Które leki są bezpieczne w ciąży?
W ciąży organizm kobiety przechodzi wiele zmian. Niektóre z nich wpływają również na przyjmowane leki. Które z nich będą bezpieczne dla rozwijającego się płodu? Jak poradzić sobie z katarem, kaszlem, infekcją intymną czy zgagą w ciąży?
Katar w ciąży – jak leczyć?
Przyczyną kataru w ciąży wcale nie musi być infekcja. Mogą spowodować go również zmiany hormonalne. Mówimy wówczas o tzw. katarze ciążowym. Charakteryzuje się on wysiękiem z nosa bez innych objawów towarzyszących, a spowodować go może podwyższony poziom progesteronu i estrogenów. Najczęściej pojawia się w II i III trymestrze ciąży i ustępuje w ciągu 2 tygodni po porodzie.
Popularnymi lekami na katar są preparaty z ksylometazoliną i oksylometazoliną. Zwężają one naczynia krwionośne, zmniejszając tym samym przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa. W większych dawkach mogą jednak zmniejszyć przepływ krwi przez macicę. W związku z tym nie są zalecane w I trymestrze ciąży. W pozostałych trymestrach o ich stosowaniu powinien zadecydować lekarz.
Do bezpiecznych preparatów przeznaczonych do stosowania w ciąży należą hipertoniczne roztwory soli morskiej, które zmniejszają obrzęk, działają nawilżająco i oczyszczająco. Pomocne mogą być również nebulizacje z soli fizjologicznej, hipertonicznej lub z dodatkiem kwasu hialuronowego.
Możesz sięgnąć również po maść majerankową, którą wystarczy rozsmarować pod nosem. Ułatwi ona oddychanie. Natomiast preparaty z D-pantenolem złagodzą podrażnienia i stany zapalne.
Co na suchy i mokry kaszel w ciąży?
Kobiety w ciąży często skarżą się na „zadyszkę” i łatwą męczliwość. Przez ucisk macicy na przeponę duszności mogą mieć charakter fizjologiczny. Kaszel może również wynikać z podrażnienia gardła, które jest efektem zgagi.
Jeśli kaszel nie mija lub nasila się po 3 dniach od momentu wystąpienia, udaj się do lekarza.
Podczas przeziębienia w ciąży sięgnij po syrop z korzenia prawoślazu i babki lancetowatej. Działają one powlekająco i łagodzą kaszel. Wybieraj te o minimalnej zawartości alkoholu. Zbliżone działanie wykazuje również bezpieczny dla kobiet w ciąży syrop z porostu islandzkiego.
Podobnie jak w przypadku kataru możesz zastosować nebulizację z soli fizjologicznej. Przy kaszlu suchym sprawdzi się sól fizjologiczna z dodatkiem kwasu hialuronowego. W kaszlu mokrym, któremu towarzyszy utrudnione odkrztuszanie, użyj soli hipertonicznej. Zmniejsza ona lepkość wydzieliny, wspomagając jej odkrztuszanie.
Preparaty stosowane w łagodzeniu kaszlu mokrego (acetylocysteina, bromheksyna, ambroksol), ze względu na brak odpowiednich badań, przyjmuj wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Bromheksyny i ambroksolu nie powinnaś stosować zwłaszcza w I trymestrze ciąży.
Jakie leki przeciwbólowe w ciąży?
W przypadku dolegliwości bólowych najlepiej przebadanym i najbezpieczniejszym lekiem rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników jest paracetamol. Możesz go stosować niezależnie od trymestru ciąży. Zażywaj go jedna
Paracetamol możesz stosować w każdym trymestrze ciąży. Zażywaj go jednak tylko, gdy to konieczne, i w najmniejszych dawkach.
Doraźne stosowanie paracetamolu jest bezpieczne. Natomiast jego przedawkowanie może spowodować uszkodzenie wątroby i nerek u dziecka, jak i u matki.
Ibuprofen nie powinien być stosowany jako lek pierwszego wyboru, zwłaszcza w I i III trymestrze ciąży, ze względu na ryzyko hamowania syntezy prostaglandyn. W III trymestrze może powodować zamknięcie przewodu tętniczego Bottala i nadciśnienie płucne u noworodka. W ostateczności możesz przyjmować go w II trymestrze, ale wcześniej skonsultuj się z lekarzem.
Poza ibuprofenem nie stosuj innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, m.in. metamizolu, indometacyny, nimesulidu, diklofenaku, naproksenu, ketoprofenu. Lekarz może zalecić je tylko, gdy uzna to za konieczne.
Ból gardła w ciąży – co stosować?
Ból gardła najczęściej występuje na skutek infekcji wirusowej. Zazwyczaj ustępuje po 3-4 dniach, dlatego wystarczy leczyć go objawowo. Jeśli ból gardła jest silny i nie ustaje, towarzyszą mu wysoka gorączka i powiększenie węzłów chłonnych bez obecności kataru i kaszlu, może to wskazywać na infekcję bakteryjną. Skontaktuj się wówczas z lekarzem, ponieważ konieczna może być antybiotykoterapia.
Preparaty łagodzące stany zapalne gardła mają postać pastylek, tabletek, płynów do płukania i aerozoli. Miejscowe podanie i ograniczone wchłanianie zwiększają bezpieczeństwo ich stosowania.
Jeśli doskwiera Ci ból gardła, możesz sięgnąć po preparaty z chlorowodorkiem benzydaminy. Występują one w formię aerozolu, który możesz stosować przez kilka dni. Innym lekiem jest chlorowodorek chlorheksydyny, który występuje w postaci tabletek do ssania. Zwróć jednak uwagę, by preparat nie zawierał lidokainy. Chlorowodorek benzalkoniowy (również w połączeniu z heksylorezorcynolem) jest dopuszczony do stosowania pod kontrolą lekarza ze względu na długotrwałą tradycję w lecznictwie i brak potwierdzonego szkodliwego działania.
Wspomagająco za bezpieczne uznaje się zastosowanie preparatów zawierających przeciwzapalny i bakteriobójczy propolis i wyciąg z porostu islandzkiego o działaniu powlekającym, osłaniającym i łagodzącym podrażnienia.
Leki na zgagę w ciąży
Na początku ciąży za zgagę odpowiadają hormony, które zmniejszają napięcie mięśni przełyku i żołądka. Im ciąża jest bardziej zaawansowana, tym częściej pojawia się refluks. Ma to związek z uciskiem powiększającej się macicy na żołądek.
Aby zmniejszyć zgagę, unikaj obfitych posiłków, szczególnie jeśli chcesz się położyć po jedzeniu. Natomiast podczas snu ułóż głowę wyżej. Jeśli zgaga jest bardzo dokuczliwa, możesz sięgnąć po leki zawierające sole magnezu i wapnia, wodorowęglan sodu lub alginiany. Tworzą one warstwę ochronną na ścianie żołądka. Po wcześniejszej konsultacji lekarskiej możesz również zastosować omeprazol.
Infekcja intymna w ciąży – co stosować?
Infekcje intymne są częstym problemem u kobiet w ciąży. Stany zapalne i infekcje grzybicze mogą wystąpić na skutek przerostu błony śluzowej, zaburzeń naturalnej flory i zmiany pH środowiska pochwy. Zwiększona ilość wydzieliny pochwowej w ciąży jest zjawiskiem fizjologicznym. Powinna być ona przezroczysta lub biaława, bez wyczuwalnego nieprzyjemnego zapachu. Nie powinien jej towarzyszyć świąd ani pieczenie.
Do niepokojących objawów zaliczamy:
- wszelkie zmiany w barwie wydzieliny (żółty, brązowy, zielony kolor),
- nieprzyjemny zapach,
- ból lub swędzenie w okolicach intymnych lub podczas oddawania moczu.
Jeśli zauważyłaś u siebie któryś z nich, skontaktuj się z ginekologiem.
Infekcje intymne dzielimy na grzybicze, bakteryjne i mieszane. Podczas infekcji grzybiczych zastosowanie znajdują miejscowe leki zawierające klotrimazol. Należą do nich kremy do stosowania w leczeniu zakażeń grzybiczych warg sromowych oraz kapsułki dopochwowe w przypadku infekcji pochwy. Lekarz może przepisać również preparaty do stosowania miejscowego z nystatyną lub natamycyną. Są one dostępne na receptę.
Podczas infekcji intymnej o pochodzeniu bakteryjnym stosuje się antybiotyki doustne.
W obu typach infekcji wspomagająco możesz przyjmować:
- chlorowodorek benzokainy o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i odkażającym; jest dostępny w postaci gotowych roztworów w butelkach do irygacji lub saszetkach do samodzielnego sporządzenia roztworu;
- dopochwowe probiotyki ginekologiczne – zawierają szczepy Lactobacillus, które produkując nadtlenek wodoru i kwas mlekowy, tworzą niesprzyjające środowisko dla chorobotwórczych patogenów;
- globulki z kwasem mlekowym – zapewniają kwaśne pH pochwy, przez co zmniejszają ryzyko rozwoju infekcji bakteryjnej.
Jaki antybiotyk w ciąży?
Antybiotykoterapię w ciąży lekarz zleca jedynie w stanach koniecznych, wykorzystując dobrze przebadane leki.
Do antybiotyków pierwszego wyboru stosowanych na każdym etapie ciąży należą penicyliny i cefalosporyny.
Penicyliny to najczęściej przepisywana grupa antybiotyków stosowanych w ciąży. Mogą być zażywane również w połączeniu z kwasem klawulanowym.
Celalosporyny również nie wpływają negatywnie na płód czy późniejszy rozwój noworodka. W pierwszej kolejności stosowane są cefaklor, cefadroksyl i cefuroksym.
Ciężarna może również przyjmować makrolidy, m.in. azytromycynę i klarytromycynę. Lekarz przepisuje je w przypadku alergii na penicyliny lub gdy wymaga tego wynik antybiogramu.
Przeczytaj również:
Przeziębienie w ciąży. Czy jest niebezpieczne?
- Tuszyński P.K., Leki i ciąża: bezpieczna farmakoterapia i suplementacja kobiety ciężarnej, Wydawnictwo Farmaceutyczne 2020.
- Lichodzierska-Niemejko M., Kicińska A., Rutkowski B., Wpływ ciąży na funkcję i strukturę nerek, Forum Nefrologiczne, 2009, tom 2, nr 4, 250-253.
- Edyta Szałek i wsp., Optymalizacja antybiotykoterapii w ciąży – implikacje kliniczne, Ginekologia Polska, Nr 6/2012.
- Izabela Grzechowiak, Wybrane aspekty farmakoterapii w okresie ciąży – bezpieczeństwo stosowania leków OTC i Rx – praca specjalizacyjna, Poznań 2015.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Disnemar Xylo 1mg/ml, aerozol do nosa, roztwór.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Apap 500 mg, tabletki powlekane.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Ibuprom 200 mg tabletki powlekane.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Flegamina o smaku miętowym, 4 mg/5 ml, syrop.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Ambrosol Teva, 15 mg/5 ml, syrop.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Ortanol Max, 20 mg, kapsułki dojelitowe, twarde.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Uniben, 1,5 mg/ml, aerozol do stosowania w jamie ustnej.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Sebidin, 5 mg + 50 mg, tabletki do ssania.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Cholinex Intense, 2,5 mg + 1,2 mg, tabletki do ssania.
- https://www.forumginekologii.pl/artykul/najnowsze-wytyczne-postepowania-w-przypadku-bakteryjnej-waginozy-w-ciazy.
- Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok.