Terapia blizny po cesarskim cięciu

Cesarskie cięcie a poród siłami natury

Lista wskazań do porodu przez CC jest długa i w pierwszej kolejności obejmuje sytuacje zagrożenia zdrowia i życia matki lub płodu, jednak w ostatnich latach szczególnie wzrósł odsetek wskazań pozapołożniczych:

• okulistycznych, 
• ortopedycznych,
• neurologicznych, 
• kardiologicznych, 
• pulmonologicznych, 
• psychiatrycznych.

Często są one wystawiane przez lekarzy na prośbę pacjentek, u których poród siłami natury budzi lęk. U wielu kobiet panuje bowiem przekonanie, że poród przez cesarskie cięcie jest mniej bolesny, łatwiejszy i bezpieczniejszy. Interwencja chirurgiczna zmniejsza ryzyko powikłań okołoporodowych u dziecka (spowodowanych użyciem kleszczy lub próżnociągu podczas porodu siłami natury), dobrze sprawdza się również w przypadku rozwiązań ciąż mnogich, przedwczesnych porodów czy późnego wieku matki. 

Innego zdania jest natomiast Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, które kładzie nacisk na jak największą liczbę porodów naturalnych, a za szczególnie kontrowersyjne wskazania do CC uważa wskazania psychiatryczne, które należy weryfikować skuteczną psychoterapią i edukacją w szkole rodzenia. Na podstawie obserwacji powikłań okołoporodowych WHO oszacowało, że jedynie 10-30% ciąż ma faktyczne wskazania do cięcia cesarskiego.

Blizna po cesarskim cięciu 

Wiele się mówi o korzyściach płynących z porodu przez cięcie cesarskie, zapominając o jego negatywnych konsekwencjach. Jak w przypadku każdej interwencji chirurgicznej, tak i po cięciu pozostaje ślad w postaci blizny. Choć blizny są ukryte na poziomie bikini, to niestety w procesie gojenia często tworzą się bolesne zrosty tkanek głębiej położonych oraz związane z tym nieestetyczne nawisy skórne powyżej nacięcia. Zrosty pooperacyjne są na tyle powszechną dolegliwością, że według badań dotyczą od 46% do nawet 100% pacjentek po CC. 

Do najpoważniejszych konsekwencji zrostów po CC należą: 

• przewlekłe bóle miednicy mniejszej,
• bolesne miesiączki,
• niedrożność jelita cienkiego, 
• niepłodność, 
• inne niespecyficzne dolegliwości przewodu pokarmowego, układu rozrodczego i moczowego.

Aby uniknąć przykrych konsekwencji związanych z przerośniętą blizną, warto prawidłowo ją pielęgnować.

Terapia blizny po cesarskim cięciu

Przy terapii blizny po cesarskim cięciu wskazana jest wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego, który oceni jej ruchomość oraz napięcie tkanek położonych dookoła. Najlepsze rezultaty osiąga się w pracy z blizną świeżą – poniżej 2 lat. To w tym okresie następuje najbardziej intensywna przebudowa kolagenu tworzącego tkankę bliznowatą, a dzięki stałym interwencjom fizjoterapeutycznym można wpłynąć na orientację jego włókien. 

Uwalnianie blizny następuje zwykle etapowo i rozpoczyna się od łagodnych technik manualnych wokół blizny oraz rozluźniania tkanek położonych powierzchownie, przechodząc do coraz bardziej intensywnych metod pracy bezpośrednio na bliźnie oraz w tkankach położonych głębiej. Większość terapeutów w swojej pracy wykorzystuje:

• techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego, 
• techniki wisceralne (rozluźnianie powięzi narządów wewnętrznych), 
• drenaż limfatyczny, 
• kinesiotaping, 
• techniki terapii manualnej miednicy,
• techniki terapii blizny.

Aby zmiękczyć i rozluźnić bliznę, w niektórych gabinetach stosuje się zabiegi oparte na właściwościach fali radiowej (Indiba, TR-therapy). W przypadku pewnej grupy pacjentek zasadna będzie również korekta wzorca oddechowego oraz dodatkowe ćwiczenia rozciągające nadmiernie napięte mięśnie w okolicy cięcia. 

Po prawidłowo przeprowadzonej fizjoterapii powinna być wyczuwalna znacząca poprawa w postaci rozluźnienia powłok brzusznych i zmniejszonych niedogodności ze strony blizny. Możliwa jest natomiast bolesność i tkliwość brzucha przez pierwsze 2-3 dni po terapii, związana z uruchomieniem nieswoistej reakcji zapalnej, niezbędnej do procesu gojenia się tkanek.

Autoterapia w domu

Warto pamiętać, że kształtowanie blizny to proces i aby terapia przyniosła zadowalające efekty, niezbędna jest jej kontynuacja przez pacjentkę w warunkach domowych. W tym celu warto zaopatrzyć się w maści lub plastry zmiękczające, które poprawią koloryt blizny i przybliżą jej wygląd do naturalnego wyglądu skóry. Poza tym należy nauczyć się i odważyć samodzielnie rozciągać bliznę w domu.

Przykładowe techniki do samodzielnej pracy:

• rozciąganie blizny oburącz od środka na boki oraz od boków do środka,
• naprzemienne esowate rozciąganie blizny,
• przesuwanie brzegów blizny góra-dół po skórze,
• unoszenie blizny do góry fragment po fragmencie wzdłuż cięcia oraz poprzecznie do niego.

Przed rozpoczęciem terapii w domu należy skonsultować się z fizjoterapeutą, które techniki na danym etapie gojenia się blizny są wskazane i bezpieczne. Gdy blizna będzie w pełni zagojona, podczas przesuwania po skórze będzie się ślizgać bez oporu jako niezależna warstwa, a podniesiona do góry nie będzie tworzyć wgłębień ani pociągać za sobą położonych głębiej tkanek. Niezależnie od tego, czy blizna po cesarskim cięciu dostarcza dolegliwości bólowych czy nie, warto odwiedzić fizjoterapeutę w celu jej oceny.

Data aktualizacji: 02.09.2022 r.

Przeczytaj również:
Rekonwalescencja po cesarskim cięciu