Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Inhalatory
X - Nutricia Bebiko
X - Zadbaj o siebie zimą
X - Kalendarz adwentowy
X - Darmowa Dostawa 02.12-03.12
X - Pomysł na prezent 2
X - Herbapol Syrop sosnowy
5

Dieta matki karmiącej. Co warto wiedzieć?

Słuchaj artykułu

Prawidłowe żywienie mamy to ważna kwestia, która wpływa na rozwój dziecka. W trosce o własne zdrowie, jak i zdrowie maluszka kobiety karmiące powinny dbać o odpowiednią ilość i jakość spożywanych posiłków. Czy istnieją jakieś zalecenia dotyczące diety matki karmiącej? 

Dieta matki karmiącej. Co warto wiedzieć?

Czym jest laktacja? 

Według obowiązującej definicji laktacja to proces wytwarzania i wydzielania mleka przez gruczoły sutkowe kobiety. Uzyskany pokarm to pełnowartościowy „płyn”, który zmienia i dostosowuje swój skład chemiczny w zależności od wieku dziecka. Stanowi on podstawę diety noworodka, a sam cykl karmienia i kontakt z matką przyczyniają się do nawiązania prawidłowej więzi między mamą a maluszkiem. W składzie mleka matki znajdują się: 

  • białka, 
  • węglowodany, 
  • tłuszcze,  
  • witaminy,  
  • sole mineralne,  
  • bakterie Lactobacillus,  
  • cholesterol, 
  • szereg związków o działaniu przeciwinfekcyjnym i wspomagającym rozwój układu odpornościowego. 

Według zaleceń WHO dziecko powinno być karmione wyłącznie piersią do ukończenia 6. miesiąca życia. Karmienie naturalne powinno kontynuować się do ukończenia drugiego roku życia i dłużej, jednocześnie wprowadzając pokarmy uzupełniające.  


Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Prawidłowa dieta matki karmiącej

Organizm poprzez wewnętrzne procesy potrafi regulować zawartość pokarmu. Głównymi substratami do produkcji mleka są produkty spożywane przez matkę. W przypadku niedoborowego żywienia głównym rezerwuarem składników niezbędnych do powstania pokarmu jest jej organizm. Dlatego, aby zachować prawidłowy stan zdrowia matki i dziecka, należy wprowadzić odpowiednią dietę w okresie laktacji. Dobowe zapotrzebowanie energetyczne w tym czasie jest zwiększone o ok. 670 kcal przez 6 pierwszych miesięcy w porównaniu z czasem przed ciążą, a następnie maleje do ok. 400 kcal (niektóre źródła wskazują na ok. 500 kcal). 

Najlepiej zwiększyć ilość spożywanych kilokalorii o 500-600 kcal na dobę, co jest wyśrodkowaną wartością. 

Jest to ważny aspekt, którego przestrzeganie zabezpiecza przed niebezpiecznym i intensywnym obniżeniem masy ciała matki, często o podłożu katabolicznym w stosunku do masy mięśniowej. 

Prawidłowe żywienie w okresie laktacji dotyczy regularnej i zbilansowanej diety. Można ją nazwać „dietą zdrowego człowieka”, która niewiele różni się od rekomendacji dla przeciętnej dorosłej osoby. Mimo wzrostu zapotrzebowania na niektóre mikro- i makroelementy pewne kwestie pozostają takie same.  

Przeczytaj również:
Okiem położnej – jak pobudzić laktację po porodzie [wywiad]

Dieta matki karmiącej, czyli „dieta zdrowego człowieka” 

Do zaleceń – zarówno w okresie laktacji, jak i w standardowym jadłospisie dorosłego człowieka – należy ograniczenie spożywania

  • kwasów tłuszczowych nasyconych,  
  • kwasów tłuszczowych typu trans, 
  • żywności przetworzonej, 
  • nadmiaru słodkich i słonych przekąsek,  
  • żywności typu fast food, 
  • soli. 

Obróbka termiczna powinna obejmować:  

  • gotowanie, 
  • duszenie, 
  • pieczenie.    

Posiłki należy jeść regularnie w ilości 4-5 na dobę. Kaloryczność poszczególnych dań powinna być dostosowana do trybu życia danej osoby. W przypadku kobiet karmiących styl życia obejmuje klasyczne funkcjonowanie w ciągu dnia, stąd największymi z posiłków powinny być obiad i śniadanie, aby uniknąć objadania się wieczorem.  

Szczegółowe zalecenia dla kobiet w okresie laktacji obejmują spożycie niektórych składników odżywczych w większej ilości niż w przypadku normalnego stanu fizjologicznego. Do takich związków należą: 

  • witaminy: A, E, C, B1, B2, niacyna, B6, foliany, B12, biotyna, kwas pantotenowy i cholina, 
  • składniki mineralne: wapń, magnez, żelazo, cynk, miedź, jod, selen, mangan i potas.  

Nie stanowi to jednak podstawy do szczególnej suplementacji tych składników, ponieważ można je uzyskać z pożywienia o wysokiej bioprzyswajalności. Kluczem jest pełnowartościowa dieta bogata w różnorodne produkty, a w szczególności warzywa, owoce i wapń pochodzący z mleka i produktów mlecznych.  

Wyjątkiem jest żelazo, którego poziom należy systematycznie badać, a dawki suplementacji należy dostosować według zaleceń lekarza.  

Witamina D powinna być suplementowana przez każdego z nas w okresie jesienno-zimowym. Kobiety podczas laktacji, ze względu na intensywne korzystanie z zapasów wapnia, a także potencjalne zaburzenia nastroju, powinny przyjmować 1500-2000 UJ witaminy D/dobę. 

Bezwzględnym zakazem jest spożywanie alkoholu, a także przyjmowanie narkotyków i palenie papierosów.  

Rekomendowana podaż płynów przewyższa normy dla ciąży i sięga ok. 2700 ml/dobę. Stanowi to bazę do produkcji pokarmu dla dziecka.  

W przypadku diety ubogiej w wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 można wprowadzić suplementację. Niemniej jednak warto uwzględnić w jadłospisie produkty będące bogatym źródłem kwasów tłuszczowych, czyli: 

  • siemię lniane,  
  • olej lniany,  
  • olej rzepakowy nierafinowany tłoczony na zimno,  
  • nasiona chia,  
  • tłuste ryby morskie, 
  • orzechy włoskie. 

Przeczytaj również: 
Kwasy omega-3 i omega-6 – dlaczego są tak ważnym elementem diety?

Udział białka (składnika budulcowego organizmu) w diecie powinien wynosić od 1,2 g do 1,44 g/kg masy należnej. W diecie klasycznej naprawdę rzadką sytuacją jest niedobiałczenie, ponieważ w naszym jadłospisie obecnych jest wiele produktów pochodzenia zwierzęcego.  

Grupą ryzyka niedostatecznej podaży białka są kobiety karmiące, które stosują dietę wegańską.

Przeczytaj również:
7 ciekawych faktów dotyczących karmienia piersią

Mity żywieniowe związane z laktacją 

Wokół żywienia w okresie laktacji powstało wiele mitów, które niesłusznie eliminują szeroką gamę produktów bogatych w wartości odżywcze.  

Jednym z najpopularniejszych jest kwestia produktów alergizujących. Niegdyś uważano, że spożywanie potencjalnie alergizującej żywności przez matkę może mieć wpływ na odporność dziecka.  

Według obecnych badań odchodzi się od tej hipotezy i zaleca kobiecie spożywanie tych pokarmów przy jednoczesnej obserwacji maluszka.  

Co ciekawe wczesna ekspozycja na antygeny pokarmowe zachodzi już w trakcie życia płodowego, dlatego niemożliwa jest ich całkowita eliminacja.  

Należy pamiętać, że produkty spożywane przez matkę nie wpływają na powstanie alergii, astmy czy atopowego zapalenia skóry u dziecka. 

Kolejnym aspektem są kolki jelitowe przypisywane głównie nieprawidłowej diecie matki. Okazuje się jednak, iż etiologia tych objawów jest wysoce nieswoista, ciężka do zdiagnozowania i istnieje wiele potencjalnych przyczyn kolek.  

Jedynym czynnikiem dietozależnym związanym z kolkami jest alergia na białka mleka krowiego. Jeżeli zostanie ona udowodniona, należy wyeliminować mleko i produkty mleczne, a objawy kolki powinny ustąpić.  

Podsumowując, laktacja nie jest wskazaniem do szczególnych zaleceń żywieniowych. Jadłospis powinien być bardzo zbliżony do diety przeciętnego człowieka, a różni go przede wszystkim zwiększone zapotrzebowanie na makro- i mikroelementy.   


Źródła
Zwiń
Rozwiń
  1. Czerwionka-Szaflarska M., Gawryjołek J. Kolka jelitowa w praktyce pediatrycznej. Forum Medycyny Rodzinnej, 4(6), s. 408-414, 2010, 
  2. Ehmke vel Emczyńska-Seliga E. Co może jeść kobieta karmiąca? Wszystko! Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej Instytutu Żywności i Żywienia, 2019, 
  3. Jeleń K. i in. Odżywianie w okresie ciąży i laktacji a ryzyko wystąpienia choroby atopowej u dziecka. Standardy Medyczne, Pediatria, 12, s. 587-592, 2015, 
  4. Makowska-Donajska M. Suplementacja witamin i składników mineralnych podczas laktacji. Pielęgniarstwo XXI wieku, 17(2), 54-57, 2018.  
Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę