Antykoncepcja po porodzie – co wybrać?

Czy karmienie piersią chroni przed zajściem w ciążę? 

Podczas karmienia piersią prolaktyna znacznie hamuje jajeczkowanie, dzięki czemu istnieje bardzo małe ryzyko zajścia w najbliższym czasie w ciążę. Jest jednak wiele czynników, które mogą zaburzyć to antykoncepcyjne działanie hormonu odpowiadającego za wytwarzanie pokarmu. Wystarczy, że dziecko będzie dokarmiane mieszanką, przerwy między karmieniami będą dłuższe niż 3-4 godziny lub stan ogólny i hormonalny kobiety wpłynie na obniżenie produkcji prolaktyny. 

Poziom prolaktyny zaraz po porodzie wynosi ok. 200 ng/ml, ok. 10. doby jest już na poziomie ok. 90 ng/ml, 3 miesiące po porodzie wynosi 50-60 ng/ml, a później już tylko 30-40 ng/ml aż do końca karmienia piersią. Przed zajściem w ciążę norma prolaktyny to 8-10 ng/ml. Hormon ten jest bardzo czuły, a jego poziom we krwi wyraźnie spada, gdy zadziałają czynniki, o których była mowa wcześniej. 

Dlatego też, jeśli nie planujecie kolejnej ciąży, warto pomyśleć o odpowiedniej antykoncepcji, czyli takiej, która nie wpłynie negatywnie na laktację, ilość i jakość pokarmu.  

Laktacji nie należy uznawać za metodę antykoncepcji, szczególnie kiedy minęło już 6 tygodni po porodzie. 

Jaką antykoncepcję zastosować po porodzie? 

Antykoncepcja powinna być dobrana indywidualnie dla każdej kobiety. Wszystko zależy od tego, czy menstruacja wróciła zaraz po 6. tygodniu po porodzie, czy nie ma miesiączki tak długo, jak długo karmi piersią. I jedna, i druga sytuacja jest normą. Kiedy jednak wraca regularny cykl miesiączkowy, łatwiej zastosować naturalne metody, które pozwolą nam regulować płodność. U 29% kobiet miesiączka wraca między 6 tygodniem a 6 miesiącem po porodzie, a u 35% po 6 miesiącu.  

Stosowanie jedynie metod naturalnych, czyli abstynencji seksualnej w określone dni cyklu miesięcznego, nie jest łatwe, kiedy karmimy piersią.  

Jeśli kobieta nie prowadziła obserwacji cyklu przed zajściem w ciążę, to tym bardziej nie będzie to proste ani jednoznaczne. 

Przeczytaj również:
Seks po porodzie – kiedy do niego wrócić?

Na szczęście jest kilka metod antykoncepcyjnych, które doskonale sprawdzą się w czasie niezbyt stabilnej sytuacji hormonalnej. Jedną z nich są środki mechaniczne takie jak prezerwatywa czy kapturki naszyjkowe. Ich stosowanie jest całkiem bezpieczne w czasie laktacji, a dodatkowo chronią one przed infekcjami intymnymi, na które kobiety po porodzie są bardziej narażone. 

Przy karmieniu piersią można również zastosować antykoncepcję hormonalną.  

Należy jednak pamiętać o ważnej zasadzie – środki antykoncepcyjne muszą zawierać jeden składnik, którym jest progestagen. Nie może się w nich znajdować estrogen, ponieważ blokuje on laktację. Jako antykoncepcję hormonalną można stosować pigułki, które przyjmujemy codziennie lub zastrzyki podawane raz na kilka miesięcy. 

Dość skuteczną i zalecaną antykoncepcją w czasie karmienia piersią jest wkładka wewnątrzmaciczna. Jeśli zawiera ona dodatkowo progestagen – blokuje plemnikom dotarcie do jajowodów i działa podobnie jak tabletka antykoncepcyjna. Wkładka jest wygodna i można ją założyć na 5 lat. 

Kobiety, które nie karmią piersią, mogą stosować każdy rodzaj antykoncepcji, ale również obowiązuje je 6-tygodniowa wstrzemięźliwość seksualna.  

Konieczna jest także wizyta u ginekologa, który oceni stan ogólny i ginekologiczny kobiety. Podczas wizyty najlepiej ustalić, jaka metoda antykoncepcji będzie dla nas najlepsza. 

Źródła: 

• Karmienie piersią w teorii i praktyce. Medycyna Praktyczna. Kraków 2017, 
• Położnictwo i ginekologia Tom 1-2.G., H. Bręborowicz PZWL 2013.