecnie do produkcji słodkich przekąsek.

Wpływ tłuszczów roślinnych i zwierzęcych na układ krążenia 

Olej palmowy

Jest jednym z najczęściej wykorzystywanych źródeł nasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego w wielu krajach świata. Ze względu na jego potencjalnie negatywny wpływ na ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych zaleca się zrezygnować z jego spożycia w diecie na rzecz innych tłuszczów roślinnych, przyjaznych zdrowiu (np. niesolonych i niesłodzonych orzechów, migdałów, pestek, nasion, awokado, oliwy z oliwek, oleju rzepakowego). 

Olej kokosowy

Podwyższa stężenie cholesterolu całkowitego i poziom lipoprotein frakcji HDL. W porównaniu z tłuszczami pochodzenia zwierzęcego (np. smalcem) spożycie oleju kokosowego wywiera bardziej pozytywny wpływ na profil lipidowy krwi, niemniej jednak o wiele lepiej jest sięgać po inne oleje roślinne w diecie (np. oliwę z oliwek czy olej rzepakowy), które wykazują wyraźnie prozdrowotny wpływ na zdrowie organizmu człowieka. Ogólnie rzecz biorąc, warto znacznie ograniczać konsumpcję oleju kokosowego w swoim jadłospisie. 

Olej sojowy

Obniża stężenie lipoprotein frakcji LDL (gdy zastąpi się nim w diecie tłuszcze pochodzenia zwierzęcego). Jest drugim najczęściej spożywanym olejem na świecie, który może być używany w diecie w rozsądnych ilościach, przede wszystkim jako dodatek na zimno do różnorodnych surówek 

Olej ryżowy

Zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego. Może być elementem dobrze zbilansowanej i zróżnicowanej diety, gdy spożywany jest w umiarkowanych ilościach na zimno jako dodatek do różnorakich sałatek. Olej ryżowy jest bogatym źródłem jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (odpowiednio 44 i 34%), tokoferoli, tokotrienoli, fitosteroli oraz γ-oryzanolu, dzięki czemu wykazuje właściwości przeciwutleniające, jak również korzystnie wpływa na profil lipidowy krwi. Nie należy jednak spożywać go w nadmiarze i przede wszystkim uwzględniać w diecie inne, bardziej polecane oleje roślinne (np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek). 

Smalec

Podnosi stężenie cholesterolu całkowitego i lipoprotein o niskiej gęstości LDL. W ostatnich latach stwierdza się wzrastające zainteresowanie włączaniem do diety smalcu ze względu na ciągle rosnącą popularność diet wysokotłuszczowych (w szczególności ketogenicznej) oraz jego wysoką stabilność termiczną podczas procesu smażenia. Jednakże biorąc pod uwagę jego niekorzystny wpływ na lipidogram krwi i ryzyko sercowo-naczyniowe, zdecydowanie należy unikać regularnej konsumpcji smalcu w diecie i najbezpieczniej zastępować go tłuszczami roślinnymi, np. wysokiej jakości oliwą z oliwek z pierwszego tłoczenia, orzechami, nasionami, pestkami, awokado lub olejem rzepakowym. 

Podsumowując, najświeższe doniesienia naukowe potwierdzają aktualne zalecenia żywieniowe dotyczące zmniejszenia spożycia w diecie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego i zastąpienia ich tłuszczami roślinnymi bogatymi w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe (m.in.: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, migdały, nasiona, pestki, awokado, hummus) w celu poprawy lipidogramu krwi i zmniejszenia ryzyka wystąpienia schorzeń sercowo-naczyniowych.

Przeczytaj również:
Olej lniany a cholesterol – jak go stosować?