Zapalenie pęcherza po stosunku – jak je leczyć?

Zapalenie pęcherza – czym jest? 

U zdrowych osób drogi wyprowadzające mocz z organizmu są jałowe, czyli pozbawione drobnoustrojów chorobotwórczych, do których zalicza się bakterie, wirusy i grzyby. Wyjątek stanowi jedynie końcowy odcinek cewki moczowej.  

W pewnych okolicznościach drobnoustroje przedostają się jednak do pęcherza moczowego i zaczynają się namnażać. Taki stan jest nazywany zapaleniem pęcherza.

Wśród czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju zapalenia pęcherza, wymienia się m.in.:  

• zastój moczu,  
• kamicę moczową,  
• cukrzycę (szczególnie źle kontrolowaną),  
• cewnik umieszczony w pęcherzu moczowym,  
• stan po zabiegach urologicznych, 
• stosowanie przez pacjenta leków immunosupresyjnych.  

Jednak główną i najważniejszą przyczyną przemieszczania się drobnoustrojów przez cewkę moczową do pęcherza jest stosunek płciowy [1, 2]. 

Zapalenie pęcherza po stosunku – przyczyny 

Drobnoustrojem, który odpowiada za większość zapaleń pęcherza po stosunku, jest bakteria Escherichia coli, nazywana także pałeczką okrężnicy. Występuje w jelicie grubym człowieka.  

Bliskość odbytu i ujścia pochwy oraz krótka cewka moczowa u kobiet sprawiają, że zapalenie pęcherza moczowego po stosunku występuje u nich zdecydowanie częściej niż u mężczyzn.  

Podczas stosunku bakterie bytujące normalnie w okolicy odbytu przemieszczają się w okolicę pochwy i przez cewkę moczową dostają się do pęcherza moczowego. Dodatkowymi czynnikami, które sprzyjają rozwojowi zapalenia pęcherza po stosunku u kobiet, jest stosowanie środków plemnikobójczych i kapturków dopochwowych [2]. 

Zapalenie pęcherza po stosunku – objawy 

Wśród najczęstszych objawów zapalenia pęcherza po stosunku wymienia się: 

• dysurię, czyli ból towarzyszący mikcji, 
• częstsze oddawanie moczu, 
• ból w okolicy nadłonowej. 

Rzadziej pojawiają się: 

• nietrzymanie moczu, 
• krwiomocz – czerwone zabarwienie moczu ze względu na występującą w nim krew, 
• gorączka. 

W badaniu moczu obserwuje się natomiast podwyższoną liczbę leukocytów (białych krwinek) i erytrocytów (czerwonych krwinek), a w posiewie moczu liczne bakterie – powyżej 1000 na 1 ml moczu.  

Obraz zapalenia pęcherza po stosunku jest na tyle charakterystyczny, że lekarz może postawić rozpoznanie tej jednostki chorobowej bez wykonywania badań dodatkowych [1,2]. 

Zapalenie pęcherza po stosunku – leczenie 

Ze względu na fakt, że zapalenie pęcherza po stosunku w przeważającej części przypadków jest infekcją bakteryjną, podstawą leczenia jest antybiotykoterapia. Nie ma konieczności wykonywania posiewu moczu z antybiogramem, czyli oceną skuteczności leków względem danego drobnoustroju. Antybiotyk jest dobierany przez lekarza empirycznie. 

Do leków stosowanych w pierwszej kolejności należą: 

• furazydyna (przez 5 dni), 
• kotrimoksazol (przez 3 dni), 
• trimeptoprim (przez 3-5 dni), 
• fosfomycyna (jednorazowo). 

Antybiotyki drugiego rzutu to: 

• amoksycylina z kwasem klawulanowym (przez 7 dni), 
• cefaklor (przez 7 dni), 
• ciprofloksacyna, ofloksacyna lub lewofloksacyna (przez 3 dni). 

Dodatkowo pacjentka powinna pamiętać o odpowiednim nawodnieniu, a w razie nasilonego bólu lub wystąpienia gorączki zażyć lek niwelujący te objawy, np. paracetamol. 

Zapalenie pęcherza po stosunku – profilaktyka 

Istnieje kilka zasad, które zapobiec rozwojowi lub nawrotom zapalenia pęcherza po stosunku. Należą do nich: 

• wypicie szklanki wody przed stosunkiem płciowym i oddanie moczu w krótkim czasie po nim, 
• oddanie moczu w krótko po odczuciu takiej potrzeby, 
• codzienna higiena okolic intymnych i mycie narządów płciowych przed stosunkiem,  
• unikanie podcierania w kierunku od odbytu do cewki moczowej (od tyłu do przodu), które ma na celu zapobieganie przenoszeniu bakterii zlokalizowanych wokół odbytu do ujścia cewki. 

U niektórych pacjentek lekarz może zadecydować o profilaktycznym stosowaniu antybiotyków – codziennie lub jednorazowo po stosunku płciowym [2, 3].  

Zapalenie pęcherza moczowego po stosunku jest stosunkowo częstym schorzeniem występującym u kobiet aktywnych seksualnie. Ból podczas oddawania moczu, częstomocz i bolesność podbrzusza to główne objawy tej infekcji. Wymienione symptomy powinny skłonić kobietę do konsultacji lekarskiej w celu diagnostyki i włączenia odpowiedniego leczenia.    

Przeczytaj również:
Zapalenie pęcherza moczowego – jak rozpoznać i jak leczyć?